Έχω την χαρά να φιλοξενώ την συγγραφέα Αγγελική Μάνου με αφορμή το παιδικό βιβλίο της Ο παππούς και η γιαγιά θέλουν μία αγκαλιά που κυκλοφορεί από της εκδόσεις Υδροπλάνο https://www.ydroplanobooks.gr/.
Καλώς ήρθατε στο LoveBookDiary
Α.Μ.: Καλώς σας βρίσκω κι ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση
Το βιβλίο «Ο παππούς και η γιαγιά θέλουνε μια αγκαλιά» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Υδροπλάνο και εύχομαι να είναι καλοτάξιδο και να αγαπηθεί από μικρούς και μεγάλους. Ποια ήταν η αφορμή να ασχοληθείτε με ένα τέτοιο σοβαρό θέμα μέσω ενός παιδικού βιβλίου;
Α.Μ.: Αφορμή για να γεννηθεί τούτο το βιβλίο στάθηκαν, μια βιωματική ιστορία, το γεγονός ότι ο ψυχικός κόσμος των παιδιών κλονίζεται από τις ασθένειες των αγαπημένων τους προσώπων, ο προβληματισμός πως συχνά τα παιδιά κρύβουν τις στενοχώριες τους και δεν τις επικοινωνούν εύκολα, ανησυχίες γονέων για το πώς να μιλήσουν στα παιδιά για τα γηρατειά και, τέλος, έντονο προσωπικό ενδιαφέρον για την τρίτη ηλικία και τη νόσο του Alzheimer.
Είστε Παιδαγωγός και υπηρετείτε στην Δημόσια εκπαίδευση. Θα ήθελα να μας πείτε αν καταλαβαίνεται όταν ένα παιδί, ένας/μία μαθητής/τριa σας δεν είναι καλά και πως το αντιμετωπίζετε αυτό;
Α.Μ.: Σαφέστατα ο/η παιδαγωγός αντιλαμβάνεται κάθε αλλαγή, ερμηνεύει, κατανοεί τη συμπεριφορά των παιδιών και παρέχει ανάλογη συναισθηματική υποστήριξη. Κάθε περίπτωση, επομένως, έχει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ως εκ τούτου χρειάζεται τον δικό της κατάλληλο χειρισμό. Με ενεργητική ακρόαση, ενσυναίσθητη κατανόηση, αγάπη και υπομονή εξασφαλίζεται η άμεση προσωπική επαφή και συναισθηματική επικοινωνία με όλους τους/τις μαθητές/τριες αλλά και τον καθένα/μία ξεχωριστά.
Τα παιδιά είναι αλήθεια ότι ακούν περισσότερο την δασκάλα τους από την μαμά και χρησιμοποιώ το θηλυκό πρόσωπο και στις δυο περιπτώσεις γιατί είναι πιο συνηθισμένο, χωρίς να είναι απόλυτο. Η μαμά πρέπει να συμβουλευτεί την δασκάλα του παιδιού της αν αντιληφθεί κάτι ή να ενημερώσει;
Α.Μ.: Τόσο η μητέρα όσο και η/ο δασκάλα/ος αποτελούν πρόσωπα αναφοράς και ταύτισης για κάθε παιδί. Οι ρόλοι τους είναι διαφορετικοί, αλλά εξίσου σημαντικοί. Λειτουργούν συμπληρωματικά και αλληλοεξαρτώνται. Μέσω της συνεργασίας Σχολείου-Οικογένειας τα παιδιά επωφελούνται τόσο συναισθηματικά όσο και μαθησιακά. Η δημιουργία, λοιπόν, μιας επικοινωνιακής και συνεργατικής σχέσης μεταξύ Σχολείου-Οικογένειας λειτουργεί διευκολυντικά και για τις δύο πλευρές προς όφελος του παιδιού καθώς η γόνιμη ανταλλαγή πληροφοριών και ο εποικοδομητικός διάλογος αποτελούν βασικά στοιχεία πρόληψης - αντιμετώπισης των δυσκολιών και από κοινού σχεδιασμού λύσεων.
Ποια πρέπει να είναι η αντίδραση των γονέων όταν ρωτούν τα παιδιά για κάτι σοβαρό; Θα είναι καλύτερο να τους λέμε την αλήθεια ή να τους λέμε μία ιστορία για να τα προστατέψουμε;
Α.Μ.: Μια κινέζικη παροιμία λέει πως: «Δεν μπορείς να εμποδίσεις τα πουλιά της ανησυχίας να πετάνε πάνω από το κεφάλι σου, αλλά μπορείς να τα εμποδίσεις να φτιάξουν φωλιές μέσα στο μαλλιά σου».
Επομένως, είναι σημαντικό να είμαστε ειλικρινείς με τα παιδιά μας, να τα προετοιμάζουμε οργανώνοντας το πώς, πότε και ποιο μήνυμα θα επικοινωνήσουμε μαζί τους ώστε να τα προστατεύουμε και να μην αφήνουμε αναπάντητα ερωτηματικά τα οποία συνήθως δημιουργούν μεγαλύτερη σύγχυση ή/και γεννούν κρυφούς φόβους, άγχη, ενοχές κι αβεβαιότητα. Όταν εξηγούμε στα παιδιά πως κι εμείς έχουμε επηρεαστεί από κάποιο γεγονός, εκδηλώνοντας τα δικά μας συναισθήματα, τα ενθαρρύνουμε να εκφραστούν και τα ίδια, τα φέρνουμε πιο κοντά μας, δεν τα αποκλείουμε από τη ζωή μας και περιορίζουμε τις αρνητικές φανταστικές τους ερμηνείες.
Πόσο κλονίζεται ο ψυχισμός των παιδιών από τις ασθένειες των αγαπημένων τους προσώπων;
Α.Μ.: Τα παιδιά όταν αντιλαμβάνονται ότι κάποιο από τα αγαπημένα τους πρόσωπα είναι ευάλωτο ή/και ασθενεί σοβαρά, αισθάνονται ανασφάλεια, φόβο, αγωνία, απειλή και νιώθουν «μετέωρα» καθώς δυσκολεύονται να κατανοήσουν και να εκφράσουν επώδυνα συναισθήματα σε μεγαλύτερο βαθμό από άλλες ηλικιακές ομάδες. Στις περιπτώσεις αυτές η υποστήριξη και η συνδρομή του οικογενειακού περιβάλλοντος, άμεσου και ευρύτερου, των φιλικών προσώπων αλλά και του σχολείου, δρουν καταλυτικά στη συναισθηματική ενδυνάμωση κάθε παιδιού που νιώθει αδύναμο και κλονίζεται ο ψυχισμός του.
Με εργαλείο ένα παιδικό βιβλίο είναι πιο εύκολο για τον γονέα ή το παιδί να συζητήσει μία σοβαρή ασθένεια;
Α.Μ.: Είναι βέβαιο πως είναι πολύ πιο εύληπτο κι ασφαλές από ότι χωρίς το παιδικό βιβλίο. Προς επίρρωση της απάντησης, σας παραθέτω δυο στίχους από το ποίημα του Γ. Σεφέρη «Ο τελευταίος σταθμός»: «Κι α σου μιλώ με παραμύθια και παραβολές είναι γιατί τ’ ακούς γλυκότερα, …».
Τι είναι ο παππούς και η γιαγιά για τα παιδιά μας; Πόσο σημαντική είναι η δυναμική της σχέσης τους για την υγιή ψυχική ανάπτυξή τους;
Α.Μ.: Ο παππούς και η γιαγιά αποτελούν μεγάλο «κεφάλαιο» στη ζωή ενός παιδιού. Πρόκειται για μια σχέση αγάπης, ζωής και πνοής και για τις δύο πλευρές. Κύριο χαρακτηριστικό της σχέσης εγγονών-παππούδων/γιαγιάδων είναι ότι αναπτύσσουν αρμονικά μεταξύ τους «ειδικούς» κώδικες και διαύλους επικοινωνίας, που ενθαρρύνουν τα παιδιά να τους εμπιστευτούν, να μιλήσουν για τις σκέψεις, τα συναισθήματά τους καθώς και για προσωπικές ανακαλύψεις για τον κόσμο και τη ζωή γύρω τους. Σε αυτή την σχέση, που άλλοτε είναι «συνωμοτική» κι άλλοτε προστατευτική, συνήθως δεν υπάρχουν αυστηροί περιορισμοί, δεν υπάρχει φόβος, επιτρεπτές λίγες αταξίες και πολλά μυστικά, τα παιδιά νιώθουν ότι μπορούν να είναι ο εαυτός τους, να κάνουν λάθη, να ακουστούν και να δράσουν ελεύθερα. Από την άλλη πλευρά, η φρεσκάδα και η αθωότητα των παιδιών, τα «σ’ αγαπώ παππού/γιαγιά» συνοδευόμενα με μπόλικες αγκαλιές, χωρίς δεύτερη σκέψη, είναι το «αλατοπίπερο», η νοστιμιά της ζωής και το βάλσαμο για εκείνους και τους προσφέρουν μια πιο θετική και αισιόδοξη οπτική της ηλικίας.
Τι θα λέγατε στους αναγνώστες μας που θα πάρουν το βιβλίο του μικρού Ηρακλή στα χέρια τους; Πως πρέπει να το διαβάσουμε, όπως και κάθε παραμύθι;
Α.Μ.: Θα έλεγα να αφεθούν στη δυναμική των λέξεων και στη μαγεία των εικόνων για να παραμυθοταξιδέψουν χωρίς κανόνες, «πρέπει» και συνταγές…
Η γραφή σας είναι ποιητική και αναρωτιέμαι αν είναι πιο εύκολο να κατανοήσουν το κείμενο με αυτό τον τρόπο οι μικροί μας φίλοι;
Α.Μ.: Η γραφή μου έως τώρα, θα έλεγα πως αποτελεί συνδυασμό έμμετρου και πεζού λόγου. Η ποιητική γραφή εκτός από τη γλωσσική καλλιέργεια και την επαφή του μικρού αναγνώστη με διάφορα είδη λόγου δίνει επιπλέον μια χιουμοριστική πινελιά, στοιχείο που συναρπάζει τα παιδιά.
Αν θέλεις το παιδί σου να γίνει έξυπνο διάβασέ του παραμύθια , αν θέλεις να γίνει περισσότερο έξυπνο διάβασέ του περισσότερα! Ποια είναι η άποψή σας για αυτό;
Α.Μ.: Το απόφθεγμα του Albert Einstein με βρίσκει απόλυτα σύμφωνη. Όλες οι έρευνες συνηγορούν πως μέσω της ανάγνωσης παραμυθιών διεγείρεται ο εγκέφαλος, το παιδί μαθαίνει να σκέφτεται με συνοχή, «χτίζει» γενικές γνώσεις για τον κόσμο, εμπλουτίζει το λεξιλόγιό του, βρίσκει απαντήσεις σε πράγματα που το απασχολούν και καθησυχάζεται, εξελίσσεται η αντίληψη για τον εαυτό του και τους γύρω του, ψυχαγωγείται, ευχαριστιέται, γελάει, ξεχνάει, ταυτίζεται με τους ήρωες και βρίσκει σε αυτούς στοιχεία της δικής του προσωπικότητας, έρχεται σε επαφή και κατανοεί τα συναισθήματά του, αναπτύσσει την φαντασία του, μαθαίνει να επιλύει προβλήματα. Όλα αυτά είναι πλούτος ανεκτίμητος…
Σας ευχαριστώ θερμά για την συζήτησή μας.
Α.Μ.: Και δική μου χαρά και ευχαρίστηση η συνομιλία μας!
Η Αγγελική Μάνου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Άρτα αλλά ζει κι εργάζεται στην Αθήνα.
Είναι Νηπιαγωγός, Διδάκτωρ & Διπλωματούχος Πανεπιστημίου Αιγαίου, του Τμήματος Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού. Μέσα από την αλληλεπίδραση με παιδιά προσχολικής ηλικίας έμαθε να δημιουργεί παραμυθοϊστορίες, να τις ζωντανεύει με εικόνες και να τις δραματοποιεί με τους μαθητές στην τάξη, ξεδιπλώνοντας συναισθήματα και καλλιεργώντας θετικές συμπεριφορές. Έγραψε και εικονογράφησε με τους μαθητές της, το παραμύθι «Το Δάσος της Αγάπης».
Το πρώτο της βιβλίο, «Διαπολιτισμική Συμβουλευτική στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαηλιού, και το πρώτο της παραμύθι «Η Νεράιδα Ευγενία και το Τζίνι Βοηθεία!» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Υδροπλάνο.
Πιστεύει πως «η ζωή, όχι μόνο των παιδιών αλλά και η δικιά μας, είναι γεμάτη ιστορίες και εικόνες σαν αυτές των παραμυθιών, που ζωντανεύουν, κι άλλοτε είναι πιο ξέθωρες ενώ άλλοτε ζωηρεύουν, ανάλογα με τα βιώματα και τα συναισθήματά μας».
Στοιχεία επικοινωνίας: angmanou@gmail.com
Για το Love Book Diary
Παρασκευή Παρίσση
