Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, είναι σημαντικό να θυμηθούμε κάποια αριθμητικά στοιχεία, όπως αυτά αναφέρονται στην κοινή έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας για τις επαγγελματικές ασθένειες και τραυματισμούς, 2006-2016: global monitoring report (2021): «Περίπου 2,9 εκατομμύρια εργαζόμενοι πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω εργατικών ατυχημάτων και ασθενειών και τουλάχιστον 402 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από μη θανατηφόρες επαγγελματικές ασθένειες».
Αποτελεί, επομένως, καθήκον όλων να προωθηθεί κάθε προσπάθεια ανάδειξης της ανάγκης προαγωγής των θεμάτων ασφάλειας και υγείας στους χώρους εργασίας, σύμφωνα και με τη σύμβαση για την επαγγελματική Ασφάλεια και Υγεία, του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας. Είναι απαραίτητο, να προωθηθεί η αντίληψη ότι το δικαίωμα σε ένα ασφαλές και υγιές εργασιακό περιβάλλον είναι σεβαστό σε όλα τα επίπεδα και ότι οι κυβερνήσεις, οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι συμμετέχουν ενεργά στην εξασφάλιση ενός ασφαλούς και υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος μέσω ενός συστήματος καθορισμένων δικαιωμάτων, ευθυνών και καθηκόντων, όπου η αρχή της πρόληψης έχει ύψιστη προτεραιότητα.
Η ελαχιστοποίηση των κινδύνων στον χώρο εργασίας αποτελεί βασική υποχρέωση κάθε Δημοκρατικής Κοινωνίας. Προκειμένου να δημιουργηθεί ένας ισχυρός κώδικας αξιών και αντίστοιχων συμπεριφορών για την Ασφάλεια και την Υγεία, απαιτείται η συμμετοχή και ο κοινωνικός διάλογος. Ωστόσο, παρά τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της χώρας μας, και ενώ έχει υπάρξει πρόοδος, το πρόβλημα παραμένει σημαντικό, επιτείνοντας και το ευρύτερο πρόβλημα των ανισοτήτων που επηρεάζεται άμεσα από το είδος της εργασίας.
Παράλληλα, οι εξελίξεις στην τεχνολογία συχνά δημιουργούν νέους κινδύνους που απαιτούν συνεχή εγρήγορση και παρακολούθηση. Ας σημειωθεί επίσης ότι, οι πρόσφατες προσπάθειες πρόληψης, αλλά και αντιμετώπισης των συνεπειών της πανδημίας Covid-19, και συγκεκριμένα η επέκταση της τηλεργασίας, έχουν δημιουργήσει νέες ανάγκες και νέους τύπους προβλημάτων που απαιτούν μελέτη, οριοθέτηση και προληπτικές δράσεις.
Από το 1990, το Ινστιτούτο Prolepsis βρίσκεται σε συνεχή ετοιμότητα και έχει υλοποιήσει πλήθος Ευρωπαϊκών και Εθνικών προγραμμάτων που αφορούν σε θέματα πρόληψης και προαγωγής της υγείας στους χώρους εργασίας. Ενδεικτικά, αναφέρονται προγράμματα για την εκπαίδευση επαγγελματιών σε θέματα Υγείας και Ασφάλειας της εργασίας του αγροτικού τομέα, όπως τα «AGROSH+: Υγεία και Ασφάλεια στον τομέα της γεωργίας στην Ευρώπη», «DIRERAF: Ανάπτυξη Δεικτών Δημόσιας Υγείας για την καταγραφή των Επαγγελματικών/Περιβαλλοντικών Κινδύνων που σχετίζονται με τη Γεωργία και την Αλιεία» και «Education of physicians working in rural areas with regards to prevention of occupationa ldiseases and accidents among farmers and fishermen». Επίσης, το Ινστιτούτο έχει υλοποιήσει προγράμματα για την προστασία και προαγωγή της υγείας των γυναικών γενικά στον χώρο εργασίας, αλλά και ειδικά σε περιόδους κύησης και γαλουχίας, και συγκεκριμένα τα «Health and Safety of Pregnant and Breast-feeding women at work» και «Health Promotion of Working Women – HPROWOMEN». Ακόμη, προγράμματα όπως το «Guidelines for the Prevention of Obesity at the Workplace – GPOW» για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας στους εργαζομένους, αλλά και το «E-CAPACIT8» για την ενίσχυση των δεξιοτήτων των επαγγελματιών υγείας στους χώρους εργασίας, έχουν αποτελέσει μέρος του πολυδιάστατου έργου του Ινστιτούτου.
Πρόσφατα προγράμματα και δράσεις του Ινστιτούτου αφορούν στην ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των εργαζομένων για τους εργασιακούς κινδύνους, την πρόληψη έκθεσης σε αυτούς και την προστασία της υγείας τους. Παραδείγματα τέτοιων έργων είναι το «MUC-training for health» που απευθύνεται στους εργαζόμενους στην καθαριότητα των Δήμων και το «ChemSM-HUB» που αφορά στη συμμόρφωση με τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς REACH και CLP για την προστασία των εργαζομένων από έκθεση σε χημικές ουσίες κατά την εργασία.
«Στους χώρους εργασίας βρισκόμαστε στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας μας και συχνά τη μεγαλύτερη περίοδο της ενήλικης ζωής μας. Η προστασία της υγείας, ψυχικής και σωματικής, αλλά και της ασφάλειας, αποτελεί βασική ανάγκη που προάγει τόσο την προσωπική ευημερία αλλά και την ευημερία της κοινωνίας ως σύνολο. Ας ευχηθούμε η Υγεία και Ασφάλεια κατά την εργασία να γίνει βασική προτεραιότητα στη χάραξη πολιτικής», υπογραμμίζει η Καθηγήτρια Επιδημιολογίας, Αθηνά Λινού και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Prolepsis.
