Το μακρύ ταξίδι ενός άλλου… Οδυσσέα που μετανάστευσε από την Αφρική στην Ευρώπη πριν από 5,5 εκατομμύρια χρόνια κατέγραψε Έλληνας ερευνητής περιγράφοντας νέο είδος φιδιού και βαφτίζοντάς το όπως τον ήρωα του Ομήρου.
Μελετώντας απολιθώματα από ανασκαφές στη νότια Ισπανία που βρίσκονται στο Μουσείο Επιστημών της Φύσης της Μαδρίτης, ο παλαιοντολόγος Δρ Γιώργος Γεωργαλής από το Ινστιτούτο Συστηματικής και Εξέλιξης των Ζώων της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών στην Κρακοβία, ταυτοποίησε ένα νέο είδος φιδιού που ανήκει στο σύγχρονο γένος Psammophis, το οποίο ζει στην Αφρική και την Ασία.
«Ονόμασα το νέο είδος Psammophis odysseus προς τιμή του θρυλικού Οδυσσέα. Ο εντοπισμός του νέου αυτού είδους φιδιού, αποτελεί την πρώτη και μοναδική εμφάνιση του συγκεκριμένου γένους στην Ευρώπη», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Γεωργαλής, ο οποίος μελέτησε σπόνδυλους του ζώου που δεν είχαν ταυτοποιηθεί.
«Αυτό όμως που κάνει πιο ενδιαφέρουσα την έρευνα, είναι η ηλικία του νέου είδους καθώς έζησε πριν από περίπου 5,5 εκατομμύρια χρόνια, δηλαδή ακριβώς την εποχή που συνέβη η λεγόμενη “Κρίση Αλατότητας του Μεσσηνίου”: το στενό του Γιβραλτάρ έκλεισε, η Μεσόγειος αποξηράθηκε σε μεγάλο βαθμό, οπότε πολλά σημεία που ήταν θάλασσα έμοιαζαν πλέον με έρημο. Αυτό το φαινόμενο είχε τεράστιο αντίκτυπο στο περιβάλλον την νότιας Ευρώπης και βόρειας Αφρικής καθώς πολλά χερσαία ζώα μετανάστευσαν από Αφρική προς Ευρώπη και το αντίθετο».
Το νέο είδος φιδιού έχει διαφορές σε κάποιες αποφύσεις και σχηματισμούς των σπονδύλων του αλλά παρόμοιο μέγεθος με το σύγχρονο γένος που φτάνει το ένα μέτρο.
Από την Αφρική προς την… Ευρώπη
«Ο εντοπισμός του δείχνει μια ακόμη κατηγορία ζώων που κατάφερε να πάει εκείνη την εποχή από την Αφρική προς την Ευρώπη αλλά δεν κατάφερε να επιβιώσει μετά το τέλος της Κρίσης Αλατότητας», τονίζει ο ερευνητής, ο οποίος μαζί με τον Zbigniew Szyndlar, δημοσίευσαν πριν από λίγες μέρες την επιστημονική τους έρευνα (First occurrence of Psammophis (Serpentes) from Europe witnesses another Messinian herpetofaunal dispersal from Africa – biogeographic implications and a discussion of the vertebral morphology of psammophiid snakes. The Anatomical Record https://anatomypubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ar.24892).
Ο κ. Γεωργαλής, πριν από τρία χρόνια, είχε ταυτοποιήσει και άλλα δύο νέα είδη φιδιών, ηλικίας περίπου 6 με 5,5 εκατομμυρίων χρόνων από την περιοχή των Σερρών, βαφτίζοντάς τα με τις ονομασίες «Περιεργόφις μικρός» (Periergophis micros) και «Παραξενόφις σπάνιος» (Paraxenophis spanios).
