Το σταφύλι είναι καρπός του αμπελιού. Το αμπέλι ονομάζεται αλλιώς κλήμα και είναι αναρριχητικό φυτό. Στην ελληνική μυθολογία, θεός των αμπελιών και του κρασιού ήταν ο Διόνυσος. Παρακάτω θα διαβάσετε δημιουργικούς τρόπους, με τους οποίους μπορείτε να αξιοποιήσετε τον πολύτιμο καρπό!

  1. Σταφύλι: Έχει πολλές θρεπτικές ιδιότητες και μεγάλη διατροφική αξία, καθώς είναι τροφή πλούσια σε κάλιο και βιταμίνες Α, Β και C. H διαδικασία της συγκομιδής των σταφυλιών ξεκινάει ως εξής: Μαζεύουμε τα σταφύλια και τα πάμε στο πατητήρι. Εκεί τα πολτοποιούμε. Μπορούμε, όμως, να συλλέξουμε την παραγωγή μας και εάν είναι μικρή, να βάλουμε τα στάφυλα σε ένα σακί και να τα πατήσουμε με τα πόδια. Η διαδικασία αυτή λέγεται τρύγος.
  1. Μούστος: Από τα στάφυλα που έχουμε πατήσει παράγεται ο μούστος, που είναι γλυκός. Για να καθαρίσει ο μούστος από τα διάφορα υπολείμματα, πρέπει να τον στραγγίσουμε πολλές φορές, ούτως ώστε να γίνει διαυγής. Τότε, έχουμε την δυνατότητα να τον χρησιμοποιήσουμε με διαφορετικούς τρόπους.
  2. Μουσταλευριά: Από τον μούστο, που είναι ακατέργαστος, μπορούμε να πάρουμε μία ποσότητα και να την βράσουμε για 4 ώρες σε χαμηλή θερμοκρασία. Κατά την διάρκεια του βρασμού, πρέπει να ξαφρίζουμε, δηλαδή να αφαιρούμε τον αφρό που δημιουργείται στην επιφάνεια της κατσαρόλας. Όταν πια έχει γλυκάνει πολύ, φτιάχνουμε την μουσταλευριά, που είναι ένα υγιεινό γλύκισμα. Φτιάχνεται με 1kg μούστου και 1 κούπα του τσαγιού αλεύρι. Όταν ρίξουμε το αλεύρι μέσα στον μούστο, ο τελευταίος πρέπει να είναι κρύος, γιατί αλλιώς θα σβολιάσει! Η μουσταλευριά σερβίρεται με ψιλοκομμένο καρύδι και σουσάμι.
  3. Πετιμέζι: Ένας άλλος δημιουργικός και ωφέλιμος τρόπος αξιοποίησης του μούστου είναι να πάρουμε την ποσότητα της αρεσκείας μας, να την βράσουμε για 7 ώρες και αφού την ξαφρίσουμε, να την αφήσουμε να γίνει σαν παχύρρευστο σιρόπι. Αυτό το μείγμα ονομάζεται πετιμέζι. Έχει σκούρο χρώμα και πολλές θεραπευτικές ιδιότητες, καθώς είναι πλούσιο σε ενέργεια, σίδηρο και ασβέστιο. Επιπλέον, δεν περιέχει συντηρητικά, χρωστικές και ζάχαρη! Όταν το πετιμέζι καταποθεί σε «σφηνάκια», καταπραΰνει παθήσεις του λαιμού και είναι αντικαταθλιπτικό. Μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε στο ταχίνι, ώστε να δημιουργηθεί μία ενεργειακή υπερτροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά. Ακόμη, σε σαλάτες με ξύδι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συνοδευτικό.
  4. Ξύδι: Με το μούστο μπορούμε να φτιάξουμε, επίσης, ξύδι. Παίρνουμε, δηλαδή, μία ποσότητα μούστου, την βάζουμε σε ένα δοχείο και ρίχνουμε μέσα μακαρόνια με τρύπες. Τα μακαρόνια απελευθερώνουν κάποια ένζυμα, που βοηθούν στην μετατροπή του μούστου σε ξύδι. Πρέπει να αφήσουμε τον μούστο στο δοχείο περίπου ένα μήνα και όταν είναι έτοιμο το ξύδι, αφαιρούμε τα μακαρόνια. Αν θέλουμε το ξύδι να γίνει γλυκό, μπορούμε να ρίξουμε λίγη ζάχαρη.
  5. Σταφίδα: Όταν τα σταφύλια έχουν ωριμάσει, μαζεύουμε τις ρώγες, τις πλένουμε καλά και αφού τις τοποθετήσουμε πάνω σε μία καθαρή επιφάνεια εκτεθειμμένες στον ήλιο, τις αφήνουμε για ένα χρονικό διάστημα να ζαρώσουν για να γίνουν σταφίδες.
  6. Κρασί: Αφού πάρουμε τον μούστο, τον βάζουμε σε ένα καθαρό ανοξείδωτο/ξύλινο δοχείο, τον αφήνουμε για 40 μέρες να βράσει μέσα σ΄ αυτό, έχοντας το καπάκι ανοιχτό και σκεπάζοντας μόνο με ένα τούλι.  Όταν ωριμάσει το περιεχόμενο, μπορούμε να πιούμε κρασί χωρίς φάρμακα, εκτός αν κάποιος θέλει να απευθυνθεί σε γεωπόνο για περαιτέρω επεξεργασία.
  7. Τσίπουρο: Το συγκεκριμένο ποτό παράγεται από τα πατημένα στάφυλα, τα οποία τοποθετούνται σε βαρέλια με νερό. Μετά τη ζύμωση, τα βράζουν σε μεγάλα καζάνια και με μία ειδική διαδικασία ψύξης, παράγεται το τσίπουρο.
  8. Γλυκό κουταλιού σταφύλι: Θα χρειαστείτε 1kg σταφύλια και 1kg ζάχαρη. Βράζουμε τα υλικά μαζί και τα ξαφρίζουμε για 1ώρα σε μεσαία θερμοκρασία.
  9. Μαρμελάδα σταφύλι: Για την συνταγή θα χρειαστείτε:

Υλικά:

(1 κιλό γλυκό περίπου)

  • 1 κιλό σταφύλια
  • 3/4 κιλού ζάχαρη (αν είναι πολύ γλυκά τα σταφύλια, μειώστε τη στο ½ κιλό)
  • λίγη βανίλια για άρωμα
  • χυμός από μισό λεμόνι

Οδηγίες:

 

    1.  Βγάζουμε τις ρώγες από τα τσαμπιά, τις πλένουμε και βγάζουμε τα κουκούτσια με χοντρή καρφίτσα ή φουρκέτα ή το ειδικό εργαλείο (αν έχουν κουκούτσια).
    2.  Βράζουμε τη ζάχαρη με λίγο νερό (μισή κούπα) μέχρι να διαλυθεί, περίπου 5 λεπτά. Ρίχνουμε μέσα το σταφύλι και βράζουμε την μαρμελάδα σε δυνατή φωτιά στην αρχή, μόλις αρχίσει να πήζει χαμηλώνουμε τη φωτιά ανακατεύοντας συχνά με ξύλινη κουτάλα. Σε αυτό το σημείο, αφού έχουν αρχίσει να μαλακώνουν τα σταφύλια, μπορείτε να τα λιώσετε λιγάκι με το εργαλείο του πουρέ.
    3.  Χρειάζονται περίπου 30-40 λεπτά μέχρι να δέσει (η μαρμελάδα πρέπει να πέφτει σε παχύρευστη μάζα από το κουτάλι όταν είναι έτοιμη).
    4.  Προς το τέλος ρίχνουμε την βανίλια και το λεμόνι. Αφήνουμε να κρυώσει η μαρμελάδα και την μοιράζουμε σε αποστειρωμένα βάζα. Καλή επιτυχία!

Μέρος από τα παραπάνω μου αφηγήθηκε ειδήμων του τρύγου και γι΄ αυτό νιώθω ευγνώμων. Το υλικό αυτό, εκτός από λαογραφική αφήγηση, συνιστά πολύτιμο εργαλείο για πρακτική εφαρμογή των μυστικών και των τεχνικών αξιοποίησης του σταφυλιού.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΡΘΡΑΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ