Η Ευρώπη υπολογίζει στο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) για να μειώσει την ενεργειακή εξάρτησή της από την Ρωσία. Λίγες πληροφορίες για το προϊόν αυτό που έχει το πλεονέκτημα ότι μπορεί να μεταφέρεται με πλοία από το ένα σημείο του κόσμου στο άλλο, αλλά δεν κάνει και θαύματα.
600 φορές λιγότερος χώρος
Για την υγροποίησή του, το φυσικό αέριο ψύχεται μετά την εξόρυξή του μέσω ενός κύκλου ψύξης που του δίνει υγρή μορφή σε θερμοκρασία -162°C.
Σε αυτήν την μορφή καταλαμβάνει πολύ λιγότερο χώρο (600 φορές λιγότερο σε σχέση με την αέρια κατάσταση) και, κατά συνέπεια, μπορεί να αποθηκευθεί σε υγραεριοφόρα πλοία για να μεταφερθεί στην άλλη άκρη του κόσμου, αν υπάρξει ανάγκη.
Με την άφιξή του μετατρέπεται και πάλι σε αέριο για να διοχετευθεί στο δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου ή μπορεί να μεταφερθεί με βυτιοφόρο στις βιομηχανικές μονάδες.
Μία ευέλικτη λύση
Αντίθετα με το φυσικό αέριο που μεταφέρεται με αγωγούς – τεράστιες σταθερές υποδομές – το LNG επιτρέπει μεγάλη ευελιξία μεταφοράς και τροφοδοσία από οποιαδήποτε παραγωγό χώρα.
Οι πηγές είναι διαφοροποιημένες: οι τρεις μεγάλοι εξαγωγείς είναι η Αυστραλία, το Κατάρ και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Συνολικά, περί τις είκοσι χώρες πολύ διαφορετικού προφίλ, εξάγουν LNG, από την Παπούα-Νέα Γουινέα και το Τρινιντάντ και Τομπάγκο μέχρι την… Ρωσία.
Το εμπόριο του LNG αυξήθηκε κατά 6% τον περασμένο χρόνο, λόγω της αύξησης της ζήτησης στην Κίνα και την Νότια Κορέα, σύμφωνα με την έκθεση Shell LNG Outlook. Η παγκόσμια ζήτηση αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται, κυρίως λόγω της ασιατικής ζήτησης.
Περισσότερο LNG για την Ευρώπη;
«Η Ευρωπαϊκή Ενωση θα μπορούσε θεωρητικά να αυξήσει τις εισαγωγές LNG βραχυπρόθεσμα κατά 60 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα», σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας στο πλαίσιο του σχεδίου για την μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρεται σε δυναμικότητα 50 δισεκατομμυρίων m3.
Πρόβλημα: όλοι οι εισαγωγείς στον κόσμο μάχονται για τα ίδια φορτία, με το δεδομένο της περιορισμένης παγκόσμιας παραγωγής και τον κίνδυνο αύξησης των τιμών.
«Το LNG αποτελεί πολύ σημαντικό μοχλό ευελιξίας, αλλά δυστυχώς, βραχυπρόθεσμα, δεν μπορούμε να του ζητήσουμε να κάνει θαύματα», λέει ο Βενσάν Ντεμουρί, εκπρόσωπος της Διεθνούς Ενωσης Εισαγωγέων LNG.
«Θεωρούμε ότι φέτος θα υπάρξουν μάξιμουμ 35 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα επιπλέον στην παγκόσμια αγορά. Είναι πιθανόν ότι η Κίνα θα μαζέψει περί το ήμισυ, πράγμα που σημαίνει ότι για την ευρωπαϊκή αγορά μένουν λιγότερο από 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα».
Νέες υποδομές
Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Πολωνία ή η Λιθουανία έχουν κατασκευάσει τερματικούς σταθμούς LNG για να μειώσουν στην έκθεσή τους στην Ρωσία. Αλλά άλλες, όπως η Γερμανία, δεν διαθέτουν ακόμη κανέναν – μία κατάσταση την οποία επιδιώκει να επανορθώσει το Βερολίνο.
Ωστόσο, η κατασκευή ενός τερματικού σταθμού χρειάζεται χρόνο: 2 ή 3 χρόνια. Αλλη δυνατότητα: η προσφυγή σε πλωτούς τερματικούς σταθμούς (FSRU), που μπορούν να τεθούν σε λειτουργία γρήγορα, αλλά και αυτοί χρειάζονται διάστημα «12 έως 18 μηνών», σύμφωνα με τον Βενσάν Ντεμουρί.
Πέραν των τερματικών σταθμών, πρόβλημα αποτελεί η μεταφορά μέσω δικτύου αγωγών εντός της ευρωπαϊκής ηπείρου, λόγω έλλειψης συνδέσεων σε ορισμένες περιοχές. Για παράδειγμα, η Ισπανία διαθέτει πολλούς τερματικούς σταθμούς LNG, αλλά οι δυνατότητες κυκλοφορίας του πέραν των Πυρηναίων προς την υπόλοιπη Ευρώπη είναι περιορισμένες.
Περιβαλλοντικές ανησυχίες
Ο τομέας του LNG τονίζει τα πλεονεκτήματά του για το Κλίμα και την ατμοσφαιρική ρύπανση: το φυσικό αέριο αντικαθιστά τον άνθρακα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή το μαζούτ για την κίνηση των πλοίων, σύμφωνα με τους υποστηρικτές του.
Ομως, «η αντικατάσταση ενός ορυκτού καυσίμου και της ρωσικής εξάρτησης με μία άλλη θα αποτελούσε μεσοπρόθεσμα αδιέξοδο για την Ευρώπη», σύμφωνα με τη γαλλική οργάνωση του δικτύου Climate Action Network International (CAN-I).
«Το LNG έχει πολύ σοβαρές κλιματικές επιπτώσεις, διότι είναι πολύ ενεργοβόρο, αφού, ανοίγοντας παγκόσμιες αγορές, ωθεί για συνεχή αύξηση της παραγωγής, και διότι η αλυσίδα αξίας του δημιουργεί διαρροές μεθανίου», πολύ επιβαρυντικού για το Κλίμα, σύμφωνα με την Λορέτ Φιλιπό, της περιβαλλοντικής οργάνωσης Amis de la Terre (Φίλοι της Γης).
