Αγαπημένος των Γάλλων ίσως να μην είναι πια, αλλά παραμένει πάντα ο αγαπημένος των δημοσκοπήσεων – που του δίνουν προβάδισμα περίπου δέκα ποσοστιαίων μονάδων. Ο Εμανουέλ Μακρόν προσέρχεται στη μάχη του δεύτερου γύρου των γαλλικών προεδρικών εκλογών την Κυριακή με τον “αέρα” που του εξασφαλίζουν οι αχρησιμοποίητες εκλογικές του εφεδρείες (ιδίως σε ό,τι αφορά τους ψηφοφόρους της κεντροδεξιάς), με το πλεονέκτημα που αντικειμενικά διαθέτει όποιος αντιπροσωπεύει τη “συνέχεια” και τη “σιγουριά” εν μέσω πανευρωπαϊκής αναστάτωσης και με την υπεροχή της εικόνας του έναντι της Μαρίν Λεπέν, όπως καταγράφηκε και στο ντιμπέιτ της Τετάρτης μεταξύ των δύο μονομάχων.
Όμως απόλυτες βεβαιότητες δεν υπάρχουν αυτήν τη φορά. Ούτε η κάλπη πρόκειται να αναδείξει μια διαφορά ψήφων τόσο θεαματική όσο αυτή του 2017, οπότε ακόμη λειτουργούσαν τα αντανακλαστικά του “ρεπουμπλικανικού μετώπου” απέναντι στην “ακροδεξιά απειλή”. Άλλωστε ο ίδιος ο νυν πρόεδρος έχει προειδοποιήσει ότι και το Brexit αποτελούσε “έκπληξη”, ενώ η διάδοση του συνθήματος “Ούτε Λεπέν, ούτε Μακρόν” στους κόλπους των νέων και των ψηφοφόρων της Αριστεράς καταδεικνύει την αλλαγή των πνευμάτων.
Συνεπώς, το σενάριο της εκπόρθησης του Μεγάρου των Ηλυσίων από τη Λεπέν δεν φαντάζει πια τόσο εξωτικό. Εξού και όλοι οι ενδιαφερόμενοι στην Ευρώπη επιδίδονται σε πειράματα σκέψης για το τι πρόκειται να συμβεί “εάν τυχόν”.
Μιλώντας με σειρά Ευρωπαίων αξιωματούχων, νομικών, πολιτικών από άλλα κράτη-μέλη, ιδίως τη Γερμανία, καθώς και με συνεργάτες της ίδιας της Λεπέν, το Politico συγκέντρωσε τις εκτιμήσεις και τις εικασίες τους ως προς τις επιπτώσεις ενδεχόμενης εκλογικής ανατροπής στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία (και μόνη πυρηνική δύναμη) της Ε.Ε.
Οι περισσότεροι συμπίπτουν με τον Γερμανό Πράσινο επικεφαλής της επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Μπούντεσταγκ, Άντον Χόφραϊτερ, ο οποίος χαρακτήρισε “μοιραία” για την Ευρώπη, τυχόν νίκη της Λεπέν, καθώς θα “διακινδύνευε μαζικά την ασφάλεια όλων των Ευρωπαίων και θα δημιουργούσε τεράστιο πρόβλημα στην οικονομική συνεργασία, σε θέματα όπως η ανάπτυξη τεχνολογιών, η κλιματική προστασία και η κοινή εξωτερική πολιτική”.
Μολονότι έχει κατά πολύ “στρογγυλέψει” τον λόγο της, επιχειρώντας την περιώνυμη “αποδαιμονοποίηση” της παράταξής της, και μολονότι εστίασε την προεκλογική της εκστρατεία στα θέματα του επιπέδου διαβίωσης, η Λεπέν δεν παύει να έχει δύο εμμονές: τον “ισλαμικό φονταμενταλισμό” και τη “γραφειοκρατία των Βρυξελλών”. Θα είχε στερηθεί οποιονδήποτε πολιτικό λόγο ύπαρξης, αν τα απωθούσε μετά την έλευση στην εξουσία.
Τα περί γαλλικής “εξόδου” από το ευρώ ή την Ε.Ε. έχουν πράγματι απωθηθεί – χάριν της φιλοδοξίας αναμόρφωσης της Ε.Ε. “από τα μέσα”, όπως άλλωστε αρκετά χρόνια τώρα επιδιώκουν και άλλοι παίκτες, σαν τις χώρες της Ομάδας Βίζεγκραντ, που όμως δεν έχουν το βάρος της Γαλλίας.
Τι σημαίνει “από τα μέσα”; Στο εκλογικό της πρόγραμμα η Λεπέν έχει δύο συγκεκριμένες (όχι εκ πρώτης όψεως ηχηρές, αλλά κρίσιμες) αναφορές. Η πρώτη έχει να κάνει με την υπόσχεση μαζικών προσλήψεων τελωνειακών, με την επίκληση της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου και της διαφθοράς. Η δεύτερη αφορά την εισαγωγή, μετά από συνταγματική αναθεώρηση, “εθνικής προτίμησης” στις προσλήψεις και στη χορήγηση κοινωνικών επιδομάτων. Αλλά κάτι τέτοιο δεν θα αποτελούσε παρά βόμβα στα θεμέλια της κοινής αγοράς και της ελεύθερης κυκλοφορίας αγαθών, προσώπων και υπηρεσιών.
Αν οι διαθέσεις της Λεπέν είναι περισσότερο “πολεμικές”, μπορούμε χωρίς πολλή φαντασία να δούμε απειλές για μείωση της γαλλικής συνεισφοράς στον κοινοτικό προϋπολογισμό ή συνταγματική κατοχύρωση μέσω δημοψηφίσματος της προτεραιότητας του εθνικού δικαίου έναντι του κοινοτικού, με παράλληλη αγνόηση των αποφάσεων του Ευρωδικαστηρίου.
Όμως ο χρόνος δεν είναι με το μέρος της ηγέτιδας της γαλλικής ακροδεξιάς. Αφενός, διότι κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πριν από τις γαλλικές βουλευτικές εκλογές σε δύο γύρους στις 12 και 19 Ιουνίου σε ποια κοινοβουλευτική πλειοψηφία θα στηρίζεται ο επόμενος (ή η επόμενη) πρόεδρος και αν οι ψηφοφόροι θα επιβάλλουν, σε αυτό το κατακερματισμένο και ρευστό κομματικό τοπίο, μιαν άβολη “συγκατοίκηση” διαφορετικών πολιτικών δυνάμεων στην κορυφή της εξουσίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι όλο και περισσότεροι παίκτες στρέφουν από τώρα την προσοχή τους σε αυτόν τον (εξίσου κρίσιμο) “τρίτο γύρο” των εκλογών, αρχής γενομένης από τον Ζαν Λυκ Μελανσόν, που για μόλις μιάμιση ποσοστιαία μονάδα αποκλείστηκε από τη μεθαυριανή αναμέτρηση και ο οποίος απηύθυνε έκκληση συνεργασίας σε λοιπές δυνάμεις της Αριστεράς, με τη ρητή φιλοδοξία να αναδειχθεί πρωθυπουργός της Γαλλίας.
Αντίστοιχα, η Μαριόν Μαρεσάλ Λεπέν, αποξενωμένη ανιψιά της ηγέτιδας του Εθνικού Συναγερμού, πρότεινε σύμπραξη στις βουλευτικές εκλογές του όλου ακροδεξιού χώρου, από τον ατυχήσαντα προεδρικό υποψήφιο Ερίκ Ζεμούρ που στήριξε η ίδια μέχρι τον έτερο υποψήφιο Νικολά Ντυπόν-Αινιάν, ώστε να επιτευχθεί η κατάκτηση της πρωθυπουργίας. Το ότι η παράταξη της Μαρίν Λεπέν απορρίπτει διαρρήδην οποιαδήποτε πρόταση προέρχεται από το στρατόπεδο του Ζεμούρ, δεν αποκλείει πάντως μιαν επιτυχία της στον “τρίτο γύρο”, υπενθυμίζοντάς μας ότι η πρόκληση μιας ανάρρησης της “κανονικοποιημένης” ακροδεξιάς στην εξουσία δεν εξαφανίζεται με την καταμέτρηση της ερχόμενης Κυριακής.
Αλλά το βαθύτερο πρόβλημα της Λεπέν είναι ότι τυχόν επικράτησή της θα αντιμετωπίσει από την πρώτη στιγμή την επίθεση των αγορών, μη αφήνοντάς της περιθώρια να ξεδιπλώσει τα σχέδιά της. Και μόνο για το γεγονός ότι είναι αυτή που είναι, το σπρεντ των γαλλικών ομολόγων και η ισοτιμία ευρώ-δολαρίου πρόκειται να γνωρίσουν κλυδωνισμούς, προτού καν έρθουν οι πρώτες επίμαχες εξαγγελίες από το Μέγαρο των Ηλυσίων.
Συνεπώς η πρώιμη “εξημέρωση” της Λεπέν θα ήταν το πιθανότερο σενάριο. Όμως σε αυτή την περίπτωση η “πρόεδρος Μαρίν” θα πιεζόταν ακόμη περισσότερο να προσφέρει στο ακροατήριό της “ταυτοτικές” χειρονομίες του τύπου της απαγόρευσης της ισλαμικής μαντίλας. Η συνοχή της γαλλικής κοινωνίας θα δοκιμαζόταν έτσι ακόμη περισσότερο.
Στο στόχαστρο και το ΝΑΤΟ
Στην πραγματικότητα, το “μέτωπο” που θα προτιμούσε να ανοίξει η Λεπέν στην παρούσα συγκυρία αφορά όχι την Ε.Ε. αλλά το ΝΑΤΟ. Καθόλου τυχαία, συμπεριέλαβε στις προεκλογικές της εξαγγελίες την έξοδο της Γαλλίας από την ενιαία συμμαχική στρατιωτική διοίκηση. Το ότι αυτό ίσχυε ούτως ή άλλως από το 1966 μέχρι το 2009 αποδυναμώνει το ταμπού και παραπέμπει σε ημέρες γκωλικής δόξης.
Η Λεπέν υποστηρίζει ότι δεν αντιστοιχεί στη χώρα της να είναι “αμερικανικό προτεκτοράτο”, ούτε στις ένοπλες δυνάμεις της να βρίσκονται υπό τη νατοϊκή ή μία μελλοντική ευρωπαϊκή κοινή διοίκηση. Μάλιστα προσθέτει ότι μετά τη λήξη του πολέμου στην Ουκρανία οραματίζεται μία νέα στρατηγική σχέση Ε.Ε.-Ρωσίας. Το ότι ο Μακρόν υπενθύμισε στο ντιμπέιτ τη χρηματοδότηση του κόμματός της από ρωσικές τράπεζες στο παρελθόν μένει να φανεί πώς θα εγγραφεί στη συνείδηση των ψηφοφόρων.
