Η απόφαση για την ώρα αναχώρησης προκύπτει από συλλογικές διαδικασίες: οι κάριες «ψηφίζουν» διά βοής πότε είναι ώρα να αφήσουν την αποικία και να βγουν για αναζήτηση τροφής, αποκαλύπτει μελέτη στη Βρετανία.
Μέλος της οικογένειας του κορακιού, η κάργια (Corvus monedula) ζει στην Ευρώπη, τη βόρεια Ασία και τη βόρεια Αφρική και θεωρείται από τα πιο έξυπνα πτηνά. Είναι επίσης κοινωνικό είδος, καθώς φωλιάζει σε αποικίες που αριθμούν ακόμα και δεκάδες χιλιάδες άτομα.
Σαν συνεννοημένα, τα πουλιά εγκαταλείπουν την αποικία όλα μαζί και σχηματίζουν μαύρα σύννεφα στον ουρανό.
Θέλοντας να μάθουν πώς η αποικία αποφασίζει πότε είναι ώρα για αναχώρηση, ορνιθολόγοι του Πανεπιστημίου του Έξετερ στη Βρετανία τοποθέτησαν μικρόφωνα σε δέντρα όπου φώλιαζαν κάργιες στην Κορνουάλη για δύο συνεχόμενους χειμώνες.
Σε πρώτη φάση, οι ερευνητές συνέκριναν τους ήχους της αποικίας λίγο πριν από τη μαζική αναχώρησε και σε άσχετες στιγμές. Για να επιβεβαιώσουν τα αρχικά ευρήματα, έπαιξαν τους ηχογραφημένες κραυγές αναχώρησης με ηχεία και παρατήρησαν ότι τα πτηνά αντιδρούσαν και επιτάχυναν την αναχώρησή τους κατά έξι λεπτά, κατά μέσο όρο.
Δεκάδες χιλιάδες κάργιες μπορεί να εγκαταλείψουν το ίδιο δέντρο ταυτόχρονα (Flickr > It’s No Game / CC BY 2.0)
Όπως αναφέρει η ερευνητική ομάδα στην έγκριτη επιθεώρηση Current Biology, η ώρα της αναχώρησης έρχεται όταν τα κρωξίματα ξεπεράσουν ένα κρίσιμο επίπεδο έντασης και αυξομείωσης της έντασης.
«Όταν ένα πτηνό κρώζει, ρίχνει την ψήφο του ή δίνει το σήμα ότι θέλει να φύγει» εξηγεί στο BBC ο Άλεξ Θόρντον του Πανεπιστημίου του Έξετερ, ο οποίος πάντως δεν συμμετείχε άμεσα στη μελέτη.
Όταν η αποικία ψηφίσει διά βοής, χιλιάδες κάργιες αναχωρούν από τα δέντρα εντός πέντε δευτερολέπτων κατά μέσο όρο. Όταν όμως τα επίπεδα έντασης ανεβαίνουν περισσότερο η αναχώρηση επιταχύνεται.
Όπως εξηγεί ο καθηγητής Θόρντον, η μαζική αποχώρηση προστατεύει τα πτηνά από θηρευτές, οι οποίοι δυσκολεύονται να απομονώσουν ένα μεμονωμένο πουλί μέσα στο μεγάλο μαύρο σμήνος.
Η συμπεριφορά αυτή διευκολύνει την επιβίωση, ωστόσο το γεγονός ότι τα πουλιά βασίζονται σε ηχητικά σινιάλα τα καθιστά ευάλωτα στην ηχορύπανση.
«Φανταστείτε ένα μεγάλο σμήνος κοντά σε μια πόλη ή έναν πολυσύχναστο δρόμο. Αν τα πουλιά δεν μπορούν να ακούσουν το ένα το άλλο και να καταλήξουν σε ομοφωνία για αναχώρηση, αυτό θα μπορούσε να είχε σοβαρή επίπτωση» επισημαίνει ο δρ Θόρντον.
Όταν λοιπόν δείτε κάργιες να φωλιάζουν, προσπαθήστε να περιορίσετε τον θόρυβο.
Σκεφτείτε ότι πρόκειται για είδος που ανακάλυψε την δημοκρατία εκατομμύρια χρόνια πριν από τον άνθρωπο.
