H καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι τον περασμένο Ιούλιο, κατέστησε σαφές πως το σύστημα δασοπροστασίας στη χώρα μας έχει διδαχθεί λίγα από τα λάθη του παρελθόντος αλλά και του παρόντος.
Αυτό, μεταξύ άλλων, αναφέρεται στην 14η ετήσια έκθεση της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF Ελλάς: « Η περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ελλάδα» που παρουσιάστηκε το Δευτέρα. Εφέτος η έκθεση εκδόθηκε σε συνεργασία με τη μη κερδοσκοπική εταιρεία περιβαλλοντικού δικαίου «Νόμος + Φύση».
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά « ο χαρακτήρας του παραμένει κατασταλτικός παρότι έχει αποδειχθεί διεθνώς ότι η πρόληψη είναι πιο σημαντική και οικονομικά αποδοτικότερη από την καταστολή».
Την ίδια ώρα, η Ελλάδα εξακολουθεί να κατέχει την πρωτιά στη μη συμμόρφωση με τις αποφάσεις του Δικαστηρίου της ΕΕ (οι υποθέσεις ανέρχονται σε 11) και τη δεύτερη θέση (μετά την Ισπανία) σε αριθμό ανοιχτών υποθέσεων ( ο αριθμός τους έφτασε τις 27) παραβίασης του περιβαλλοντικού δικαίου της ΕΕ.
Μάλιστα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, η Ελλάδα έχει καταβάλει περισσότερα από 100 εκατομμύρια ευρω σε χρηματικές ποινές για τη μη συμμόρφωσή της με αποφάσεις του ευρωδικαστηρίου, μέτρο, ωστόσο που δεν αποδεικνύεται ικανό να σταματήσει το επικίνδυνο φαινόμενο της παράνομης απόρριψης και επικίνδυνης διαχείρισης αποβλήτων.
Οι πληγές του περιβάλλοντος
Η πολύνεκρη δασική πυρκαγιά στο Μάτι, η προαναφερόμενη μη συμμόρφωση με τις αποφάσεις του ευρωπαϊκού δικαστηρίου, αλλά και το «αδιαφανές», όπως χαρακτηρίζεται στην έκθεση, αδειοδοτικό πλαίσιο για τις σεισμικές έρευνες και εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι μερικές μόνο από τις πληγές του περιβάλλοντος στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τα όσα επισημαίνονται στην έκθεση, μολονότι δεν πρέπει να υποτιμάται η πρόοδος που έχει συντελεστεί, το πρόβλημα με τα απόβλητα παραμένει. Εκτιμάται ότι περίπου 160.000 τόνοι στερεών αστικών αποβλήτων εξακολουθούν να καταλήγουν σε χωματερές. Φέτος, όπως αναφέρεται,, ελήφθησαν έκτακτα μέτρα για να σταματήσει η λειτουργία ΧΑΔΑ σε Δυτική Μακεδονία και Θράκη και Αιγιαλεία. Ωστόσο, όπως τονίζεται σημαντικό παραμένει το πρόβλημα της ελλιπής παρακολούθησης και η ανύπαρκτη πληροφόρηση του κοινού.
Από το 2015 έως σήμερα, η Ελλάδα έχει καταβάλει συνολικά 104.232.715 ευρώ σε χρηματικές ποινές για τη μη συμμόρφωση με αποφάσεις του ευρωδικαστηρίου για τα απόβλητα ( στερεά και υγρά). Όπως έγινε τη Δευτέρα γνωστό, η « έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης» της ΕΕ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η « Ελλάδα θεωρείται πως κινδυνεύει να μην πετύχει τον στόχο του 2020 για την προετοιμασία της των αστικών αποβλήτων για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση σε ποσοστό 50%».
Στην έκθεση γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στο θέμα της εξαίρεσης από την υποχρέωση διενέργειας μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) κατά την πρώτη φάση των εργασιών πετρελαίου στις περιοχές παραχώρησης για εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, δηλαδή στη φάση των σεισμικών ερευνών.
Όπως λένε οι συντάκτες της έκθεσης « το θέμα χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, καθώς έτσι εξαιρούνται από τη σημαντική διαδικασία της a priori περιβαλλοντικής εκτίμησης προστατευόμενα οικοσυστήματα και είδη χλωρίδας και πανίδας ».
Επιπλέον, κατά τους ειδικούς , η πώληση του 40% των λιγνιτικων στοιχείων της ΔΕΗ απειλεί τη χώρα με μακροχρόνια εξάρτηση από τον άνθρακα. « Αρνητική εξέλιξη της χρονιάς ήταν η δρομολόγηση της πώλησης λιγνιτικων στοιχείων της ΔΕΗ η οποία απειλεί να διαιωνίσει το λιγνιτικο μοντέλο ηλεκτροπαραγωγής», επισημάνεται μεταξύ άλλων. « Φαίνεται πλέον καθαρά ότι είναι αδύνατον η Ελλάδα να πετύχει τον εθνικό στόχο συμμετοχής των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας κατά 40%».
Κενά και ελλείψεις
«Η έκθεση για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας που παρουσιάζουμε κάθε χρόνο αποκαλύπτει σημαντικά κενά και ελλείψεις που πρέπει να απαντηθούν από τους αρμόδιους φορείς», επεσήμανε μεταξύ αλλων,ο νομικός σύμβουλος του WWF Ελλάς Γιώργος Χασιώτης. « Η ελληνική πολιτεία οφείλει να περιφρουρεί τον σεβασμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και στην απρόσκοπτη πρόσβαση στην πληροφορία αυτής».
Από την πλευρά του, ο γενικός διευθυντής της περιβαλλοντικής οργάνωσης Δημήτρης Καραβέλλας, τόνισε πως « η έκθεση αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο πίεσης για την αποτελεσματικότερη και συνολικότερη περιβαλλοντική προστασία».
