Με στόχο την επαναφορά του λογαριασμού ρεύματος σε ένα βιώσιμο επίπεδο που θα βγάλει νοικοκυριά και επιχειρήσεις από το οικονομικό αδιέξοδο και θα βάλει τέλος στο τοξικό κλίμα της πολιτικής αντιπαράθεσης που έχουν πυροδοτήσει οι εκρηκτικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, το συντομότερο δυνατόν, πραγματοποιήθηκε χθες ακόμη μία σύσκεψη στο Μαξίμου υπό την προεδρία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, η οποία ωστόσο δεν κατέληξε σε οριστικές αποφάσεις.
Στη σύσκεψη εξετάστηκε σειρά σεναρίων με βασικές παραμέτρους τον χρονικό ορίζοντα εφαρμογής τους και το δημοσιονομικό κόστος. Τα σενάρια αυτά που σβήνουν και ξαναγράφουν πυρετωδώς τις τελευταίες ημέρες τα συναρμόδια κυβερνητικά επιτελεία υπαγορεύονται από δύο βασικές προσεγγίσεις: της άμεσης ανάκτησης των υπερκερδών που παράγονται στη χονδρεμπορική αγορά με την επιβολή ανώτατου ορίου είτε στις προσφορές των μονάδων που συμμετέχουν στην αγορά είτε στα έσοδα των μονάδων παραγωγής, και της ετεροχρονισμένης ανάκτησης με την επιβολή φορολόγησης των υπερκερδών.
Με την πρώτη προσέγγιση επιτυγχάνεται μείωση του κόστους που μεταφέρεται στους καταναλωτές μέσω της ρήτρας αναπροσαρμογής, και εξαλείφονται πλήρως ή σημαντικά, ανάλογα με το πού θα μπει το πλαφόν, οι επιδοτήσεις.
Στη δεύτερη περίπτωση συνεχίζονται οι επιδοτήσεις, μέρος των οποίων θα χρηματοδοτηθεί από τη φορολόγηση των υπερκερδών σε ποσοστό 90%, όπως έχει πει ο πρωθυπουργός. Και στην περίπτωση της συνέχισης των επιδοτήσεων η κυβέρνηση δρομολογεί την αύξηση του ορίου κατανάλωσης των 300 κιλοβατωρών τον μήνα, ώστε το μέτρο να επεκταθεί σε μεγαλύτερη γκάμα καταναλωτών.
Η όποια παρέμβαση αποφασιστεί θα είναι για έξι συν έξι μήνες – Το συνολικό κόστος που απαιτείται για τη χρηματοδότησή της υπολογίζεται σε 5 δισ.
Κοινός παρονομαστής και των δύο προσεγγίσεων και των σεναρίων που εκπορεύονται από αυτές είναι η διασφάλιση της χρηματοδότησης, για να αποζημιωθούν στην περίπτωση του πλαφόν οι μονάδες παραγωγής με βάση το μεταβλητό κόστος τους και στη δεύτερη περίπτωση οι καταναλωτές για να περιοριστεί η επιβάρυνση από τη ρήτρα αναπροσαρμογής.
Η άσκηση που καλούνται να λύσουν τα κυβερνητικά επιτελεία είναι το πόσο κοντά στις τιμές προ κρίσης μπορεί να επανέλθει το κόστος ρεύματος. Στη βάση αυτή εξετάζονται σενάρια με ένα εύρος χονδρεμπορικής τιμής της τάξης του 30%-50% πάνω από τη μέση χονδρεμπορική τιμή του Μαΐου του 2021, που διαμορφώθηκε γύρω στα 90 ευρώ/MWh. Περιθώρια για μεγαλύτερη μείωση δεν φαίνεται να υπάρχουν κι αυτό γιατί το μέτρο με βάση το κλίμα που διαμορφώνεται στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά με την κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία προεξοφλεί υψηλές τιμές για τουλάχιστον μέχρι το 2023. Γι’ αυτό και θεωρείται «κλειδωμένη» η απόφαση για διάρκεια της όποιας τελικά παρέμβασης αποφασιστεί για έξι συν έξι μήνες. Το συνολικό κόστος που απαιτείται για τη χρηματοδότησή της υπολογίζεται σε 5 δισ. ευρώ.
Το σενάριο που φαίνεται να προκρίνεται μέχρι στιγμής είναι αυτό της παρέμβασης στη χονδρεμπορική αγορά έναντι αυτού της φορολόγησης των υπερκερδών, και αυτό γιατί τα πρώτα στοιχεία που παρουσίασε η ΡΑΕ χθες στη σύσκεψη δείχνουν ότι δεν έχουν εντοπιστεί σημαντικά κέρδη που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν ένα διευρυμένο πρόγραμμα στήριξης. Το ζήτημα θα επαναξιολογηθεί και μετά την παράδοση από τη ΡΑΕ των επίσημων και αναλυτικών στοιχείων της έρευνας που πραγματοποίησε, σχετικά με τα υπερκέρδη των εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, στο ΥΠΕΝ και το Μαξίμου την ερχόμενη Παρασκευή. Η ΡΑΕ υπολόγισε τα κέρδη στον τομέα παραγωγής ανά 15λεπτο που γίνονται οι προσφορές στη χονδρεμπορική αγορά για κάθε μονάδα και κάθε τεχνολογία (αέριο, λιγνίτες, υδροηλεκτρικά), αλλά και για κάθε εταιρεία. Στη συνέχεια προχώρησε σε σύγκριση των κερδών αυτών με τα κέρδη που έχουν εγγράψει οι εταιρείες στις ετήσιες λογιστικές τους καταστάσεις για το 2021.
Σε κάθε περίπτωση, στόχος της κυβέρνησης είναι τα όποια μέτρα να ληφθούν και να ανακοινωθούν από τον πρωθυπουργό πριν από την αναχώρησή του για τις ΗΠΑ. Στο τραπέζι βρίσκεται και το υβριδικό σενάριο, ένας συνδυασμός δηλαδή επιβολής πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά και επιδότησης. Στο μεταξύ, νωρίτερα αναμένονται οι ανακοινώσεις για τις επιδοτήσεις του Μαΐου που σύμφωνα με πληροφορίες θα κυμαίνονται γύρω στα 60 ευρώ η μεγαβατώρα, αρκετά κάτω δηλαδή από τα 72 ευρώ του Απριλίου που στηρίχτηκαν σε υψηλότερη πρόβλεψη χονδρεμπορικής τιμής από αυτήν που διαμορφώθηκε τελικά τον Μάρτιο.
