Η συζήτηση με έναν πολυπράγμονα άνθρωπο σε γεμίζει θετική ενέργεια. Η Στέλλα Σεβαστοπούλου υπηρετεί την τέχνη από διαφορετικά πεδία, εκείνο της δημοσιογραφίας αλλά και εκείνο της ζωγράφου. Ας την απολαύσουμε…
Στέλλα, ασχολείσαι με διάφορα δημιουργικά πράγματα εκτός από τη ζωγραφική. Πώς θα περιέγραφες τον εαυτό σου;
Δύσκολο να περιγράψει κάποιος τον εαυτό του! Από μικρή ζωγράφιζα, και ήταν κάτι που το αγαπούσα πολύ και κάτι που με έχει βοηθήσει πολύ στη ζωή μου, και ιδιαίτερα σε πολλά σημαντικά στάδια της. Έχω ένα μεγάλο σεβασμό για την τέχνη, και για τους καλλιτέχνες, και πάντα η ζωή μου περιστρέφονταν γύρω από την τέχνη. Οι σπουδές μου είχαν αρχίσει από την σχολή Καλών Τεχνών του Harrow College of Art, πήραν μiα πιο θεωρητική πορεία στο Lancaster University, και κατέληξαν σε ένα Masters στο πανεπιστήμιο του Reading, που εξερευνούσε την «Αγγλική Λογοτεχνία και Εικαστικές Τέχνες, 1840-1940». Η στροφή προς τα θεωρητικά μαθήματα, μου άνοιξε καινούργιους επαγγελματικούς δρόμους.
Στην Ελλάδα είχα την ευκαιρία να ασχοληθώ με τη δημοσιογραφία, τη μετάφραση, την κριτική τέχνης. Γνώρισα τον κόσμο της ελληνικής τέχνης και έγραφα γι’ αυτόν, όταν δούλευα στο “The Art Magazine”, και μετά στο “Athens News”, και σε άλλα έντυπα στη συνέχεια (π.χ. “Athens Insider”, “Neos Kosmos”, και στο site το δικό μου, το Art Scene Athens). Ταυτόχρονα όμως, ζωγράφιζα. Ήταν κάτι πολύ προσωπικό, που όμως το ήξεραν φίλοι και συγγενείς. Τα τελευταία χρόνια πήρα το θάρρος να εκθέσω τα έργα μου, και να αφοσιωθώ στη ζωγραφική μου. Θα έλεγα ως εκ τούτου ότι είμαι σε μια γκρίζα ζώνη, ανάμεσα στη ζωγραφική και στη γραφή, καθώς εξερευνώ και τα δύο αυτά δημιουργικά πεδία ταυτόχρονα. Ως Ελληνίδα της Διασποράς (μεγαλωμένη στην Αγγλία, από Έλληνες γονείς), βιώνω και εξ αυτού του λόγου μια άλλη γκρίζα ζώνη! Αλλά, να είμαι ειλικρινής, ποτέ δεν μου άρεσαν τα “κουτάκια”! Προτιμώ τις γκρίζες ζώνες, είναι εκεί που καινούργια πράγματα δημιουργούνται.
Η ενασχόλησή σου με τη ζωγραφική είναι η κύρια δραστηριότητά σου τώρα;
Βασικά προσπαθώ να εστιάσω στη ζωγραφική περισσότερο τώρα. Θέλω να την εξερευνήσω όσο πιο πολύ μπορώ. Είναι σαν να έχω κάνει ένα ταξίδι, και έχω γυρίσει σπίτι, από εκεί που ξεκίνησα, και εκεί βρήκα το θάρρος να ανοίξω το κουτί της Πανδώρας, όπου όλο και κάτι καινούργιο θα βρω, με εικαστικό ενδιαφέρον.
Η εργασία σου (δημοσιογράφος, μεταφράστρια) πώς θεωρείς ότι σε επηρέασε στη ζωγραφική σου;
Σίγουρα έχει παίξει μεγάλο ρόλο. Έχω έρθει σε επαφή με πολλή τέχνη και πολλούς καλλιτέχνες μέσα από τη δουλειά μου. Ήταν ταυτόχρονα και μια μεγάλη εικαστική εκπαίδευση για μένα. Τώρα προσπαθώ να την αφομοιώσω από άλλη σκοπιά. Βέβαια είναι και δίκοπο μαχαίρι αυτό, γιατί το θέμα είναι να μπορεί κάποιος να πάει παραπέρα από τις επιρροές του, και να δημιουργήσει κάτι καινούργιο. Είναι γνωστό βέβαια ότι παρθενογένεση δεν υπάρχει στην τέχνη, όλοι από κάπου εμπνέονται, και από κάπου αρχίζουν. Τα θέματα που απασχολούσαν τους αρχαίους Έλληνες δημιουργούς, εν μέρει ακόμη απασχολούν και τους σύγχρονους, γιατί είναι τα κεντρικά θέματα που απασχολούν την ανθρώπινη φύση. Το θέμα όμως είναι να δημιουργήσεις και κάτι καινούργιο από το σύνολο των επιρροών σου, να πας πιο πέρα, να συνεχίσεις το διάλογο της τέχνης, αλλά και ταυτόχρονα να προσφέρεις κάτι και στο θεατή που θα δει το έργο σου.
Παρότι έχεις ζωγραφίσει πολλούς γεωμετρικούς πίνακες τολμάς και την απεικόνιση της φύσης. Συνδέονται μεταξύ τους;
Υπάρχει μια νοοτροπία στην τέχνη ότι πρέπει να αφοσιωθείς μόνο σε ένα μονοπάτι, και να εξερευνήσεις ένα είδος τέχνης. Αλλά εμένα με έλκουν και τα δύο – και η αφαίρεση, και η απεικόνιση της φύσης. Επίσης και τα πορτρέτα, ειδικά τα παιδικά, και είμαι ανοιχτή στο να εξερευνήσω και άλλα είδη τέχνης. Είναι κάτι που το έχω συζητήσει και με άλλους καλλιτέχνες, που τη σημερινή εποχή προτιμούν να εξερευνούν διαφορετικά είδη τέχνης ταυτόχρονα. Είναι μια πιο πλουραλιστική προσέγγιση, αλλά ίσως ο πλουραλισμός εκφράζει και την εποχή μας. Σίγουρα το ένα είδος τέχνης επηρεάζει και το άλλο. Πολλά από τα γεωμετρικά σχέδια είναι επηρεασμένα από φόρμες και σχέδια που έχω εξερευνήσει στις ζωγραφιές μου που απεικονίζουν τη φύση. Επίσης, υπάρχουν και κάποια πιο αφηρημένα στοιχεία και σε αυτούς τους πίνακες της φύσης. Δεν είναι μια καθαρά αναπαραστατική απεικόνιση της φύσης. Κάπου, κάπου διασταυρώνονται αυτά τα δύο πεδία και αλληλοεπηρεάζονται. Εξάλλου θα μπορούσε να πει κανείς ότι η τέχνη στην ουσία της είναι αφηρημένη, γιατί ακόμη και η αναπαραστατική τέχνη είναι μια σύνθεση από φόρμες, γραμμές, χρώματα και τόνους που μαζί δημιουργούν την εικόνα της “πραγματικότητας”. Η αφηρημένη τέχνη ως διαδικασία είναι μια πιο εσωτερική εμπειρία, και ταυτόχρονα πιο ελεύθερη, ενώ η απεικόνιση της φύσης, στη δική μου περίπτωση, περιέχει και μια προσπάθεια επανασύνδεσης μαζί της, με την ομορφιά, το μυστήριο, τη μαγεία και το μεγαλείο της. Γιατί ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε τη δύναμη της φύσης, όπως η σημερινή πανδημία μας έχει θυμίσει.
«Η επανάκτηση της σχέσης με τη φύση» (κάτι στο οποίο είχες αναφερθεί) μπορεί να επιτευχθεί ή είναι ένα όνειρο που μόνο μέσα από την τέχνη μπορούμε να προσεγγίσουμε;
Εννοείται ότι ο άνθρωπος έχει πολύ διαφορετική σχέση με τη φύση σήμερα απ’ ό,τι είχε παλιά. Δυστυχώς όλο και απομακρυνόμαστε από τη φύση και τους νόμους της, κάτι που είναι βέβαια αφύσικο, και έχει τις επιπτώσεις του στην ανθρωπότητα, αλλά δημιουργεί ταυτόχρονα και κερδοφόρους επιστημονικούς και επιχειρηματικούς δρόμους. Στο τέλος του 2019, είχα γράψει ένα κείμενο το οποίο το είχα ως το εννοιολογικό πλαίσιο για μια έκθεση που ήθελα κάποια στιγμή να πραγματοποιήσω. Είχα γράψει τον εξής προβληματισμό μου: «Στη σύγχρονη εποχή μας, ο άνθρωπος, σε συνεργασία με την επιστήμη, αναρωτιούνται αν η φύση είναι όντως η ισχυρότερη δύναμη, και προσπαθούν να πετύχουν την απόλυτη υποδούλωση της, με σκοπό την κυριαρχία των δυνάμεών της, για τις δικές τους ανάγκες, τη δική τους δύναμη, το δικό τους θέλω (και εγωισμό). Θα τα καταφέρουν; Το μέλλον θα δείξει. Πάντως, μέχρι τώρα, η ζωή μας έχει διδάξει ότι η φύση είναι αυτό που μας κρατάει ζωντανούς και μας δίνει υγεία, και όταν κακοποιούμε τη φύση, υπάρχουν παρενέργειες τραγικές. Μπορούμε να εμπιστευτούμε τη φύση; Μόνο όταν τη σεβόμαστε, φαίνεται να είναι μια άποψη – και μάλλον η παλαιότερη, μια που είναι συνδεδεμένη και με το ρεύμα του ρομαντισμού, που έχει τροφοδοτήσει καλλιτέχνες και πολιτισμούς για αιώνες. Ακόμη και στον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, παρόλο τον κλασικισμό του, υπήρχε μια ιδιαίτερη σχέση με τη φύση, και μια δυνατή έννοια της ύβρις». Η σημερινή κατάσταση του κόσμου νομίζω ότι μας έχει αποδείξει τη δύναμη της φύσης, σε σύγκριση με τη δύναμη του ανθρώπου. Γι’ αυτό ίσως ήρθε και η στιγμή που πρέπει να επανεξετάσουμε πολλά.
Οι μνήμες των παιδικών μας χρόνων πόσο νομίζεις μας επηρεάζουν την τέχνη που υπηρετούμε;
Όλες οι μνήμες μας μας επηρεάζουν. Τι είμαστε άλλωστε παρά ένα συνονθύλευμα από αυτές; Ο καθένας κουβαλάει τις δικές του και τη δική του εκπαίδευση και εμπειρίες. Το προσωπικό και συναισθηματικό φορτίο του καθενός δημιουργεί και το χαρακτήρα του, μαζί με τη βιολογική του κράση. Πίσω από κάθε έργο τέχνης υπάρχει και ένας άνθρωπος που το έφτιαξε, όχι ένα ρομπότ. Σίγουρα οι παιδικές μνήμες από τα καλοκαίρια μου στη Σάμο, την ιδιαίτερη πατρίδα των γονιών μου, έχει παίξει ρόλο. Γιατί εκεί είχαμε την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με τη φοβερή φύση του νησιού. Είναι ένα ιδιαίτερο νησί, με καταπληκτικά καταγάλανα, κρυστάλλινα νερά, τα οποία τα έχω ζωγραφίσει πολλές φορές. Βέβαια περνάει το Γολγοθά του με το μεταναστευτικό πρόβλημα στο Βόρειο Αιγαίο τα τελευταία χρόνια…
Η σχέση σου με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Βούλας «Υπατία» σου έχει προσφέρει κάποια επιπλέον εικαστική παρουσίαση του έργου σου;
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βούλας «Υπατία» μού προσέφερε την ευκαιρία να παρουσιάσω ένα μέρος της δουλειάς μου σε ένα πολύ ευρύτερο κοινό που αλλιώς δεν θα το είχε γνωρίσει, και είμαι ευγνώμων γι’ αυτό. Μέσα από αυτή την εμπειρία, της ομαδικής έκθεσης που έγινε τα Χριστούγεννα του 2019, με την επιμέλεια της Μαρίας Ματάλα, γνώρισα αυτό τον εξαιρετικό σύλλογο, και τα μέλη του, όπως η Πρόεδρός του (και συγγραφέας), Ιφιγένεια Αμοργιανού, που παλεύει ακούραστα για να εμπλουτίσει το πρόγραμμα του συλλόγου. Ο σύλλογος αυτός προσφέρει εξαιρετικές πολιτιστικές εκδηλώσεις, μαθήματα, διαλέξεις και εκθέσεις, που έχουν βοηθήσει στην πνευματική ανάπτυξη των κατοίκων των νοτίων προαστίων.
Τον Ιανουάριο (2020) είχες συμμετάσχει σε δύο ομαδικές εκθέσεις στο κέντρο της Αθήνας. Πώς ήταν αυτή η εμπειρία;
Είχα την τιμή να συμμετάσχω στην έκθεση “Love and Disaster in Athens”, στο Fokianou art space, και στο “20/20 High Vision”, στην γκαλερί artzone42. Δύο πολύ διαφορετικές εκθέσεις και χώροι. Και τα δύο ήταν εξαιρετικές εμπειρίες. Άλλο να δημιουργείς τέχνη και άλλο να την εκθέτεις. Είναι μια καινούργια εμπειρία για μένα, να είμαι από την άλλη πλευρά του φράχτη, και να εκθέτω πίνακες, αντί να γράφω γι’ αυτούς! Έχω καταλάβει ότι θέλει κουράγιο, αλλά είναι και μια πράξη προσφοράς στην ουσία. Και είναι πολύ ενδιαφέρον να δεις πώς θα ερμηνεύσει τη δουλειά σου και κάποιος άλλος, άγνωστος.
Μίλησέ μας για τα μελλοντικά σου σχέδια…
Τα μελλοντικά μου σχέδια αυτήν τη στιγμή περιλαμβάνουν τη συνέχιση της εικαστικής δουλειάς μου και τη συνέχιση του site μου, Art Scene Athens. H απομόνωση είναι μια ευκαιρία να εστιάσω στη ζωγραφική μου περισσότερο, και έχω πολλά που θέλω να εξερευνήσω. Ελπίζω κάποια στιγμή να μπορώ και να εκθέσω τα αποτελέσματα. Προς το παρόν όμως, τα κεφάλια μέσα.
https://stellasart237428980.wordpress.com
https://www.saatchiart.com/stellasevastopoulos
ΜΙΚΡΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Η δημοσιογράφος/κριτικός τέχνης και ζωγράφος Στέλλα Σεβαστοπούλου μεγάλωσε στο Λονδίνο. Μετά από τις σπουδές της στην τέχνη, αγγλική λογοτεχνία και ιστορία της τέχνης, στο Harrow College of Art, Lancaster University και Reading University, μετακόμισε στην Αθήνα, το 1994. Έχει δουλέψει στο “The Art Magazine” (συντάκτρια του αγγλικού ένθετου και κάλυψη εικαστικών θεμάτων), στην εφημερίδα “Athens News” (πολιτιστική συντάκτρια), και έχει επίσης γράψει για άλλα έντυπα (π.χ. “Athens Insider”, “Neos Kosmos”, “Argo”). Από το 2015 τρέχει το site Art Scene Athens, αφιερωμένο στην ενημέρωση και προώθηση (στην αγγλική γλώσσα), της ελληνικής τέχνης, μέσω διαδικτύου. Έχει επίσης δουλέψει ως μεταφράστρια, ειδικά στον πολιτιστικό τομέα. Η εικαστική πορεία της ως ζωγράφος έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα, και έχει πραγματοποιήσει μία ατομική έκθεση, ενώ έχει συμμετάσχει και σε πέντε ομαδικές. Έχει επίσης ασχοληθεί και με την οργάνωση εκθέσεων.
