Οι επιστήμονες έχουν συντάξει μια λίστα με ελάχιστα γνωστές καλλιέργειες που θα μπορούσαν να είναι στο μενού μας μέχρι το 2050.
Στο μέλλον, θα μπορούσατε να τρώτε για πρωϊνό ψευτο- μπανάνα ή να τσιμπολογάτε φρούτα δέντρου από πανδανό (pandanus). Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει καταδείξει τους κινδύνους της εξάρτησης από λίγες καλλιέργειες που διακινούνται παγκοσμίως.
Με το 90% των θερμίδων να προέρχεται από μόλις 15 καλλιέργειες, οι ειδικοί στο Kew του Λονδίνου αναζητούν συστατικά που θα ανταποκρίνονται στο μέλλον στη διατροφή μας. Και τούτο γιατί η κλιματική αλλαγή, σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές εντάσεις, εντείνει τον κίνδυνο σοβαρών διατροφικών σοκ, στις οποίες οι καλλιέργειες θα είναι ανεπαρκείς και οι τιμές βασικών τροφίμων θα αυξάνονται ραγδαία.
Η διαφοροποίηση των τροφίμων που τρώμε είναι μία από τις λύσεις για την ανακούφιση της πείνας, την αντιμετώπιση της απώλειας βιοποικιλότητας και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, λέει ο ερευνητής του Kew, Δρ Σαμ Πιρινόν.
«Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν χιλιάδες βρώσιμα είδη φυτών σε όλο τον κόσμο που καταναλώνονται από διαφορετικούς πληθυσμούς και εδώ μπορούμε να βρούμε μερικές από τις λύσεις για αυτές τις παγκόσμιες προκλήσεις του μέλλοντος», τονίζει σε δηλώσεις του στο BBC.
Από περισσότερα από 7.000 βρώσιμα φυτά παγκοσμίως, μόνο 417 καλλιεργούνται ευρέως και χρησιμοποιούνται για τρόφιμα.
Ο πανδανός
Ο πανδανός (Pandanus tectorius) είναι ένα μικρό δέντρο που φύεται σε παράκτιες περιοχές από τα νησιά του Ειρηνικού έως τις Φιλιππίνες. Τα φύλλα του χρησιμοποιούνται για να αρωματίσουν γλυκά και αλμυρά πιάτα σε μεγάλο μέρος της Νοτιοανατολικής Ασίας, ενώ ο καρπός που μοιάζει με ανανά μπορεί να καταναλωθεί ωμός ή μαγειρεμένος.
Το δέντρο μπορεί να αντέξει δύσκολες συνθήκες, όπως ξηρασία και ισχυροί άνεμοι» λέει η ερευνήτρια στο Kew, η Δρ Marybel Soto Gomez.
«Είναι μια ανθεκτική στο κλίμα και θρεπτική τροφή που είναι επίσης νόστιμη», λέει. «Θα ήταν υπέροχο να διαφοροποιήσουμε το χαρτοφυλάκιο τροφίμων μας ώστε να συμπεριλάβουμε τρόφιμα που είναι πολιτιστικά κατάλληλα, θρεπτικά και μπορούν να καλλιεργηθούν σε δύσκολες συνθήκες σε όλο τον κόσμο».
Εάν ο πανδανός μπορεί να χρησιμοποιηθεί βιώσιμα, χωρίς να εξαντληθούν οι πόροι για τους ντόπιους, θα πρέπει να τον αναπτύξουμε ευρύτερα, λέει.
Όσπρια
Τα όσπρια είναι μια άλλη «τροφή του μέλλοντος». Είναι φθηνά, πλούσια σε πρωτεΐνες και βιταμίνες Β και είναι προσαρμοσμένα σε ένα ευρύ φάσμα περιβαλλόντων από τις ακτές των ωκεανών μέχρι τις βουνοπλαγιές.
Υπάρχουν 20.000 είδη οσπρίων στον κόσμο, αλλά χρησιμοποιούμε μόνο μια χούφτα. Πιστεύεται ότι υπάρχουν εκατοντάδες στην άγρια φύση που είναι ακόμη άγνωστα στους επιστήμονες.
Το φασόλι morama (Tylosema esculentum) είναι ένα βασικό προϊόν σε μέρη της Μποτσουάνα, της Ναμίμπια και της Νότιας Αφρικής, όπου τα φασόλια βράζονται με αραβόσιτο ή αλέθονται σε σκόνη για να κάνουν χυλό ή ένα ρόφημα που μοιάζει με κακάο.
Δεν είναι όλα τα όσπρια βρώσιμα, αλλά οι ειδικοί διερευνούν τις ιδιότητες διαφορετικών ειδών για να δουν ποια μπορεί να παρέχουν τροφή και θρεπτικά συστατικά.
Άγρια δημητριακά
Τα δημητριακά, που προέρχονται από χόρτα, έχουν επίσης τεράστια ποικιλία, με περισσότερα από 10.000 είδη – προσφέροντας πολλές δυνατότητες για νέα τρόφιμα.
Το Fonio (Digitaria exilis) είναι ένα θρεπτικό αφρικανικό δημητριακό που χρησιμοποιείται για την παρασκευή κουσκούς, χυλού και ποτών. Καλλιεργούμενο τοπικά ως καλλιέργεια, το φυτό μπορεί να ανεχθεί ξηρές συνθήκες.
Ψευτο-μπανάνα
Η ψευτο- μπανάνα είναι στενός συγγενής της μπανάνας, αλλά καταναλώνεται μόνο σε ένα μέρος της Αιθιοπίας.
Ο καρπός του φυτού που μοιάζει με μπανάνα είναι μη βρώσιμος, αλλά οι αμυλώδεις μίσχοι και οι ρίζες μπορούν να ζυμωθούν και να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή χυλού και ψωμιού.
Μελέτες δείχνουν ότι η καλλιέργεια που μοιάζει με μπανάνα έχει τη δυνατότητα να θρέψει περισσότερους από 100 εκατομμύρια ανθρώπους σε έναν κόσμο που θερμαίνεται.
