Δεν είναι εύκολο για τους επιστήμονες να μελετήσουν σε βάθος τις συμπεριφορές των ελεφάντων στη φύση, αλλά με τη βοήθεια του YouTube αποκάλυψαν ότι τα γιγαντόσωμα ζώα φαίνεται να θρηνούν και αυτά, ατομικά ή ομαδικά, για τον θάνατο των συγγενών και συντρόφων τους.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη βιολόγο Σαντζίτα Σάρμα Ποκαρέλ του Κέντρου Οικολογικών Επιστημών του Ινδικού Ινστιτούτου Επιστήμης και του Smithsonian Conservation Biology Institute, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Royal Society Open Science», εντόπισαν στο YouTube 39 βίντεο που εμφανίζουν 24 περιπτώσεις θρηνητικής συμπεριφοράς από ασιατικούς ελέφαντες από το 2010 έως το 2021.
Μεταξύ άλλων, εμφανίζονται ελέφαντες (πιθανώς γονείς) που μυρίζουν και αγγίζουν το πρόσωπο του νεκρού ζώου, που βγάζουν κραυγές πάνω από τον νεκρό, που προσπαθούν με την προβοσκίδα και τα πόδια τους να κουνήσουν και να ζωντανέψουν το σώμα ενός νεκρού νεαρού ελέφαντα, που έχουν συγκεντρωθεί γύρω από το άψυχο σώμα σαν να παρηγορούν τη μητέρα, που χαϊδεύουν με την προβοσκίδα τους απαλά και παρηγορητικά το κεφάλι ενός στενού συγγενούς ή φίλου του νεκρού ζώου, που φαίνεται να κάνουν ένα είδος αγρυπνίας πάνω από τον νεκρό και να κοιμούνται γύρω από αυτόν, θηλυκοί ελέφαντες (πιθανώς μητέρες) που μετακινούν με την προβοσκίδα τους τα νεκρά ελεφαντάκια μεταφέροντάς τα μέσα στο δάσος επί μέρες κ.ά.
Η νέα μελέτη είναι μέρος μίας ολοένα αυξανόμενης τάσης των επιστημόνων να χρησιμοποιούν βίντεο που έχουν ανεβάσει κατά καιρούς στο YouTube διάφοροι χρήστες, προκειμένου να μάθουν έτσι περισσότερα πράγματα για συμπεριφορές των ζώων, οι οποίες σπάνια ή ποτέ δεν παρατηρούνται σε ζωολογικούς κήπους. Αυτό αφορά, μεταξύ άλλων, το πεδίο της λεγόμενης συγκριτικής θανατολογίας, δηλαδή του τρόπου που τα ζώα αντιδρούν στον θάνατο. Έως τώρα υπήρχαν κυρίως ανεκδοτολογικές αναφορές, αλλά όχι μία επιστημονική καταγραφή τους, όπως έγινε τώρα στους ελέφαντες.
Θρηνητικού τύπου συμπεριφορές έχουν παρατηρηθεί και σε άλλα ζώα (χιμπατζήδες, καμηλοπαρδάλεις, δελφίνια, φάλαινες κ.ά.), αν και παραμένει υπό συζήτηση σε ποιο βαθμό τα ζώα θρηνούν με την ανθρώπινη έννοια, κάτι που πάντως θεωρείται πιθανό. Η Ποκαρέλ δήλωσε ότι «ως άνθρωπος, όταν βλέπω έναν ελέφαντα να αντιδρά με αυτόν τον τρόπο, θεωρώ ότι είναι συναισθηματικά δεμένος με τον νεκρό, αλλά ως επιστήμονες πρέπει να το αποδείξουμε».
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν, ασφαλώς, σε ποιο βαθμό οι ελέφαντες και άλλα ζώα αντιλαμβάνονται την έννοια του θανάτου ως κάτι διαφορετικό από την απλή απουσία ενός μέλους του κοπαδιού. Από την άλλη πλευρά, και στους ανθρώπους ο θάνατος -πρωτίστως- γίνεται αντιληπτός ως απουσία.
