Στην ονομαστή γκαλερί Γουάιττσαπελ του Λονδίνου, μια έκθεση με θέμα «Ενας αιώνας στο ατελιέ του καλλιτέχνη, 1920-2020» παρουσιάζει ενδόμυχες προσεγγίσεις σε μια σειρά από δημιουργούς με διάφορα εκφραστικά μέσα, ζωγραφική, γλυπτική, εγκαταστάσεις, φωτογραφία, φιλμ, βίντεο. Ανάμεσά τους και η Φραντσέσκα Γούντμαν (1958-1981), μια ξεχωριστή Αμερικανίδα φωτογράφος στην οποία ρίχνει τον προβολέα η λονδρέζικη γκαλερί. Η Γούντμαν ήταν μια περίπτωση δημιουργού με ισχυρή όσο και ευάλωτη ιδιοσυγκρασία. Εθεσε τέρμα στη ζωή της το 1981 σε ηλικία 22 ετών και έκτοτε έχει καλλιεργηθεί ένας μύθος γύρω από το όνομά της. Η αλήθεια είναι πως οι φωτογραφίες της, μαυρόασπρες, με θέμα την ίδια (ως σπουδές αυτοπροσωπογραφίες) ή άλλες γυναίκες, συγκροτούν έναν κόσμο μυστήριο, αυτόφωτο και αυτοτελή, και όπως απέδειξε ο χρόνος, επιδραστικό. Σύνθετα και αντιφατικά είναι τα στοιχεία που αναδύονται από το φωτογραφικό της σύμπαν, πένθος, θλίψη, απόγνωση, αλλά και πρόκληση του θανάτου, ακύρωσή του, θρίαμβος του βλέμματος, μεταβλητότητα του σώματος, διάθλαση της μορφής. Η Φραντσέσκα Γούντμαν επανεκτιμάται διαρκώς όχι μόνο για όσα κατέλειπε αλλά και για όσα είπε, υπονόησε, ψιθύρισε και απελευθέρωσε ως φτερουγίσματα ή νεύματα. Στην γκαλερί Γουάιττσαπελ και έως τις 5 Ιουνίου, η πολύπτυχη αυτή έκθεση στέκεται με νέο φως πάνω σε αυτή τη γυναίκα του περασμένου αιώνα. Στη σύντομη ζωή της, τράβηξε περί τις 10.000 φωτογραφίες. Είχε σπουδάσει στην Ιταλία και στη Σχολή Ντιζάιν του Ρόουντ Αϊλαντ. Η ίδια ήταν τις περισσότερες φορές το μοντέλο του φακού της. Μεταμόρφωνε τον χώρο στον οποίο έστηνε τα ψευδαισθητικά σκηνικά της με όχημα το ίδιο το σώμα της, τις περισσότερες φορές γυμνό, άλλοτε σε καμουφλάζ σε καθεστώς μερικής απόκρυψης, σε συνθήκη παραίσθησης και σε ατμόσφαιρα εξαΰλωσης. Δίπλα σε κάσες παραθύρων και σε ξεφλουδισμένους τοίχους, η ίδια μεταβαλλόταν σε σκοτεινή νύμφη, γινόταν πλάσμα της σιωπής και στοιχείο του ασυνείδητου. Δίπλα σε καθρέφτες, εν μέσω κενών δωματίων, συχνά με ρούχα εποχής, ή με μόνη την πλαστικότητα και τον ερωτισμό του δικού της σώματος, η Φραντσέσκα Γούντμαν εγγράφεται πλέον στην ιστορία του βλέμματος, με έναν τρόπο που είδε η ύστερη ιστοριογραφία του εικοστού αιώνα. Οι φωτογραφίες της ως ρευστά και πλήρη εικαστικά έργα συνδέονται με πτυχές του έργου της Σίλβια Πλαθ ή της Σούζαν Σόνταγκ, γίνονται με τον χρόνο υποκείμενα μιας δράσης υπόκωφης που εξακολουθεί και δίνει έμπνευση σε νέους δημιουργούς.
ΒΕΝΕΤΙΑ
Κεχίντε Ουάλι
H έκθεση με έργα του Αφροαμερικανού καλλιτέχνη Κεχίντε Ουάλι και με τίτλο «Μια αρχαιολογία της σιωπής» παρουσιάζεται στο Ιδρυμα Τζόρτζιο Τσίνι στο πλαίσιο της 59ης Μπιενάλε της Βενετίας. Ο Ουάλι χρησιμοποιεί τον συμβολισμό του πεπτωκότος ήρωα με αναφορές στην ιστορία της τέχνης για να μιλήσει για τις βαρβαρότητες της αποικιοκρατίας. Με έντονο ρεαλισμό, παρουσιάζει σώματα σε θέση επικλινή ως συμβολισμό του πόνου, της σιωπής, της ίδιας της έκστασης.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Το κτίριο Γούλγουορθ
Από το 1913, όταν χτίστηκε, έως το 1930, όταν αποπερατώθηκε το Εμπάιρ Στέιτ Μπίλντινγκ, το επιβλητικό κτίριο Γούλγουορθ ήταν το υψηλότερο στον κόσμο. Κόσμημα της Νέας Υόρκης, ακόμη και τώρα, και έμβλημα της αμερικανικής μπελ επόκ, το κτίριο είναι δημιουργία του αρχιτέκτονα Κας Γκίλμπερτ (1859-1934) και υψώθηκε σε ύψος 241 μέτρων στην Τραϊμπέκα του Μανχάταν. Ξεχωρίζει για την κομψότητά του και τη σύζευξη ιστορικισμού και νέας τεχνολογίας.
ΠΑΡΙΣΙ
Τα ζώα που γελούν
Μέσα από τις συλλογές της Βιβλιοθήκης της Γαλλίας ανασύρεται η περίπτωση του εικονογράφου Μπενζαμέν Ραμπιέ (1864-1939), στον οποίο οφείλεται και η «αγελάδα που γελά». Ο Ραμπιέ επινόησε έναν πανέμορφο κόσμο με τα ζώα ευτυχισμένα και με τα παιδιά σε καθεστώς ελευθερίας και γνώσης. Τα βιβλία που εικονογράφησε, οι χαρακτήρες που δημιούργησε, τα περιοδικά που γέννησε, οι διαφημίσεις που επινόησε, συγκροτούν όλα έναν κόσμο περασμένο αλλά κλασικό.
ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ
Η Γλυπτοθήκη το 1897
Στα αρχεία της Γλυπτοθήκης της Κοπεγχάγης υπάρχουν σχέδια, ακουαρέλες και φωτογραφίες από τα εγκαίνια του μουσείου το 1897. Δημιουργία του συλλέκτη Καρλ Γιάκομπσεν, υιού του ιδρυτή της ζυθοποιίας Κάρλσμπεργκ, η Γλυπτοθήκη στέγασε αρχικά τη συλλογή Γιάκομπσεν με έργα Γάλλων και Δανών γλυπτών του 18ου αιώνα για να αναπτυχθεί σε ένα από τα κυριότερα μουσεία της Ευρώπης. Η ονομασία του είναι εμπνευσμένη από τη Γλυπτοθήκη του Μονάχου.
ΧΙΟΥΣΤΟΝ
Τζόζεφ Γιόακουμ
H ιδιαίτερη περίπτωση του αυτοδίδακτου Αμερικανού ζωγράφου, με αφροαμερικανικές και πιθανώς ινδιάνικες ρίζες, Τζόζεφ Γιό-ακουμ (1891-1972) προβάλλεται με αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Μένιλ στο Χιούστον του Τέξας. Ο Γιόακουμ άρχισε να ζωγραφίσει μετά τα 70 του χρόνια, τοπία ενός βαθύτατου αισθησιακού στοχασμού. Ο Γιόακουμ κρίνεται ως ένας οραματιστής του τόπου με τη φιλοσοφική έννοια, τον οποίο εξέφρασε με ιδιότυπη πνευματικότητα.
