Στο Λόπερσουμ όπως και στον υπόλοιπο δήμο του Χρόνινγκεν, στον ολλανδικό βορρά, οι κάτοικοι έχουν συνηθίσει πια στον «χορό» των Ρίχτερ.
Μπορεί οι σεισμοί να μην είναι ιδιαίτερα έντονοι. Συνήθως κυμαίνονται σε μέγεθος κοντά στα 2-3,5 R.
Έχουν όμως μικρό εστιακό βάθος, μόλις στα 3 χιλιόμετρα. Το δε έδαφος είναι υγρό και σχετικά μαλακό, με αποτέλεσμα οι δονήσεις γίνονται ιδιαίτερα αισθητές σε μεγάλη ακτίνα και να προκαλούνται καταστροφές στα κτίρια.
Το παράδοξο είναι ότι η περιοχή δεν είναι υπό κανονικές συνθήκες σεισμογενής.
Είναι όμως πλούσια σε φυσικό αέριο…
Για την ακρίβεια, το κοίτασμα του Χρόνινγκεν θεωρείται το μεγαλύτερο στην Ευρώπη και από τα μεγαλύτερα στον κόσμο.
Οι σεισμοί ήρθαν μαζί με την εξόρυξή του από την διαχειρίστρια NAM, μια κοινοπραξία της Royal Dutch Shell και της Exxon Mobil, που συστάθηκε για τη συνεκμετάλλευση του κοιτάσματος με το ολλανδικό κράτος.
Αυτή άρχισε το 1963 και οι σεισμοί μερικά χρόνια αργότερα, από τη δεκαετία του ‘70. Παρ’ όλα αυτά, οι επίσημες μετρήσεις των δονήσεων άρχισαν μόλις το 1986.
Πηγή: dashboardgroningen.nl
Στα χρόνια που ακολούθησαν, οι σεισμοί πύκνωσαν και εντάθηκαν, καθώς η εξόρυξη φυσικού αερίου έχει δημιουργήσει ρήγματα στο υπέδαφος και σε ορισμένα σημεία καθίζηση του εδάφους.
Η NAM αναφέρει ότι δεν χρησιμοποιεί την αμφιλεγόμενη τεχνική της υδραυλικής διάρρηξης (fracking), δηλαδή της διοχέτευσης τεράστιων ποσοτήτων νερού και χημικών για την εξαγωγή του αερίου.
Όμως πλέον οι σεισμοί επηρεάζουν μια συνολική έκταση 900 τετραγωνικών χιλιομέτρων και τις ζωές τουλάχιστον 350.000 ανθρώπων.
Πηγή: bevinggevoeld.nl
«Γολγοθάς» διαρκείας
Περισσότερες από 1.300 δονήσεις έχουν καταγραφεί στην ευρύτερη περιοχή του Χρόνινγκεν από τα μέσα της δεκαετίας του ‘80.
Χιλιάδες σπίτια, επιχειρήσεις, ιστορικά κτίρια, σχολεία και υποδομές έχουν υποστεί ζημιές.
Τα περισσότερα κτίρια χρονολογούνται από πολύ παλιά και είναι χτισμένα ως επί το πλείστον με τούβλα.
Εκατοντάδες έχουν χαρακτηριστεί εξαιρετικά επικίνδυνα, που πρέπει να κατεδαφιστούν και να αντικατασταθούν με νέα και αντισεισμικά.
Διαδικασία, που συνήθως διαρκεί -εκτός από τη χρονοβόρα γραφειοκρατική έγκριση- πάνω από ένα έτος…
Δεκάδες χιλιάδες άλλα κτίρια πρέπει να επισκευαστούν ή να ενισχυθούν.
Με την πάροδο του χρόνου η έκταση των ζημιών ήταν τόσο ευρεία και η λαϊκή οργή τόσο μεγάλη, που οι προσφυγές κατά της ΝΑΜ έπεφταν «βροχή».
Λόγω κωλυσιεργιών από την εταιρεία και υπό την πίεση της κοινής γνώμης, η ολλανδική κυβέρνηση ανέλαβε τελικά το 2017 τη διαδικασία ελέγχων και εγκρίσεων επισκευών και ανακατασκευών, με τη NAM να συνεχίζει να πληρώνει τον λογαριασμό.
Όμως οι ιδιοκτήτες κατοικιών συνεχίζουν ακόμη και σήμερα να βρίσκονται αντιμέτωποι με το «τέρας» της γραφειοκρατίας.
Ακόμη και μετά τις επισκευές, εν τω μεταξύ, ένας νέος σεισμός μπορεί να προκαλέσει νέες ζημιές σε όσα κτίρια δεν έχουν αντικατασταθεί με αντισεισμικές κατασκευές.
Για πάρα πολλούς, η κατάσταση έχει εξελιχθεί σε έναν επαναλαμβανόμενο, ατελείωτο Γολγοθά.
Έχει επίσης καταστρέψει την τοπική αγορά ακινήτων.
Στο Λόπερσουμ, μια γραφική κωμόπολη 10.000 κατοίκων που απέχει περίπου 15 χλμ από τις ακτές στη Βόρεια Θάλασσα και αποτελούσε μέχρι πρότινος αγαπημένο ησυχαστήριο για συνταξιούχους, πολλοί έχουν πετάξει «λευκή πετσέτα».
Μερικοί από τους ηλικιωμένους κατοίκους του, αναφέρεται, έχουν εγκαταλείψει πια τα γεμάτα ρωγμές σπίτια τους και έχουν εγκατασταθεί σε γηροκομεία.
Άλλο λόγια, άλλο πράξεις
Για να ηρεμήσει η σεισμική δραστηριότητα, αλλά και η λαϊκή οργή στο Χρόνινγκεν, η εξόρυξη περιορίστηκε σημαντικά τα προηγούμενα χρόνια και η ολλανδική κυβέρνηση προανήγγειλε το 2019 ότι στόχος ήταν να σταματήσει εντελώς στα μέσα του 2022.
Δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι της περιοχής διαδήλωσαν τον περασμένο Ιανουάριο, υπενθυμίζοντας στην κυβέρνηση αυτή τη δέσμευση και αξιώνοντας μεγαλύτερες και ταχύτερες αποζημιώσεις, καθώς η γη συνεχίζει να δονείται στον βορρά της Ολλανδίας.
Με το που ξέσπασε όμως ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη άρχισαν να εξετάσουν την απεξάρτησή τους από το ρωσικό φυσικό αέριο, οι Ολλανδοί αξιωματούχοι ανέκρουσαν πρύμναν.
Προανήγγειλαν περαιτέρω εκμετάλλευση του κοιτάσματος στο Χρόνινγκεν, αν και ως «έσχατη λύση».
Σε κάθε περίπτωση, μετέθεσαν τον τερματισμό της εξόρυξης το νωρίτερο το 2023, ενόσω η κυβέρνηση θα στραφεί περισσότερο σε άλλες, πιο καθαρές πηγές ενέργειας.
Ακόμη και μετά τη διακοπή της εξόρυξης φυσικού αερίου στο Χρόνινγκεν, ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι οι σεισμοί στην περιοχή θα συνεχιστούν για χρόνια.
Έπειτα από δεκαετίες γεωτρήσεων και εξόρυξης, υπάρχουν στο υπέδαφος διακυμάνσεις πίεσης, που κανείς δεν ξέρει πότε ακριβώς θα αντισταθμιστούν.
Όχι μακριά από την Ολλανδία, εν τω μεταξύ, οι αγωνιώδεις προσπάθειες για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο έχουν φέρει ξανά στην επιφάνεια προβλήματα, που υποτίθεται ότι ανήκαν οριστικά στο παρελθόν, δεδομένης και της πιεστικής ανάγκης άμεσης αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.
Κόντρα σε αυτό, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ τάχθηκε ανοιχτά υπέρ της άρσης της απαγόρευσης νέων γεωτρήσεων για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στη Βόρεια Θάλασσα.
Στο Βρετανία, η κυβέρνηση Τζόνσον διέταξε μελέτη για το fracking, παρά το γεγονός ότι στη χώρα έχει επιβληθεί εδώ και δυόμισι χρόνια moratorium στην αμφιλεγόμενη διαδικασία και δεν γίνεται καμία αναφορά σε αυτή στη νέα ενεργειακή στρατηγική της Ντάουνινγκ Στριτ.
Στο ίδιο μήκος κύματος, το λόμπι υπέρ των ορυκτών καυσίμων στις ΗΠΑ σπεύδει να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ασκεί πιέσεις για περισσότερες γεωτρήσεις.
Ήδη, Ρεπουμπλικανοί νομοθέτες προτείνουν επαναφορά των σχεδίων για τον επίμαχο αγωγό Keystone XL -την ακύρωση του οποίου ανακοίνωσε ο πρόεδρος Μπάιντεν μόλις πέρυσι- καθώς και επανέναρξη των γεωτρήσεων στην Αρκτική.
