Από θρησκευτικής πλευράς, το Πάσχα είναι η πιο σημαντική γιορτή. Τρώει όμως τη σκόνη των Χριστουγέννων που έχουν επικρατήσει πολιτιστικά και εμπορικά.
Ευτυχώς που υπάρχουν πολλά έθιμα που είναι ανεξήγητα, ή, τουλάχιστον παράξενα, για να δημιουργούν ένα ενδιαφέρον. Ακολουθούν μερικά από όλο τον κόσμο.
Πάσχα, ώρα για… έγκλημα
Στη Νορβηγία, το Πάσχα είναι ώρα για φόνο. Τα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά κανάλια μεταδίδουν φρικτά «πασχαλινά θρίλερ» (påskekrim) ενόψει της Κυριακής του Πάσχα. Ακόμη και τα χαρτοκιβώτια γάλακτος – που κατασκευάζονται από την Tine, τον μεγαλύτερο παραγωγό γαλακτοκομικών στη Νορβηγία – διαθέτουν στο πλάι μια ιστορία κινουμένων σχεδίων. Κάθε χρόνο περίπου 200.000 Νορβηγοί υποβάλλουν τις λύσεις τους στο μυστήριο του γάλακτος, η απάντηση στο οποίο αποκαλύπτεται την «Πασχαλινή Παραμονή».
Το Påskekrim ξεκίνησε το 1923 όταν η εκδοτική εταιρεία Gyldendal έβγαλε μια πρωτοσέλιδη διαφήμιση στην εφημερίδα για να προωθήσει ένα νέο αστυνομικό μυθιστόρημα για μια ληστεία τρένου. Πολλοί αναγνώστες μπέρδεψαν τη διαφήμιση με μια πραγματική ιστορία και το βιβλίο έγινε μπεστ σέλερ μετά την αποκάλυψη της αλήθειας.
Πατριαρχικά μαστιγώματα
Το πρωί της Δευτέρας του Πάσχα, νεαροί άνδρες σε όλη την αγροτική Σλοβακία και την Τσεχία περνούν από τη γειτονιά τους μαστιγώνοντας απαλά τις γυναίκες στους γλουτούς με ένα μαστίγιο από κλαδιά ιτιάς και πολύχρωμες κορδέλες.
Η μεσαιωνική πρακτική, που πιθανώς αρχικά ήταν παγανιστική, προήλθε από την πεποίθηση ότι η ζωτικότητα από τα κλαδιά στο μαστίγιο θα έρεε στο γυναικείο σώμα, φέρνοντας καλή υγεία, ομορφιά και γονιμότητα.
Σε ορισμένες περιοχές, οι άνδρες λαμβάνουν ένα ζωγραφισμένο στο χέρι αυγό ή ένα νόμισμα ή ένα σφηνάκι βότκας ή κονιάκ δαμάσκηνου ως «ευχαριστώ» για το χτύπημα.
Οι γυναίκες δέχονται έναν κουβά κρύο νερό στο πρόσωπο.
Δείξε μου τι τρως…
Λίγα πράγματα αποκαλύπτουν περισσότερα για ένα έθνος από το φαγητό του. Σε μέρη της Ρωσίας και της Σλοβενίας είναι παραδοσιακό για ένα πλούσιο πασχαλινό πρωινό να περιλαμβάνει ένα μικρό αρνάκι καλυμμένο με βούτυρο. Οι Αυστραλοί τρώνε σοκολατένια μπίλμπι ενώ κανείς άλλος στον κόσμο δεν γνωρίζει τι είναι τα μπίλμπι.
Το μπίλμπι
Στο Μπεσιέρ, βορειοανατολικά της Τουλούζης, οι ντόπιοι μαζεύονται τη Δευτέρα του Πάσχα για να μαγειρέψουν μια γιγάντια ομελέτα. Έχει πλάτος 13 πόδια, γίνεται με 5.000 αυγά και χρειάζεται περισσότερο από μισή ώρα για να ψηθεί σε ένα τεράστιο τηγάνι με ξύλινες κουτάλες που πιο πολύ μοιάζουν με κουπί. Η παράδοση είναι σχετικά σύγχρονη – του 1973 – αλλά θυμίζει έναν παλιότερο τοπικό μύθο. Υποτίθεται ότι ο Ναπολέων, περνώντας από το Μπεσιέρ, έφαγε μια ομελέτα που είχε ετοιμάσει ένας ξενοδόχος, η οποία του άρεσε τόσο πολύ που την επόμενη μέρα διέταξε τους κατοίκους της πόλης να ετοιμάσουν μια γιγάντια εκδοχή για ολόκληρο τον στρατό του.
Οι μάγισσες του Πάσχα
Στη Φινλανδία, η εβδομάδα πριν από το Πάσχα είναι γνωστή ως «εβδομάδα βασάνων» (piinaviikko). Είναι μια εποχή, μάλλον όπως η Παραμονή των Κλήρων, όπου τα κακά όντα αισθάνονται θάρρος να περιπλανηθούν στη γη προτού η νίκη του αναστημένου Χριστού επί του θανάτου τα διώξει πίσω στην Κόλαση.
Την Κυριακή των Βαΐων, τα παιδιά της Φινλανδίας ντύνονται μάγισσες και πηγαίνουν από πόρτα σε πόρτα, προσφέροντας να ευλογήσουν τα σπίτια σε αντάλλαγμα για μικρά δώρα, σαν ένα είδος πασχαλινής περιποίησης που ονομάζεται virpominen.
Οι μάγισσες κρατούν κλαδιά διακοσμημένα με πολύχρωμα φτερά και απαγγέλλουν στην πόρτα: «Κουνώ ένα κλαδάκι για μια φρέσκια και υγιή χρονιά, ένα κλαδάκι για σένα, μια απόλαυση για μένα!».
Τα κλαδιά μπορεί αρχικά να αντιπροσώπευαν τα βάγια που είχαν τοποθετηθεί ενώπιον του Χριστού κατά την είσοδό του στην Ιερουσαλήμ.
Το Μεγάλο Σάββατο, ανάβουν φωτιές για να τρομάξουν τα κακά πνεύματα και τα τρολ – και να απαλλαγούν από τα ξύλα που έχουν απομείνει.
Ο Χριστός ξανασταυρώνεται
Σε ορισμένα μέρη των Φιλιππίνων, όπως το Σαν Πέδρο Κατουντ και το Σαν Φερνάντο στην επαρχία Παμπάνγκα, τα έργα για τα Πάθη (Senakulo) λαμβάνονται σοβαρά υπόψη.
Ηθοποιοί ντυμένοι Ρωμαίοι στρατιώτες καρφώνουν αληθινά καρφιά δύο ιντσών – αποστειρωμένα–στα χέρια και τα πόδια των ηθοποιών που ενσαρκώνουν τον Χριστό και τους δύο κλέφτες.
ShutterstockΣτη συνέχεια, οι τρεις ανασηκώνονται για να κρεμαστούν στους σταυρούς τους για ώρες, διαθέτοντας ωστόσο ένα στήριγμα στα πόδια για να μπορούν να υποστηρίξουν το βάρος τους και να αποφύγουν τον θάνατο.
Η Καθολική Εκκλησία στις Φιλιππίνες αποκαλεί την παράδοση «παρερμηνεία της πίστης», αλλά δεν κάνει καμία σοβαρή προσπάθεια να τη σταματήσει.
Ο χορός των παλαβών
Η Βρετανία έχει πολλές ιδιόμορφες τοπικές πασχαλινές παραδόσεις. Στο Μπέικαπ στο Λάνκασιρ, υπάρχουν οι «Nutters» (παλαβοί). Το Μεγάλο Σάββατο, τα μέλη της ομάδας χορού που αποτελείται αποκλειστικά από άνδρες, βάφουν τα πρόσωπά τους μαύρα, φοράνε φούστες και τσόκαρα και χορεύουν στους δρόμους για έως και πέντε ώρες, υπό την ηγεσία ενός άνδρα που κρατάει ένα μαστίγιο που ονομάζεται Whiffler.
Σκοπός του εθίμου είναι να διώχνει τους δαίμονες. Τα μαυρισμένα πρόσωπα προορίζονται για να προστατεύουν τους χορευτές από τα κακά ξόρκια και ενδέχεται επίσης να έχουν σχέση με τα πρόσωπα των ντόπιων ανθρακωρύχων όταν έβγαιναν από τους λάκκους, καλυμμένα με μαύρη σκόνη.
Οι Nutters, ωστόσο, έχουν ενοχλήσει κάποιους. Το 2020, τη χρονιά του Black Lives Matter, η ομάδα εκδιώχθηκε από τον Joint Morris Organization επειδή αρνήθηκε να σταματήσει να βάφει μαύρα τα πρόσωπα των μελών της ομάδας. Οι Nutters υπερασπίζονται σθεναρά το έθιμο τους, λέγοντας ότι δεν συνδέεται με «καμία μορφή φυλετικής προκατάληψης».
