Η καρτερικότητα που έδειξαν κάποια κράτη στη διατήρηση του lockdown απέδωσε, όμως η άρση του υπερβολικά νωρίς μπορεί να έχει θανατηφόρες συνέπειες, δείχνει ανάλυση του CNNi βασισμένη στα στοιχεία 18 χωρών.
Οι αναλυτές του CNNi των πολιτικών 18 χωρών δείχνει ότι τα περισσότερα κράτη που πλέον θεωρούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι κατάφεραν να θέσουν υπό έλεγχο την πανδημία, ήταν αυτά που άρχισαν να άρουν τους περιορισμούς τους μόνο όταν είδαν σημαντική πτώση στα νέα κρούσματα.
Αντιθέτως, τρεις από τις τέσσερις χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά θανάτων και κρουσμάτων στον κόσμο –οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βραζιλία και η Ινδία- είτε ποτέ δεν προχώρησαν σε πλήρες lockdown είτε άρχισαν να ξανανοίγουν πριν δουν ουσιαστική πτώση στον αριθμό των κρουσμάτων.
Η ΕΕ συμφώνησε σε ένα πλαίσιο συστάσεων για 15 χώρες που θεωρούν τόσο ασφαλείς ώστε να επιτρέπουν στους κατοίκους τους να ταξιδεύουν σε αυτές από 1η Ιουλίου.
Για να καταλήξουν στη λίστα, οι χώρες έπρεπε να ελέγξουν μια σειρά από στοιχεία: τα νέα κρούσματα ανά 100.000 κατοίκους τις τελευταίες 14 ημέρες να είναι παρόμοια ή χαμηλότερα σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ, και να έχουν μία σταθερή ή μειούμενη τάση σε νέα κρούσματα αυτήν την περίοδο σε σχέση με τις προηγούμενες 14 ημέρες.
Η Ένωση έλαβε επίσης υπόψη της ποια μέτρα παίρνουν οι χώρες, όπως η διεξαγωγή τεστ ή η ιχνηλάτηση των επαφών των κρουσμάτων αλλά και πόσο αξιόπιστα είναι τα στοιχεία κάθε χώρας.
Η λίστα περιλαμβάνει την Αλγερία, την Αυστραλία, τον Καναδά, τη Γεωργία, την Ιαπωνία, το Μαυροβούνιο, το Μαρόκο, τη Νέα Ζηλανδία, τη Ρουάντα, τη Σερβία, τη Νότια Κορέα, την Ταϊλάνδη, την Τυνησία, την Ουρουγουάη. Η Κίνα, χώρα προέλευσης του ιού είναι επίσης στη λίστα, αλλά η ΕΕ θα προφέρει είσοδο στην Κίνα μόνο υπό την προϋπόθεση μιας αμοιβαίας συμφωνίας.
Η πορεία του ιού στις 14 χώρες (+την Κίνα) που η ΕΕ θεωρεί πλέον ασφαλείς (Πηγή: CNNi)
Εξετάζοντας την ανταπόκριση των χωρών αυτών στον ιό γίνεται εμφανές ένα κοινό σημείο – κλειδί. Παρά την οικονομική πίεση, η μεγάλη πλειοψηφία αρνήθηκε να χαλαρώσει τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης ενώ τα κρούσματα συνέχιζαν να αυξάνουν. Και όταν τελικά ήραν το lockdown, το έκαναν σταδιακά και προσεκτικά.
Σώθηκαν ζωές
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα lockdown ενδεχομένως να εμπόδισαν την μόλυνση εκατομμυρίων ανθρώπων ανά τον κόσμο.
Μία μελέτη που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στο επιστημονικό περιοδικό Nature εκτιμούσε ότι μέχρι τις αρχές Απριλίου, η πολιτική του lockdown έσωσε 285 εκατομμύρια ανθρώπους στην Κίνα από τη μόλυνση, 49 εκατομμύρια στην Ιταλία και 60 εκατομμύρια στις ΗΠΑ.
«Δεν νομίζω ότι οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια έσωσε ποτέ τόσες πολλές ζωές σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Μπορεί το να μείνουμε σπίτι και να ακυρώσουμε τις δραστηριότητές μας να είχε τεράστιο προσωπικό κόστος, όμως τα στοιχεία δείχνουν ότι η κάθε μέρα έκανε μια σημαντική διαφορά», λέει ο επικεφαλής της μελέτης Σόλομον Ίσιανγκ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Μπέρκλεϊ.
Πηγή: CNNi
Το πόσο επιτυχημένο ήταν ένα lockdown εξαρτάται από έναν αριθμό παραγόντων, ανάμεσα στους οποίους αν επιβλήθηκε αρκετά νωρίς. Επιπλέον, το lockdown διαφέρει από χώρα σε χώρα: στην Ιταλία και την Ισπανία οι πολίτες κινδύνευαν με πρόστιμο αν έβγαιναν από το σπίτι για μη απαραίτητο λόγο. Στην Ιαπωνία το «μένουμε σπίτι» ήταν περισσότερο σύσταση και λιγότερο εντολή.
Η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία επέβαλαν γρήγορα ταξιδιωτικούς περιορισμούς, ενώ σε άλλες χώρες όπως η Αλγερία, η Γεωργία και το Μαρόκο τα παιδιά ήταν τα πρώτα που βίωσαν τον αντίκτυπο της πανδημίας, με το κλείσιμο των σχολείων.
Άλλα μέτρα περιλάμβαναν την εντολή «μένουμε σπίτι», το κλείσιμο των μη απαραίτητων καταστημάτων, την καραντίνα και την απομόνωση. Κάποιες χώρες όπως η Αλγερία, η Ρουάντα, το Μαυροβούνιο και η Κίνα είδαν αύξηση των κρουσμάτων μετά τη χαλάρωση των περιορισμών, με αποτέλεσμα οι Αρχές να επανεισαγάγουν μέτρα σε τοπικό επίπεδο.
Στην Κίνα, το Πεκίνο τέθηκε τον περασμένο μήνα σε μερικό lockdown μετά από μία νέα εστία μόλυνσης σε αγορά τροφίμων.
Το Μαυροβούνιο επανέφερε απαγορεύσεις σε μαζικές συγκεντρώσεις την περασμένη εβδομάδα, όταν είδε νέο ξέσπασμα κρουσμάτων μετά από τις εβδομάδες χωρίς κανένα νέο κρούσμα.
Αλλά και στη Ρουάντα, οι υγειονομικές αρχές έθεσαν μερικά χωριά σε νέο lockdown την περασμένη εβδομάδα, μετά την επιβεβαίωση νέων κρουσμάτων.
Μεγάλος αντίκτυπος
Είναι γεγονός πάντως ότι οι περιορισμοί που τέθηκαν για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού υπήρξαν σε μεγάλο βαθμό καταστροφικοί για την οικονομία ενώ όξυναν τις ανισότητες στην εκπαίδευση και το εργασιακό περιβάλλον.
Καθώς καταστήματα και σχολεία έκλεισαν και σχεδόν όλα τα ταξίδια «πάγωσαν», εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο βρέθηκαν ξαφνικά χωρίς αντικείμενο δουλειάς. Ο αντίκτυπος στην οικονομία είναι ένας από τους λόγους για τον οποίο κάποιοι ηγέτες, μεταξύ των οποίων ο Ντόναλντ Τραμπ, άσκησαν πιέσεις για γρήγορη επανεκκίνηση, ακόμη κι όταν οι επιστήμονες προειδοποιούσαν ότι ήταν υπερβολικά νωρίς για την άρση των περιορισμών.
