Έχω την χαρά να φιλοξενώ στην αγαπημένη σας στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ μία κυρία, μία συγγραφέα, μα πάνω απ’ όλα μία αναγνώστρια με άποψη. Η συζήτηση για την μεγάλη μας αγάπη τη Λογοτεχνία, ήταν άκρως απολαυστική.
Καλώς ήρθατε στο Love Book Diary κυρία Παπαθανασίου.
Πριν ξεκινήσουμε την συζήτηση μας πείτε μας λίγα λόγια για εσάς για να σας μάθει το αναγνωστικό μας κοινό καλύτερα.
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα, σπούδασα Γεωλόγος στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Πανεπιστήμιου Αθηνών και αγαπώ πολύ τα μαθηματικά, τα μυστήρια και τη μουσική. Είμαι παντρεμένη κι έχω δύο κόρες που λατρεύω και αποτελούν πάντα την πρώτη μου προτεραιότητα. Τα βιβλία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου από παιδί, και νομίζω πως μαζί με τα ταξίδια και τους ανθρώπους που αγαπάμε είναι ό,τι πολυτιμότερο έχουμε.
Όταν ακούτε την λέξη Αναγνώστης ποια είναι η πρώτη σκέψη που σας έρχεται στο μυαλό; Είναι απλώς ένας άνθρωπος που διαβάζει κείμενο ή κάτι παραπάνω;
Η πρώτη λέξη που μου έρχεται στο μυαλό είναι τυχερός! Θεωρώ μεγάλη τύχη και κατάκτηση το να διαβάζει κάποιος, που μόνο κέρδος μπορεί να του αποφέρει. Όπως χρειαζόμαστε την τροφή και την άσκηση για το σώμα, έτσι χρειάζονται και τα βιβλία ως τροφή και άσκηση για το πνεύμα. Όχι, ο αναγνώστης δεν είναι για μένα ο άνθρωπος που απλώς διαβάζει ένα κείμενο, είναι κυρίως αυτός που σκέφτεται και προσπαθεί να κατανοήσει τις προεκτάσεις του, να συμπορευτεί μαζί του, να μάθει, να ταξιδέψει, να ζήσει και να κατακτήσει καινούριες ιστορίες και εμπειρίες.
Τι είναι η ανάγνωση για εσάς και αν το βιβλίο είναι κάτι πάρα πάνω από ένα αντικείμενο που το αφήνει κάποιος στην βιβλιοθήκη του και μπορεί και να σκονιστεί;
Η ανάγνωση είναι καταφύγιο. Μία από τις αγαπημένες μου φράσεις είναι αυτή του Φερνάντο Πεσσόα που λέει πως «Η λογοτεχνία είναι η απόδειξη ότι η ζωή δεν είναι αρκετή». Τα βιβλία δεν είναι απλά αντικείμενα, είναι παράθυρα με υπέροχη θέα, μέσα από τα οποία μπορείς να δεις και να γνωρίσεις τις πιο απίθανες γωνιές του κόσμου. Είναι μια διαδικασία που δεν σταματάει με το τέλος του βιβλίου, αφού αρκεί να κοιτάξεις το εξώφυλλο κάποιου από αυτά που έχεις διαβάσει για να σε πλημμυρίσουν αμέσως δεκάδες αναμνήσεις. Τα βιβλία είναι οι πιστοί μας φίλοι που βρίσκονται εκεί για να προσφέρουν, χωρίς να ζητούν τίποτα.
Ποιο είναι το αγαπημένο σας είδος Λογοτεχνίας και για ποιο λόγο; Θέλετε να μας προτείνετε ένα βιβλίο που αγαπάτε πολύ;
Αν και διαβάζω πολλά είδη, γιατί πιστεύω ότι έτσι εξελισσόμαστε ως αναγνώστες, το αγαπημένο μου είναι η αστυνομική λογοτεχνία. Από μικρή μου άρεσε να λύνω γρίφους και είχα την ανάγκη να βρίσκω μια εξήγηση για όλα. Στα αστυνομικά λοιπόν λατρεύω την ατμόσφαιρα μυστηρίου, την αγωνία, καθώς και τη συλλογιστική που ακολουθείται για την εξιχνίαση του εγκλήματος, αλλά και την τελική απόδοση ή όχι δικαιοσύνης, που είναι ένα θέμα το οποίο με απασχολεί ιδιαίτερα στη ζωή μου. Το έγκλημα, παράλληλα, γίνεται και η αφορμή να μελετήσεις διάφορα κοινωνικά προβλήματα, γι’ αυτό πιστεύω πως η αστυνομική λογοτεχνία είναι και ένας πολύ σημαντικός κοινωνικός δείκτης για κάθε λαό.
Επειδή αυτή τη στιγμή κινούμαι στη σφαίρα του Άρνε Νταλ, θα προτείνω την τριλογία του 7-1, 6×2, 5+3. Περιμένουμε και τη συνέχεια βέβαια της σειράς, αλλά σε αυτά κλείνει ένας πρώτος κύκλος. Τον θεωρώ πραγματικά ευφυή συγγραφέα και τα βιβλία του συναρπαστικά αστυνομικά μυθιστορήματα.
Μπορεί ένας αναγνώστης να ερωτευτεί έναν Λογοτεχνικό ήρωα; Σας έχει τύχει να συμπαθήσετε έναν ήρωα που θα θέλατε να τον συναντήσετε αν ήταν δυνατόν και από κοντά; Προσωπικά τον κύριο Ντάρσι από το Υπερηφάνεια και Προκατάληψη της Austen μπορώ να πω ότι έχει κυρίαρχη θέση μέσα στην καρδιά μου.
Με γοητεύουν πολλοί ήρωες βιβλίων και συχνά πιάνω τον εαυτό μου να ταυτίζεται μαζί τους, θεωρώ μάλιστα ότι οι δυνατοί ήρωες είναι βασικό συστατικό της επιτυχίας ενός βιβλίου. Ίσως επειδή τους έχω στο μυαλό μου ως φανταστικούς χαρακτήρες δεν μου έχει τύχει να ερωτευτώ, ούτε να θέλω να συναντήσω κάποιον. Αντίθετα αν ένα βιβλίο με ενθουσιάσει, θέλω πάρα πολύ να γνωρίσω τον συγγραφέα. Γι’ αυτό και τρέχω σε κάθε ευκαιρία να τους δω από κοντά, να μάθω πώς κινούνται και συμπεριφέρονται, να εισπράξω την αύρα τους. Υπάρχουν συγγραφείς που θαυμάζω τόσο το μυαλό τους, που θα ήθελα πολύ να ξέρω πώς σκέφτονται, να τους κάνω φίλους μου και να μιλάμε κάθε μέρα.
Ποια είναι τα στοιχεία που θα πρέπει να έχει ένα βιβλίο για να είναι αντικειμενικά καλό για εσάς; Μπορείτε να μας προτείνετε ένα;
Δεν πιστεύω στο αντικειμενικά καλό βιβλίο, οπότε θα μιλήσω υποκειμενικά. Για μένα το σημαντικότερο πράγμα είναι οι «τίμιοι» χαρακτήρες. Και το βάζω σε εισαγωγικά γιατί εννοώ να είναι αξιόπιστοι και καλοδουλεμένοι, ώστε να είναι συνεπείς ως προς τις πράξεις τους. Άλλα συστατικά που με γοητεύουν είναι μια πλοκή που να μου κρατά το ενδιαφέρον, μία ατμόσφαιρα που να με ταξιδεύει, δηλαδή να με βάζει μέσα στο βιβλίο, και μία γλώσσα πλούσια που να με ξαφνιάζει αλλά να παραμένει προσιτή. Οποιαδήποτε υπερβολή μπορεί να με απωθήσει, χωρίς βέβαια κι αυτό να είναι απαραίτητο. Έχω διαβάσει δηλαδή και βιβλία με υπερβολικά στοιχεία, όπως πχ ωμή βία, που όμως ο συγγραφέας έγραφε τόσο ωραία και το αντικείμενο τη δικαιολογούσε, ώστε να του το συγχωρήσω.
Δεν ξέρω ποιον να πρωτοπροτείνω, από τον παλιό αγαπημένο Ρεβέρτε με τον Πίνακα της Φλάνδρας, μέχρι τον Θαφόν με τη Σκιά του Ανέμου ή τον Γιούσι Άντλερ Όλσεν με την Αναμονή και τον Νίκλας Νατ οχ Νταγκ με τα 1793, 1794.
Μπορούμε να διαχωρίσουμε τα βιβλία σε ποιοτικά και εμπορικά; Σας έρχεται στο μυαλό ένα βιβλίο που μεν θεωρείτε από το ευρύ κοινό εμπορικό έχει όμως μία ιδιαίτερη ποιότητα;
Δεν μου αρέσει να ξεχωρίζω τα βιβλία σε ποιοτικά και εμπορικά. Καταλαβαίνω ότι εμπορικό είναι αυτό που πουλάει αλλά δεν καταλαβαίνω το ποιοτικό. Υπάρχει μερίδα κόσμου που θεωρεί ότι το αστυνομικό είδος δεν είναι καν λογοτεχνία ή τουλάχιστον όχι αξιόλογη, όχι «ποιοτική». Άκουσα τον Ίαν Ράνκιν σε πρόσφατη συνέντευξή του να λέει ότι τους συγγραφείς του αστυνομικού δεν τους υπολογίζουν στα βραβεία. “It’s us against literature” είπε χαρακτηριστικά, δηλ. «είμαστε εμείς απέναντι στη λογοτεχνία». Αυτό με θλίβει. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει καλό και κακό βιβλίο, ως προς το περιεχόμενο. Δεν νομίζω να υπάρχει καλό και κακό στην τέχνη, γενικά. Υπάρχει μου αρέσει ή δεν μου αρέσει. Κάθε άλλη προσπάθεια χαρακτηρισμού, ενέχει τον κίνδυνο να θεωρήσουμε ότι η γνώμη του ενός είναι καλύτερη από κάποιου άλλου, πράγμα το οποίο δεν με εκφράζει καθόλου. Ευτυχώς η τέχνη είναι υποκειμενική και ευτυχώς είναι για όλους.
Πώς θα χαρακτηρίζατε το αναγνωστικό κοινό της Ελλάδος; Θεωρείτε ότι είναι μέσα στην Κουλτούρα μας η Λογοτεχνία; Ποιον λαό θεωρείτε ότι έχει μεγάλη ιστορία στη Λογοτεχνία και ποιο βιβλίο μπορεί να αντιπροσωπεύει εσάς;
Το αναγνωστικό κοινό στην Ελλάδα είναι μεν μικρό αλλά πολύ παθιασμένο. Κι αυτό μου αρέσει πολύ γιατί σημαίνει ότι υπάρχει άφθονη αγάπη. Η λογοτεχνία είναι αδιαμφισβήτητα μέσα στην κουλτούρα μας από αρχαιοτάτων χρόνων κι αυτό δεν σβήνει. Πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς στη χώρα του Ομήρου και των τραγικών ποιητών, στη χώρα που τα παιδιά μας η πρώτη Ιστορία που διδάσκονται είναι η Μυθολογία; Υπήρξε μία κάμψη δυστυχώς στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Όμως από κει και μετά η λογοτεχνία άνθισε ξανά και πολύ ελπιδοφόρο είναι ότι σήμερα έχουμε όλο και περισσότερους νέους συγγραφείς.
Άλλες χώρες με λογοτεχνική παράδοση φυσικά υπάρχουν πολλές, θα πω δύο που έχουμε μελετήσει αρκετά στη χώρα μας, τη Γαλλική και τη Ρωσική λογοτεχνία. Μόνο που για τη δεύτερη δεν έχουμε αρκετά σύγχρονα δείγματα, τουλάχιστον όχι μεταφρασμένα στα ελληνικά, για να παρακολουθήσουμε την εξέλιξή της.
Ένα βιβλίο-σταθμός, πιστεύω, που θα διάλεγα είναι «Οι άθλιοι» του Βίκτωρος Ουγκώ.
Η Δήμητρα Γαλάνη και ο Ευστάθιος Δράκος –τραγουδούν το μοναδικό μουσικό κομμάτι Εκδρομή. Όταν το ακούτε ποιο βιβλίο σας έρχεται στο μυαλό και για ποιο λόγο;
Αρχικά να σ’ ευχαριστήσω που μου θύμισες ένα τόσο όμορφο τραγούδι, και μετά να σου πω ότι επειδή το μυαλό μου κινείται πάντα σε μυστήρια μονοπάτια, όταν ακούει τους στίχους «χίλια πρόσωπα» και «πόσους εαυτούς να κρύβεις μέσα σου», δεν μπορεί να μην πάει στον Μάρκους και τη Σάντρα δύο ήρωες του μοναδικού Ντονάτο Καρρίζι και στο αριστούργημά του Το Δικαστήριο των Ψυχών. Και στον Κυνηγό του Σκότους επίσης, που είναι η συνέχειά του. Ξέρω ότι μόνο εγώ θα το σκεφτόμουν αυτό, οι δημιουργοί του τραγουδιού δεν νομίζω να χαρούν και πολύ με τον παραλληλισμό.
Θεωρείτε ότι ένας συγγραφέας είναι πάνω από όλα αναγνώστης;
Ναι, το πιστεύω αυτό. Ο συγγραφέας είναι πρώτα και πάνω απ’ όλα αναγνώστης. Δεν γίνεται να διαχωριστούν οι δύο ιδιότητες, όταν μάλιστα αυτή του αναγνώστη προηγείται. Είναι σαν τον αθλητή με την προπόνηση. Δεν συνηθίζεται να έχεις καλές επιδόσεις αν δεν κάνεις σκληρή προπόνηση. Σπάνια πιστεύω το ταλέντο κάποιου είναι τόσο μεγάλο ώστε να το καταφέρει. Κι έπειτα ένας αναγνώστης έχει δεδομένη την αγάπη για τα βιβλία, οπότε ως συγγραφέας θα περιβάλλει και τα δικά του κείμενα με την ίδια αγάπη και φροντίδα. Προσωπικά διαβάζω περισσότερο απ’ ό,τι γράφω και τα απολαμβάνω εξίσου.
Διαβάζετε ποίηση και αν ναι ποιο είναι το αγαπημένο σας ποίημα;
Ποίηση έχω διαβάσει ελάχιστη κι αυτή αρκετά χρόνια πριν. Δεν έχω μελετήσει περαιτέρω και φοβάμαι ότι την αδικώ, δεν μπορώ να την αξιολογήσω όπως θα ήθελα. Θα πω λοιπόν ότι αυτοί που με έχουν ενθουσιάσει παλαιότερα, χωρίς να έχω εντρυφήσει, είναι ο Καβάφης, ο Σολωμός, ο Κίπλινγκ και ο πιο αγαπημένος μου είναι ο Ελύτης που νομίζω με έχει επηρεάσει γενικότερα η οπτική του μέσα από το φως και το γαλάζιο, την οποία ενστερνίζομαι.
Διαβάζετε απόψεις αναγνωστών για Λογοτεχνικά βιβλία και αν ναι, που δίνετε μεγάλη σημασία κατά την διάρκεια της ανάγνωσης;
Διαβάζω απόψεις αναγνωστών, κυρίως μέσα από τις βιβλιοφιλικές ομάδες, και προσπαθώ με την πάροδο του χρόνου να βρω εκείνους με τους οποίους ταιριάζουν τα γούστα μας. Κοιτάζω βέβαια να είναι εμπεριστατωμένες, αξιολογώ πάντα και δίνω σημασία στην αιτιολόγηση. Υπάρχουν αναγνώστες που κάνουν πολύ ωραίες αναλύσεις και πραγματικά έχω γνωρίσει σπουδαία βιβλία που δεν ήξερα, μέσα από τα γκρουπ. Έχω βέβαια και φίλους που ξέρουν τι μου αρέσει κι έτσι όταν μου προτείνουν κάτι νιώθω αυτόματα σιγουριά.
Μου φτάνει που ξέρω να διαβάζω, γιατί έτσι μαθαίνω αυτά που δεν ξέρω, ενώ όταν γράφεις, γράφεις μόνο αυτά που ξέρεις ήδη (Umberto Eco). Ποια είναι η άποψη σας όταν διαβάζετε αυτό το απόφθεγμα;
Συμφωνώ κατά βάση, με το διάβασμα σίγουρα μαθαίνουμε και όσο για το γράψιμο είναι προτιμότερο να γράφουμε γι’ αυτά που ξέρουμε. Με τη διαφορά ότι αυτό δεν είναι πάντα αρκετό. Πολλές φορές ο συγγραφέας χρειάζεται ή θέλει να γράψει και για πράγματα που δεν γνωρίζει και έτσι θα αναγκαστεί να ερευνήσει, να συλλέξει πληροφορίες ή να έρθει σε επαφή ο ίδιος με το αντικείμενο της μελέτης του, με αποτέλεσμα να γίνεται κι εκείνος μαθητής μέσα από τη διαδικασία της γραφής. Είναι ένα κομμάτι που προσωπικά απολαμβάνω όταν γράφω, μου αρέσει να μαθαίνω καινούρια πράγματα, νομίζω ότι αυτό μας κρατάει ζωντανούς.
Θεωρείτε για να καταλάβει ένας αναγνώστης το περιεχόμενο ενός βιβλίου πρέπει να έχει δει ή να έχει ζήσει ανάλογες καταστάσεις;
Όχι δεν είναι καθόλου απαραίτητο. Γιατί η μαγεία του βιβλίου είναι ακριβώς αυτή, να καταφέρει να σε βάλει στον κόσμο του, να σε πάρει μαζί του. Το αν έχεις αντίστοιχες εμπειρίες ή όχι δεν έχει να κάνει με το αν θα το κατορθώσει, είναι πιστεύω καθαρά θέμα γραφής. Το αντίθετο όμως, και σε συνέχεια της προηγούμενης ερώτησης, πιστεύω πως είναι πολύ σημαντικό. Δηλαδή ο συγγραφέας ή να έχει ο ίδιος την εμπειρία αυτών που γράφει ή να έχει μελετήσει πολύ καλά. Αλλιώς δεν πρόκειται να πείσει. Έχω συναντήσει σε βιβλίο ξένου συγγραφέα περιγραφή σεισμού που έμοιαζε περισσότερο με έκρηξη και ένιωσα ότι δεν προσπάθησε καν να μπει ο ίδιος στην ιστορία του, πόσο μάλλον να βάλει τον αναγνώστη.
Και φυσικά τι θα λέγατε στους αναγνώστες που θα πάρουν το βιβλίο ”Λουκουμόσκονη” στα χέρια τους; Τι έχουν να περιμένουν και γενικά τι θα λέγατε στο αναγνωστικό κοινό μας για να απολαμβάνει το Λογοτεχνικό ταξίδι του;
Η Λουκουμόσκονη είναι ένα αστυνομικό μυθιστόρημα με γρήγορη πλοκή, έντονη δράση, αρκετή αγωνία και ανατροπές, ώστε ο αναγνώστης να μην χάνει στιγμή το ενδιαφέρον του.
Οι ήρωες είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, που θα βρεθούν εμπλεκόμενοι σε μια υπόθεση δολοφονίας και θα αρχίσει να ξετυλίγεται ένα ατέλειωτο κουβάρι από μυστικά. Στο δρόμο τους τα εμπόδια διάσπαρτα, ψέμα, απιστία, ενδοοικογενειακή βία, λαθρεμπόριο ναρκωτικών, με επιστέγασμα όλων τον ρόλο της δικαιοσύνης.
Θα κυνηγήσουν τον ένοχο μαζί με τον αναγνώστη στα γραφικά στενά της Ερμούπολης, στο θρυλικό λιμάνι του Πειραιά και στο εξωτικό Ντουμπάι. Αδιαμφισβήτητη πρωταγωνίστρια η αρχόντισσα των Κυκλάδων, η Σύρος, αποτελεί έμπνευση μα και το πιο όμορφο σκηνικό που θα μπορούσα να ζητήσω για το βιβλίο μου.
Στόχος μου είναι να επικοινωνήσω με τους αναγνώστες, να τους προβληματίσω αλλά και να τους ταξιδέψω. Υπόσχομαι να γεμίσω το μυαλό τους με όμορφες εικόνες, γεμάτες με το φως του ήλιου και το βαθύ γαλάζιο της θάλασσας.
Να σ’ ευχαριστήσω πάρα πολύ Παρασκευή μου για τις πολύ ενδιαφέρουσες ερωτήσεις και για τον χώρο που μου έδωσες μέσα από τη στήλη σου, ώστε να μιλήσω για την αγαπημένη μας ασχολία, τη λογοτεχνία.
Σας ευχαριστώ θερμά!!!
Μετά την συνέντευξη ακούστε το μοναδικό ταξιδιάρικο τραγούδι που θα το λατρέψετε από τον στίχο και την μουσική του!!
”χίλια πρόσωπα” και ”πόσους εαυτούς να κρύβεις μέσα σου”
Για το Love Book Diary
Παρασκευή Παρίσση
