Η Στέλλα Σεβαστοπούλου συνομιλεί με την Καίτη Χόρτη, μια γλύπτρια με οικολογική συνείδηση που απολαμβάνει τη μετατροπή της βιομηχανικής μορφής του ποδηλάτου σε ζώα και έντομα (μεταξύ άλλων) δίνοντάς του μια νέα πνοή ζωής.
Το ποδήλατο εφευρέθηκε το 1839 από τον Σκωτσέζο σιδερά Κιρκπάτρικ Μακμίλαν. Από τότε έχει γίνει ένα από τα πιο δημοφιλή μέσα μεταφοράς σε όλο τον κόσμο, και έχει δει ένα “κύμα” δημοτικότητας κατά τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω του φιλικού προς το περιβάλλον χαρακτήρα του, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι είναι μια δυναμική μορφή άσκησης. Τα περισσότερα κέντρα πόλεων σε όλο τον κόσμο δημιουργούν ποδηλατόδρομους και αυτό δείχνει ότι αυτό το παραδοσιακό μέσο μεταφοράς είναι εδώ για να μείνει.
Αλλά τι γίνεται με τον κόσμο της τέχνης; Πώς το ποδήλατο έχει επηρεάσει αυτό τον τομέα; Ας αναφέρουμε τον πατέρα της τέχνης, Marcel Duchamp, ο οποίος το 1913 στερέωσε μια ρόδα ποδηλάτου σε ένα σκαμνί, και έτσι δημιούργησε μια θέση για το «ready-made» στην ιστορία της τέχνης. Σήμερα, η καλλιτέχνις Καίτη Χόρτη φαίνεται να έχει εμπνευστεί από τέτοιες καλλιτεχνικές αντίκες ποδηλάτων, μόνο που προτιμά να μετατρέψει αυτό το μέσο μεταφοράς σε ζώα και έντομα, αθλητικές δραστηριότητες, ή ακόμα και σε ζώδια, παρά σε εννοιολογικά αινίγματα τέχνης. Ο στόχος της είναι διαδραστικός, αλλά και οικολογικός:
– Πείτε μας λίγα πράγματα για την εικαστική πορεία σας, και πώς καταλήξατε να διαλέξετε το ποδήλατο ως πρώτη ύλη για τα έργα σας.
– Αφότου τελείωσα τα μαθήματα γλυπτικής στο Εργαστήριο Περαντινού σε Αθήνα και Πάρο με δασκάλα την Ευδοκία Παπουλή-Δημητροπούλου, σκέφτηκα πως ένα υλικό που με ενδιαφέρει είναι το μέταλλο και ιδιαίτερα το έτοιμο, ως προς τη μορφή του, μέταλλο του ποδήλατου. Έτσι χρησιμοποιώντας ενός φίλου το παλιό ποδήλατο δημιούργησα το πρώτο μου έργο, τη Ζωή-ποδήλατο.
– Υπάρχει και μια περιβαλλοντική διάσταση στη δουλειά σας. Εξηγήστε μας.
-Ναι, ασφαλώς υπάρχει. Ασχολούμαι με την ανακύκλωση και την επανάχρηση των υλικών από το 2009. Είμαι φανατική θα έλεγα. Οπότε σε αυτό το πλαίσιο θεωρώ πως ένα ποδήλατο δεν μπορεί να καταστραφεί, μπορεί να έχει μια νέα «ζωή» ως έργο τέχνης. Ήδη το ποδήλατο θεωρώ πως είναι ένα έργο τέχνης!
– Τι ρόλο έχει παίξει η τέχνη στη ζωή σας;
– Η τέχνη νομίζω πως είναι ένας τρόπος να αναπνέουμε. Δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι που δεν εμπεριέχει την έννοια της τέχνης. Από μικρή έφτιαχνα πράγματα, κεντούσα (μια λαϊκή μορφή τέχνης), έπλεκα, ζωγράφιζα (λίγο). Όλα για μένα είναι τέχνη… ακόμη και το πώς θα ντυθείς.
– Είσαστε και δημοσιογράφος, πώς συμβαδίζουν αυτές οι δύο πλευρές της ζωής σας (το εικαστικό/δημοσιογραφικό);
– Η δημοσιογραφία (για την ακρίβεια είμαι εσωτερικός συντάκτης) ήταν ένας τρόπος βιοπορισμού. Από την τέχνη δεν θα μπορούσα να ζήσω. Άλλωστε δεν ασχολήθηκα από μικρή με την τέχνη ίσως γιατί την έβλεπα ως χόμπι. Όταν όμως αποφάσισα να πάω στο Εργαστήριο Γλυπτικής Περαντινού (2007), μπήκα πιο βαθιά σε αυτό το χώρο και στη συνέχεια είχα το χρόνο να αφιερωθώ σε αυτή.
– Έχετε και μια μεγάλη αγάπη για την ιδιαίτερη πατρίδα σας, τη Λευκάδα. Έχει υπάρξει και πηγή έμπνευσης για τη δουλειά σας;
– Η Λευκάδα είναι ο τόπος καταγωγής μου. Δεν γεννήθηκα εκεί ούτε έχω ζήσει ποτέ. Πάντα πάω ως τουρίστρια, όμως είναι ένας χώρος που μου δημιουργεί ευχάριστα συναισθήματα και κυρίως δημιουργικά. Ίσως είναι η φύση (πολλές ελιές), η θάλασσα του Ιονίου, ο συνεχής άνεμος. Είναι ένας ξεχωριστός τόπος και σίγουρα υπάρχει καταγραφή και στο DNA… Eκεί μου ήρθε και η έμπνευση να εκθέσω τα έργα μου (2017) στην ξέρα (διαχωριστικό στεριάς) του ιβαριού!
– Έχετε μια απίστευτη ικανότητα να μεταμορφώνετε το βιομηχανικό σχήμα ενός ποδηλάτου σε ένα ζουζούνι (όπως σε μια μύγα ή πασχαλίτσα, και πολλών άλλων εντόμων). Περιγράψτε μας την εικαστική διαδικασία σας και πώς καταλήγετε στα θέματα που απεικονίζετε στα γλυπτά σας.
– Η ιδέα μου είναι (βλέποντας ένα ποδήλατο) πώς θα μπορούσε να μεταμορφωθεί σε κάτι έμψυχο. Για παράδειγμα, η σέλα του ποδήλατου ταιριάζει με το ράμφος ενός πουλιού, ο σκελετός του μπορεί εύκολα να γίνει σκελετός πουλιού. Έτσι προσπαθώ κάθε κομμάτι του ποδήλατου να το κάνω κομμάτι ενός ζώου. Παρότι έχω φτιάξει διάφορα ζώα νομίζω πως του ταιριάζει πολύ η μετατροπή του σε πουλί με τη ρεαλιστική αλλά και τη μεταφορική έννοια (πετάει).
– Η μεταλλουργία είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη μορφή γλυπτικής που θα έλεγα ότι λίγες γυναίκες διαλέγουν με τόσο πάθος. Τι είναι αυτό που σας έλκει σ’ αυτό το είδος τέχνης;
– Θεωρώ πως το μέταλλο είναι ένα στέρεο υλικό και ταυτόχρονα εύπλαστο. Μπορείς να του δώσεις ό,τι μορφή θέλεις. Για μένα προσομοιάζει και με ύφασμα. Απλώς είναι δύσκολο στη χρήση, θέλει ειδικά μηχανήματα, βγάζει μουτζούρα… όλα αυτά που δεν θέλουν οι γυναίκες. Εμένα μου αρέσει πολύ και υπάρχουν πολλές γυναίκες γλύπτριες που έχουν ασχοληθεί μόνο με το μέταλλο.
– Ποιες γλύπτριες σας έχουν εμπνεύσει στις δημιουργίες σας;
– Υπάρχουν πολλές γυναίκες γλύπτριες αλλά εμένα με έχουν επηρεάσει η Χρύσα Βαρδέα (γνωστή παγκοσμίως ως Chryssa), έργο της οποίας υπάρχει στη στάση του Μετρό (Ευαγγελισμός) και είναι αντίγραφο του έργου της Mott Street (1983), επηρεασμένο από την Chinatown του Μανχάταν. Αλλά και το έργο της Κλυταιμνήστρα (1967) σήμερα βρίσκεται έξω από το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Επίσης πολύ χαρακτηριστική γλύπτρια ήταν η Ναταλία Μελά που καταπιανόταν με την κατασκευή ζώων (κατσίκες, ταύρος, κόκορας, δράκος κ.ά.) αμιγώς φτιαγμένα από μέταλλο.
– Έχετε πραγματοποιήσει πολλές εκθέσεις, και η έκθεσή σας στο Μπάγκειο (ένας ξεχωριστός εκθεσιακός χώρος) ήταν πολύ ενδιαφέρουσα. Πείτε μας γι’ αυτή την έκθεση, και για άλλες που σας έχουν μείνει ως αξέχαστες και σημαντικές εμπειρίες στην εικαστική σας πορεία.
– Είχα τη χαρά να κάνω μια πολύ ωραία υπαίθρια έκθεση στη Λευκάδα (2017) και μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση στ
oν κήπο του
Black Duck (2018) στην Αθήνα (Μουσείο της Πόλης των Αθηνών). Η έκθεση στο
Μπάγκειο τον Δεκέμβρη του 2019 ήταν πράγματι μια μοναδική εμπειρία έκθεσης σε κλειστό χώρο. Όμως ο χώρος αυτός αποπνέει τόση ιστορία που νομίζω πως ό,τι και να εκθέσεις εκεί παίρνει ιδιαίτερη χροιά. Ήταν όλες ατομικές και πολύ διαδραστικές!
– Τι σχεδιάζετε τώρα; Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Έκθεση γλυπτικής στην Ελευσίνα! «Το ποδήλατό μου αλλιώς». Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποδηλάτου στις 3 Ιουνίου και την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος στις 5 Ιουνίου, από τις 2 έως τις 5 Ιουνίου στην Πλατεία Ελευθερίας Ελευσίνας (Νικολαΐδου & Κανελλοπούλου) φιλοξενείται η έκθεση γλυπτικής με έργα μου. Έτσι, στον υπαίθριο χώρο της Πλατείας Ελευθερίας στο τέλος του πεζοδρόμου της οδού Νικολαΐδου, θα ζωντανέψουν παλιά ποδήλατα με μορφή εντόμων, λουλουδιών και πουλιών. Δημιουργώ γλυπτά από παλιά ποδήλατα περνώντας κοινωνικά μηνύματα όπως η ανάγκη για επανάχρηση και ανακύκλωση υλικών και για χρήση φιλικών προς το περιβάλλον λύσεων όπως το ποδήλατο, ενώ εικαστικά προσεγγίζει τα έμβια όντα.
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα λάβουν χώρα την Πέμπτη 2 Ιουνίου και ώρα 18.00, ενώ την Παρασκευή 3 Ιουνίου, οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικών προγραμμάτων του ΝΠΔΔ ΠΑΚΠΠΑ θα βρίσκονται στον χώρο υποδεχόμενοι σχολικές ομάδες.
Η έκθεση διοργανώνεται από το ΝΠΔΔ ΠΑΚΠΠΑ Δ. Ελευσίνας.
Σας περιμένουμε με χαρά!
Λίγα λόγια για την καλλιτέχνη
Η Καίτη Χόρτη ξεκίνησε το εικαστικό της «ταξίδι» το 2007 με δασκάλα την Ευδοκία Παπουλή. Ολοκλήρωσε τους κύκλους μαθημάτων γλυπτικής των Εργαστηρίων Περαντινού σε Αθήνα και Πάρο. Παράλληλα, συμμετέχει σε περιβαλλοντικές οργανώσεις. Με το ποδήλατο άρχισε να ασχολείται το 2011 συγκεράζοντας τις δύο μεγάλες της αγάπες: ποδήλατο και γλυπτική.
katehorti.blogspot.gr
