Σε ορισμένους προκαλεί ανατριχίλα, ενώ για άλλους έχει τεράστια αξία και για την τοπική κουζίνα, αλλά και για την εναλλακτική ιατρική. Ο λόγος για τον πολύτιμο θησαυρό που μπορεί να εντοπίσει κανείς στο Ιόνιο και στις ιταλικές ακτές, τα λεγόμενα «αγγούρια της θάλασσας», τα οποία πωλούνται έναντι αστρονομικών ποσών ιδίως στις αγορές της Ασίας.
Το 2020, η Κίνα και το Χονγκ Κονγκ αποτέλεσαν με διαφορά οι μεγαλύτεροι αγοραστές ολοθουροειδών – κατά την επίσημη ονομασία τους – εισάγοντας τουλάχιστον το 70% της παγκόσμιας προσφοράς, με αξία περίπου 270 εκατ. δολαρίων. Η λατρεία που τρέφει η Κίνα για τα «αγγούρια της θάλασσας» έχει δημιουργήσει μία τουλάχιστον προβληματική αλυσίδα προσφοράς από την Αφρική, την Λατινική Αμερική, την Νότια Ασία και την Μεσόγειο.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή: το σημαντικότερο ζήτημα είναι ότι ένα κιλό ολοθουροειδών μπορεί να πιάσει έως και 3.000 δολάρια στην κινεζική αγορά. Για τον λόγο αυτό και την τελευταία δεκαετία, τα «αγγούρια της θάλασσας» έχουν γίνει στόχος εγκληματιών από την Ιταλία, οι οποίοι με την βοήθεια Τούρκων και Ελλήνων λαθρεμπόρων, έχουν στήσει ολόκληρες επιχειρήσεις και «χτενίζουν» την ακτή της νοτίου Ιταλίας.
Εξ ου και η Ιταλία έγινε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη, η οποία απαγόρευσε πλήρως την αλιεία και πώληση των ολοθουροειδών από το 2018, ενώ περιβαλλοντικές ομάδες επιβλέπουν την τήρηση του νόμου στην ευρύτερη περιοχή. Παρόλα αυτά, η απαγόρευση αυτή είναι προσωρινή και πρόκειτια να λήξει αυτόν τον Δεκέμβριο.
Και σε κάθε περίπτωση, κατά το διάστημα αυτό συνεχίστηκε το παράνομο κυνήγι και το λαθρεμπόριο από ντόπιους, καθώς και οι συνεχείς συλλήψεις από τις τοπικές αρχές. Μάλιστα, τον Μάρτιο του 2021, κατασχέθηκαν τρεις τόνοι ζωντανών ολοθουροειδών σε 144 πλαστικούς κουβάδες, που είχαν ως επόμενο προορισμό την Ελλάδα.
Γιατί είναι σημαντικά
Τα ολοθουροειδή παίζουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της οξίνισης των θαλάσσιων υδάτων, η οποία είναι αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής και συμβαίνει ότι υπάρχει μεγάλη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα στο νερό.
Παρότι όμως έχουν πολύ μεγάλη σημασία, η προστασία των ολοθουροειδών κατέστη σχετικά δύσκολη σε ολόκληρο τον κόσμο. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, μόλις 35 περίπου χώρες ψάρευαν τα αγγούρια της θάλασσας, ενώ σήμερα τουλάχιστον 70 χώρες ψαρεύουν και τα εμπορεύονται.
«Είναι εύκολο να τα μαζέψει κανείς με το χέρι. Δεν ξεγλιστρούν. Απλώς κάθονται εκεί. Και εάν μπορείς να βουτήξεις σε μεγάλο βάθος, όπου και τα συναντάς, απλώς πρέπει να τα σηκώσεις από το έδαφος», δηλώνει στο Bloomberg o Steven Purcell, καθηγητής θαλάσσιας οικολογίας στο πανεπιστήμιο Southern Cross University της Αυστραλίας.
Παρότι η αλιεία ολοθουροειδών συνιστά κακούργημα στην Ιταλία, η ζήτηση δεν έχει υποχωρήσει. Τον Ιούλιο του 2019, μία γυναίκα συνελήφθη στο διεθνές αεροδρόμιο της Ρώμης, διότι επιχείρησε να περάσει από τον έλεγχο μία βαλίτσα γεμάτη με αποξηραμένα αγγούρια της θάλασσας. Μάλιστα, ήταν φυλαγμένα τόσο προσεκτικά, σαν να ήταν διαμάντια.
