Ο Σαντιάγο Καλατράβα σε ιστορικό ναό της Νάπολης
Ο Σαν Τζενάρο είναι ο προστάτης άγιος της Νάπολης και η εκκλησία αφιερωμένη στη μνήμη του χτίστηκε το 1745 στο μεγάλο πάρκο που περιβάλλει το Μουσείο του Καποντιμόντε. Το πάρκο ήταν κυρίως για βασιλική χρήση την εποχή του βασιλείου της Νεαπόλεως. Ο ναός ήταν έργο του βασιλιά Καρόλου Γ΄ της Ισπανίας, των οίκων των Βουρβόνων, και έκτοτε συμβολίζει τις μπαρόκ απολήξεις του 18ου αιώνα στη Νάπολη. Ο Καλατράβα αποκατέστησε τον ναό έπειτα από παραγγελία του Μουσείου του Καποντιμόντε (όπου το 2019 παρουσιάστηκε μια μεγάλη έκθεση με έργα του) και είχε την ελευθερία (και την παρότρυνση) να παρέμβει στο μπαρόκ εσωτερικό και να γεννήσει μια πολύπτυχη εγκατάσταση, απελευθερώνοντας τη φαντασία του και τη δημιουργική πνοή του. Ο Καλατράβα, πέρα από φημισμένος αρχιτέκτονας, είναι και ώριμος εικαστικός καλλιτέχνης με επιδόσεις τόσο στο σχέδιο όσο και στις κατασκευές. Η εκκλησία του Σαν Τζενάρο ήταν κλειστή στο κοινό από το 1969 και τώρα άνοιξε εκ νέου ως αξιοθέατο.
Η παρέμβαση του Καλατράβα συνδυάζεται με δημιουργίες Ιταλών σχεδιαστών και κατασκευαστών με σκοπό να δοθεί έμφαση στη συνέχεια της καλλιτεχνικής και χειρωνακτικής δημιουργίας στη Νάπολη, ανανεώνοντας έναν τρόπο παραγωγής τέχνης για σύγχρονη χρήση. «Δύο ήταν οι βασικές επιδιώξεις μου με αυτό το πρότζεκτ», λέει ο Σαντιάγο Καλατράβα, «αφενός να αποκαλύψω τον ιερό χαρακτήρα της φύσης που μας περιβάλλει και αφετέρου να κατανοήσω τις ιερές, καλλιτεχνικές δεξιότητες του ανθρώπου. Και τα δύο οφείλουμε να τα προστατέψουμε». Ο Καλατράβα εμπνεύστηκε από τη φύση και ενέταξε στον ναό μοτίβα από τη χλωρίδα που μοιάζει οικουμενική και πανανθρώπινη. Μαζί με τη χλωρίδα, ενέταξε και στοιχεία από την πανίδα και τον κόσμο των άστρων, οργανώνοντας μια ιερή παρακαταθήκη του κόσμου που περιβάλλει τον άνθρωπο. Η συμβίωση και η ιερή αποδοχή της ετερότητας αλλά και της ενότητας. Παράλληλα, θέλησε να τιμήσει την παλαιότατη παράδοση των τοπικών χειρωνάκτων, των εργατών της ύλης, των λαϊκών δημιουργών και της μετεξέλιξής τους σε εγκεφαλικά δημιουργήματα κάλλους και χρηστικότητας.
Συνεργάστηκε με σχολές και φυτώρια ταλέντων και διοχέτευσε μέσα στον Σαν Τζενάρο επιλεγμένες δημιουργίες από πορσελάνη, γυαλί και υφάσματα, ενισχύοντας και προβάλλοντας τέχνες που γοργά τείνουν να περιθωριοποιηθούν από τη μαζική παραγωγή και κατανάλωση. Ο Καλατράβα με αυτές τις διακριτικές παρεμβάσεις προχώρησε και στην ανάδειξη των πρωτογενών στοιχείων του μπαρόκ ναού, τολμώντας να βάψει το εσωτερικό σε λευκό και σκούρο μπλε χρώμα, να βάλει έντονα βιτρό με την παλαιά τεχνική, να εντάξει κεραμικά χρηστικά είδη, να κρεμάσει υφαντά και να δημιουργήσει τοιχογραφίες με περιστέρια, που ζωγράφισε ο ίδιος.
ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ
Βίβιαν Μάιερ
Η περίπτωση της Αμερικανίδας φωτογράφου Βίβιαν Μάιερ (1926-2009) είναι σπάνια, καθώς η αναγνώριση στο έργο της επήλθε μετά θάνατον. Οι φωτογραφίες της εστιάζονται στη ζωή του δρόμου και στην αρχιτεκτονική, και είναι όλες αστικές, στη Νέα Υόρκη, στο Σικάγο, στο Λος Αντζελες. Αυτήν την περίοδο η γκαλερί KP Projects του Λος Αντζελες παρουσιάζει έκθεση με φωτογραφίες της με αυτοπροσωπογραφίες και σκηνές δρόμου. Είναι μια επιλογή από μια παρακαταθήκη 150.000 φωτογραφιών.
ΛΟΝΔΙΝΟ
Ρούμπενς
Δύο μεγάλες τοπιογραφίες του Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς παρουσιάζονται για πρώτη φορά μαζί στη Συλλογή Wallace του Λονδίνου. Αποτελούσαν δίπτυχο και ήταν μέρος της συλλογής του ίδιου του Ρούμπενς καθώς είχαν ως θέμα το τοπίο γύρω από το σπίτι του στη φλαμανδική εξοχή. Το 1803 μεταφέρθηκαν στο Λονδίνο, ένα έργο στη Συλλογή Wallace και το άλλο έργο στην Εθνική Πινακοθήκη. Τώρα συνυπάρχουν για όσο διαρκεί η έκθεση και πλαισιώνονται με ένα νέο φιλμ ντοκιμαντέρ.
ΜΠΡΟΥΚΛΙΝ
Βικτωριανή επίπλωση
Με τίτλο «Μοντέρνο γοτθικό», το Μουσείο Μπρούκλιν παρουσιάζει έπιπλα ενός από τα μεγαλύτερα εργαστήρια στη Νέα Υόρκη του 19ου αιώνα, του Kimbel & Cabus. Ηταν η σύμπραξη δύο επιπλοποιών, του Κίμπελ από τη Γερμανία και του Καμπίς από τη Γαλλία. Επινόησαν εκσυγχρονισμένες εκδοχές του γοτθικού στυλ, καθώς και ένα πάντρεμα του αγγλικού και του ιαπωνικού ύφους. Απογειώθηκαν μετά την έκθεση για την εκατονταετηρίδα του αμερικανικού έθνους, στη Φιλαδέλφεια το 1876.
ΠΑΡΙΣΙ
Μαρκήσιος ντε Σαντ
Το γαλλικό κράτος απέκτησε το πρωτότυπο χειρόγραφο του έργου του Μαρκησίου ντε Σαντ «120 μέρες στα Σόδομα» καταβάλλοντας ποσόν άνω των 5 εκατ. ευρώ (με τη συνδρομή ιδιωτικής χορηγίας), λογίζοντάς το «εθνικό θησαυρό» με μεγάλη επιδραστικότητα. Το χειρόγραφο είχε εντοπιστεί το 2017 σε δημοπρασία. Ιδιοκτήτης ήταν γαλλική εταιρεία η οποία είχε χρεοκοπήσει. Η παρέμβαση του γαλλικού κράτους έγινε με γνώμονα τη διάσωση ενός κλασικού έργου.
ΝΤΙΣΕΛΝΤΟΡΦ
Μαξ Στερν
Τον Σεπτέμβριο του 2021 θα ανοίξει, τελικά, στο Ντίσελντορφ η έκθεση για τη δράση και την προσωπικότητα του Γερμανοεβραίου εμπόρου τέχνης Μαξ Στερν (1904-1987). Ο Στερν είχε καταδιωχθεί από τους ναζί και είχε υποχρεωθεί να κλείσει την γκαλερί του το 1937. Κατάφερε να διαφύγει στο Παρίσι, στο Λονδίνο και από εκεί στον Καναδά, όπου εγκαταστάθηκε. Η περίπτωσή του συνδέεται με υποθέσεις κατεσχεμένων έργων τέχνης από τους ναζί.
