Στέλλα, ασχολείσαι με διάφορα δημιουργικά πράγματα εκτός από τη ζωγραφική. Πώς θα περιέγραφες τον εαυτό σου;
Δύσκολο να περιγράψει κάποιος τον εαυτό του! Από μικρή ζωγράφιζα, και ήταν κάτι που το αγαπούσα πολύ, και κάτι που με έχει βοηθήσει πολύ στη ζωή μου, και ιδιαίτερα σε πολλά σημαντικά στάδιά της. Έχω μεγάλο σεβασμό για την τέχνη και για τους καλλιτέχνες, και πάντα η ζωή μου περιστρέφονταν γύρω από την τέχνη. Οι σπουδές μου είχαν αρχίσει από τη σχολή Καλών Τεχνών του Harrow College of Art, πήρα μια πιο θεωρητική πορεία στο Lancaster University και κατέληξα σε ένα Masters στο πανεπιστήμιο του Reading, που εξερευνούσε την «Αγγλική Λογοτεχνία και τις Εικαστικές Τέχνες, 1840-1940». Η στροφή προς τα θεωρητικά μαθήματα μου άνοιξε καινούργιους επαγγελματικούς δρόμους.
Στην Ελλάδα είχα την ευκαιρία να ασχοληθώ με τη δημοσιογραφία, τη μετάφραση, την κριτική τέχνης. Γνώρισα τον κόσμο της ελληνικής τέχνης και έγραφα γι’ αυτόν, όταν δούλευα στο «The Art Magazine» και μετά στο Athens News, και σε άλλα έντυπα στη συνέχεια (π.χ. Athens Insider, Neos Kosmos και στο δικό μου site, Art Scene Athens). Ταυτόχρονα όμως, ζωγράφιζα. Ήταν κάτι πολύ προσωπικό, που όμως το ήξεραν φίλοι και συγγενείς. Τα τελευταία χρόνια πήρα το θάρρος να εκθέσω τα έργα μου και να αφοσιωθώ στη ζωγραφική μου. Θα έλεγα λοιπόν ότι είμαι σε μια γκρίζα ζώνη, ανάμεσα στη ζωγραφική και τη γραφή, καθώς εξερευνώ και τα δύο αυτά δημιουργικά πεδία. Ως Ελληνίδα της Διασποράς (μεγαλωμένη στην Αγγλία, από Έλληνες γονείς) βιώνω και εξ αυτού του λόγου μία άλλη γκρίζα ζώνη! Αλλά, να είμαι ειλικρινής, ποτέ δεν μου άρεσαν τα «κουτάκια»! Προτιμώ τις γκρίζες ζώνες, είναι εκεί όπου καινούργια πράγματα δημιουργούνται.
Η ενασχόλησή σου με τη ζωγραφική είναι η κύρια δραστηριότητά σου τώρα;
Έχω αφοσιωθεί στη ζωγραφική όλο και περισσότερο. Θέλω να την εξερευνήσω όσο πιο πολύ μπορώ. Είναι σαν να έχω κάνει ένα ταξίδι, και έχω γυρίσει σπίτι, από εκεί που ξεκίνησα, και εκεί βρήκα το θάρρος να ανοίξω το κουτί της Πανδώρας, όπου όλο και κάτι καινούργιο θα βρω, με εικαστικό ενδιαφέρον.
Η εργασία σου (δημοσιογράφος, μεταφράστρια) πώς θεωρείς ότι σε επηρέασε στη ζωγραφική σου;
Σίγουρα έχει παίξει μεγάλο ρόλο. Έχω έρθει σε επαφή με πολλές μορφές τέχνης και πολλούς καλλιτέχνες μέσα από τη δουλειά μου. Ήταν ταυτόχρονα και μία μεγάλη εικαστική εκπαίδευση για μένα. Τώρα προσπαθώ να την αφομοιώσω από άλλη σκοπιά. Βέβαια είναι και δίκοπο μαχαίρι αυτό, γιατί το θέμα είναι να μπορεί κάποιος να πάει παραπέρα από τις επιρροές του και να δημιουργήσει κάτι καινούργιο. Είναι γνωστό βέβαια ότι παρθενογένεση δεν υπάρχει στην τέχνη, όλοι από κάπου εμπνέονται, και από κάπου αρχίζουν. Τα θέματα που απασχολούσαν τους αρχαίους Έλληνες δημιουργούς, εν μέρει ακόμη απασχολούν και τους σύγχρονους, γιατί είναι τα κεντρικά θέματα που απασχολούν την ανθρώπινη φύση. Το θέμα όμως είναι να δημιουργήσεις και κάτι καινούργιο από το σύνολο των επιρροών σου, να πας πιο πέρα, να συνεχίσεις το διάλογο της τέχνης, αλλά και ταυτόχρονα να προσφέρεις κάτι και στο θεατή που θα δει το έργο σου.
Παρότι έχεις ζωγραφίσει πολλούς γεωμετρικούς πίνακες τολμάς και την απεικόνιση της φύσης. Συνδέονται μεταξύ τους;
Υπάρχει μια νοοτροπία στην τέχνη ότι πρέπει να αφοσιωθείς μόνο σε ένα μονοπάτι και να εξερευνήσεις ένα είδος τέχνης. Αλλά εμένα με έλκουν και τα δύο – και η αφαίρεση, και η απεικόνιση της φύσης. Επίσης και τα πορτρέτα, ειδικά τα παιδικά, και είμαι ανοιχτή στο να εξερευνήσω και άλλα είδη τέχνης. Είναι κάτι που το έχω συζητήσει και με άλλους καλλιτέχνες, οι οποίοι στη σημερινή εποχή προτιμούν να εξερευνούν διαφορετικά είδη τέχνης ταυτόχρονα. Είναι μια πιο πλουραλιστική προσέγγιση, αλλά ίσως ο πλουραλισμός εκφράζει και την εποχή μας. Σίγουρα το ένα είδος τέχνης επηρεάζει και το άλλο. Πολλά από τα γεωμετρικά σχέδια είναι επηρεασμένα από φόρμες και σχέδια που έχω εξερευνήσει στις ζωγραφιές μου που απεικονίζουν τη φύση. Επίσης, υπάρχουν και κάποια πιο αφηρημένα στοιχεία και σε αυτούς τους πίνακες της φύσης. Δεν είναι μια καθαρά αναπαραστατική απεικόνιση της φύσης. Κάπου κάπου, διασταυρώνονται αυτά τα δύο πεδία και αλληλοεπηρεάζονται. Εξάλλου θα μπορούσε να πει κανείς ότι η τέχνη στην ουσία της είναι αφηρημένη, γιατί ακόμη και η αναπαραστατική τέχνη είναι μια σύνθεση από φόρμες, γραμμές, χρώματα και τόνους που μαζί δημιουργούν την εικόνα της «πραγματικότητας». Η αφηρημένη τέχνη ως διαδικασία είναι μια πιο εσωτερική εμπειρία, και ταυτόχρονα πιο ελεύθερη, ενώ η απεικόνιση της φύσης στη δικιά μου περίπτωση περιέχει και μια προσπάθεια επανασύνδεσης μαζί της, με την ομορφιά, το μυστήριο, τη μαγεία και το μεγαλείο της. Γιατί ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε τη δύναμη της φύσης.
«Η επανάκτηση της σχέσης με τη φύση» (κάτι στο οποίο είχες αναφερθεί) μπορεί να επιτευχθεί ή είναι ένα όνειρο που μόνο μέσα από την τέχνη μπορούμε να προσεγγίσουμε;
Εννοείται ότι ο άνθρωπος έχει πολύ διαφορετική σχέση με τη φύση σήμερα απ’ ό,τι είχε παλιά. Δυστυχώς όλο και απομακρυνόμαστε από τη φύση και τους νόμους της, κάτι που είναι βέβαια αφύσικο, και έχει τις επιπτώσεις του στην ανθρωπότητα, αλλά δημιουργεί ταυτόχρονα και κερδοφόρους επιστημονικούς και επιχειρηματικούς δρόμους. Στο τέλος του 2019 είχα γράψει ένα κείμενο το οποίο το είχα σαν το εννοιολογικό πλαίσιο για μια έκθεση που ήθελα κάποια στιγμή να πραγματοποιήσω. Είχα γράψει τον εξής προβληματισμό μου: «Στη σύγχρονη εποχή, ο άνθρωπος, σε συνεργασία με την επιστήμη, αναρωτιέται αν η φύση είναι όντως η ισχυρότερη δύναμη και προσπαθεί να πετύχει την απόλυτη υποδούλωση της, με σκοπό την κυριαρχία επάνω στις δυνάμεις της, για τις δικές του ανάγκες, τη δικιά του δύναμη, το δικό του θέλω (και εγωισμό). Θα τα καταφέρει; Το μέλλον θα δείξει. Πάντως, μέχρι τώρα, η ζωή μας έχει διδάξει ότι η φύση είναι αυτό που μας κρατάει ζωντανούς και μας δίνει υγεία, και όταν κακοποιούμε τη φύση, υπάρχουν παρενέργειες τραγικές. Μπορούμε να εμπιστευτούμε τη φύση; Μόνο όταν τη σεβόμαστε, φαίνεται να είναι μια άποψη – και μάλλον η παλαιότερη, μια που είναι συνδεδεμένη και με το κίνημα του ρομαντισμού που έχει τροφοδοτήσει καλλιτέχνες και πολιτισμούς για αιώνες. Ακόμη και στον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, παρόλο τον κλασικισμό του, υπήρχε μία ιδιαίτερη σχέση με τη φύση και μια δυνατή έννοια της ύβρεως».
Οι μνήμες των παιδικών μας χρόνων πόσο νομίζεις μας επηρεάζουν την τέχνη που υπηρετούμε;
Όλες οι μνήμες μας μας επηρεάζουν. Τι είμαστε άλλωστε παρά ένα συνονθύλευμα από αυτές; Ο καθένας κουβαλάει τις δικές του και τη δικιά του εκπαίδευση και εμπειρίες. Το προσωπικό και συναισθηματικό φορτίο του καθενός δημιουργεί και το χαρακτήρα του, μαζί με τη βιολογική του κράση. Πίσω από κάθε έργο τέχνης υπάρχει και ένας άνθρωπος που την έφτιαξε, όχι ένα ρομπότ. Σίγουρα οι παιδικές μνήμες από τα καλοκαίρια μου στη Σάμο, την ιδιαίτερη πατρίδα των γονιών μου, έχει παίξει ρόλο. Γιατί εκεί είχαμε την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με τη φοβερή φύση του νησιού. Είναι ένα ιδιαίτερο νησί, με καταπληκτικά καταγάλανα, κρυστάλλινα νερά, τα οποία τα έχω ζωγραφίσει πολλές φορές. Βέβαια έχει περάσει το Γολγοθά του με το μεταναστευτικό πρόβλημα στο Βόρειο Αιγαίο τα τελευταία χρόνια.
Η σχέση σου με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Βούλας «Υπατία» σου έχει προσφέρει κάποια επιπλέον εικαστική παρουσίαση του έργου σου;
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βούλας «Υπατία» μου προσέφερε την ευκαιρία να παρουσιάσω ένα μέρος της δουλειάς μου σε ένα πολύ ευρύτερο κοινό που αλλιώς δεν θα το είχε γνωρίσει, και είμαι ευγνώμων γι’ αυτό. Μέσα από αυτή την εμπειρία, της ομαδικής έκθεσης που έγινε τα Χριστούγεννα του 2019, με την επιμέλεια της Μαρίας Ματάλα, γνώρισα αυτό τον εξαιρετικό σύλλογο και τα μέλη του, όπως την Πρόεδρό του (και συγγραφέα), την Ιφιγένεια Αμοργιανού, που παλεύει ακούραστα για να εμπλουτίσει το πρόγραμμα του συλλόγου. Ο σύλλογος αυτός έχει προσφέρει εξαιρετικές πολιτιστικές εκδηλώσεις, μαθήματα, διαλέξεις, και εκθέσεις, που έχουν βοηθήσει στην πνευματική ανάπτυξη των κατοίκων των νοτίων προαστίων. Τα τελευταία δύο χρόνια είχα την ευκαιρία να οργανώσω δύο ομαδικές εκθέσεις, σε συνεργασία με τον σύλλογο, στην Πνευματική Εστία Βούλας.
Από το 2018 και μετά, άρχισες να εκθέτεις τα έργα σου, πρώτα στα νότια προάστια, και μετά στο κέντρο της Αθήνας και πιο πέρα. Πώς είναι αυτή η εμπειρία;
Το 2020 άρχισα να συμμετέχω σε ομαδικές εκθέσεις στο κέντρο. Οι πρώτες ήταν στην έκθεση «Love and Disaster in Athens», στο Fokianou art space, και στο «20/20 High Vision», στην γκαλερί artzone42. Δύο πολύ διαφορετικές εκθέσεις και χώροι. Και τα δύο ήταν εξαιρετικές εμπειρίες. Άλλο να δημιουργείς τέχνη, και άλλο να την εκθέτεις. Έχω καταλάβει ότι θέλει κουράγιο, αλλά είναι και μια πράξη προσφοράς και επικοινωνίας του έργου σου, στην ουσία. Και είναι πολύ ενδιαφέρον να δεις πώς θα ερμηνεύσει τη δουλειά σου και κάποιος άλλος, «άγνωστος». Έχουν ακολουθήσει πολλές εκθέσεις, σε φυσικούς χώρους (Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών Τσιχριτζή, Ελληνογαλλικό Σύνδεσμο, Fokianou Art Space, artzone42, Hastings Museum and Art Gallery), και online (π.χ. στo art-profiles.net, στο art gallery 23).
Μίλησέ μας λίγο για την έκθεση στο Hastings Museum and Art Gallery.
Tρέχει μέχρι τον Ιούνιο, και λέγεται «Together We Draw». Την επιμελείται η εικαστικός Sue Tilley. Eίναι το αποτέλεσμα μιας μοναδικής διαδικτυακής ζωγραφικής εμπειρίας που οργάνωσε η Sue Tilley σε συνεργασία με το Isolation Station Hastings, μέσα στο lockdown, με συμμετοχές από όλο τον κόσμο. Το παρουσίασε και το ΒΒC South East στο δελτίο ειδήσεων. Σε ένα πλάνο εστίασαν και στο έργο μου(!).
Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια…
Τα μελλοντικά μου σχέδια αυτήν τη στιγμή περιλαμβάνουν τη συνέχεια της εικαστικής δουλειάς μου και τον εμπλουτισμό του site μου, Art Scene Athens. Θέλω απλώς να εξερευνήσω αυτό τον εικαστικό «δρόμο», όσο καλύτερα γίνεται.
https://www.saatchiart.com/stellasevastopoulos
ΜΙΚΡΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Η δημοσιογράφος/κριτικός τέχνης και ζωγράφος Στέλλα Σεβαστοπούλου μεγάλωσε στο Λονδίνο. Μετά από τις σπουδές της στην τέχνη, αγγλική λογοτεχνία και ιστορία της τέχνης, στο Harrow College of Art, Lancaster University και Reading University, μετακόμισε στην Αθήνα, το 1994. Έχει δουλέψει στο «The Art Magazine» (συντάκτρια του αγγλικού ένθετου, και κάλυψη εικαστικών θεμάτων), στην εφημερίδα Athens News (πολιτιστική συντάκτρια), και έχει επίσης γράψει για άλλα έντυπα (π.χ. Athens Insider, Neos Kosmos, Argo). Από το 2015 τρέχει το δικό της site, Art Scene Athens, αφιερωμένο στην ενημέρωση και προώθηση (στην αγγλική γλώσσα) της ελληνικής τέχνης, μέσω διαδικτύου. Έχει επίσης δουλέψει ως μεταφράστρια, ειδικά στον πολιτιστικό τομέα. Η εικαστική πορεία της ως ζωγράφος έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα, και έχει πραγματοποιήσει μία ατομική έκθεση, ενώ έχει συμμετάσχει και σε αρκετές ομαδικές. Έχει επίσης ασχοληθεί και με την οργάνωση εκθέσεων.
