Χαώδης είναι η διαφορά ανάμεσα στους δημόσιους πόρους που διατίθενται για την καταστολή των δασικών πυρκαγιών και την πρόληψη – υπέρ της πρώτης. Εκθεση της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF για την πενταετία 2016-2020 καταλήγει ότι το διάστημα αυτό δαπανήθηκαν 778 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών και μόλις 189 εκατ. για τη διαχείριση των δασών και τη λήψη προληπτικών μέτρων. Περαιτέρω, δεν υπήρξε επαρκής αιτιολόγηση για την κατανομή των πόρων, αλλά ούτε και απολογισμός στη λήξη κάθε αντιπυρικής περιόδου, ενώ το ποσοστό απορρόφησης των σχετικών πόρων του ΕΣΠΑ μετά βίας ξεπέρασε το 50%.
Ανάμεσα στα συμπεράσματα της έκθεσης που παρουσιάστηκε χθες:
• Υπάρχει τεράστια ανισοκατανομή πόρων μεταξύ καταστολής και πρόληψης. Το 80,5% των πόρων που διατέθηκαν αφορούσε την καταστολή δασικών πυρκαγιών και μόλις το 19,5% την πρόληψη.
• Η χρηματοδότηση των δράσεων πρόληψης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών γίνεται αποσπασματικά, από διαφορετικά χρηματοδοτικά εργαλεία, χωρίς κεντρικό σχεδιασμό.
• Οι αποφάσεις κατανομής των πόρων σε διάφορους φορείς ή δράσεις δεν τεκμηριώνονται επαρκώς. Η πρόσβαση των πολιτών στην πληροφορία συχνά εμποδίζεται.
• Μετά τη λήξη της αντιπυρικής περιόδου, δεν γίνεται απολογισμός της αποτελεσματικότητας των έργων που χρηματοδοτήθηκαν, ενώ οι έλεγχοι είναι αποσπασματικοί.
• Την τελευταία 20ετία το προσωπικό της δασικής υπηρεσίας μειώθηκε κατά 53% και οι πόροι που διατέθηκαν σε αυτήν κατά 80%.
«Δεν υπάρχει καμία ακριβής εκτίμηση σε εθνικό επίπεδο για τους πόρους που διατέθηκαν στην πρόληψη και στην καταστολή», ανέφερε ο Ηλίας Τζηρίτης, υπεύθυνος για θέματα δασικών πυρκαγιών στη WWF. «Αυτό δημιουργεί ένα προφανές πρόβλημα στον σχεδιασμό και στην αξιολόγηση του συστήματος».
Ενα άλλο ζήτημα είναι η μικρή απορρόφηση κοινοτικών πόρων. Στο ΕΣΠΑ 2014-2020 απορροφήθηκε μόλις το 53,2%. «Για παράδειγμα, το πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης έχει προβλέψει 130 εκατ. ευρώ για εξοπλισμό και δράσεις από τους δήμους, αλλά ελάχιστοι έχουν κάνει προτάσεις. Υπάρχει ανυπαρξία αντιπυρικών σχεδίων σε επίπεδο δήμων», συμπλήρωσε.
«Οι φωτιές των τελευταίων ετών έδειξαν ότι τα όρια και οι δυνατότητες του κατασταλτικού μηχανισμού ξεπεράστηκαν και απέτυχαν. Παράλληλα, ανέδειξαν τη σημασία της πρόληψης», ανέφερε η Παναγιώτα Μαραγκού, επικεφαλής προγραμμάτων προστασίας περιβάλλοντος στη WWF. «Πρέπει να υπάρξει μια διαφορετική κουλτούρα στο σύστημα δασοπροστασίας». Ανάμεσα στις προτάσεις της οργάνωσης είναι η κατάρτιση ενός εθνικού σχεδίου αντιπυρικής προστασίας και η δημιουργία ενός κεντρικού ελεγκτικού μηχανισμού στο υπουργείο Πολιτικής Προστασίας που να ελέγχει όχι μόνο τη νομιμότητα αλλά και τη σκοπιμότητα των έργων.
Η έκθεση «Οικονομικά πρόληψης και καταστολής δασικών πυρκαγιών» καταρτίστηκε στο πλαίσιο του έργου «Ενίσχυση της διαφάνειας και λογοδοσίας στη χρηματοδότηση της πρόληψης και της καταστολής των δασικών πυρκαγιών με τη συμβολή της κοινωνίας των πολιτών», που υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund (με χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο), με φορέα υλοποίησης το WWF Ελλάς και εταίρο το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR).
Ασκηση στη Χαλκιδική
Την εκκένωση του οικισμού της Φούρκας στη Χαλκιδική, συμπεριλαμβανομένου του δημοτικού σχολείου εξαιτίας δασικής πυρκαγιάς, προέβλεπε το σενάριο άσκησης της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και του Δήμου Κασσάνδρας, που πραγματοποιήθηκε χθες παρουσία του υπουργού Χρήστου Στυλιανίδη. Η άσκηση επίσης προέβλεπε την απομάκρυνση ατόμων με αναπηρία από τα σπίτια τους και δύο επεισόδια απεγκλωβισμού ατόμων. Στην άσκηση συμμετείχαν όλες οι διευθύνσεις πολιτικής προστασίας της ευρύτερης περιοχής, 22 πυροσβέστες με οχήματα, η αστυνομία, το ΕΚΑΒ, εθελοντικές ομάδες κ.λπ. Είναι η πρώτη άσκηση του είδους που πραγματοποιείται φέτος και σύμφωνα με τον κ. Στυλιανίδη θα ακολουθήσουν και άλλες σε περιοχές που έχουν υψηλή επισκεψιμότητα το καλοκαίρι. Oπως εκτίμησε, μέσω τέτοιων κοινών ασκήσεων οι συναρμόδιοι φορείς αποκτούν «κοινή επιχειρησιακή γλώσσα», ενώ οι πολίτες ενημερώνονται για το τι πρέπει να πράξουν σε δασική πυρκαγιά.
