Ένα ηλεκτρονικό σκουφί που χρησιμοποιεί ηλεκτρόδια για να στέλνει ασθενή ηλεκτρικά σήματα στον εγκέφαλο ίσως επισπεύδει και παρατείνει τον λεγόμενο βαθύ ύπνο, μια φάση του ύπνου που έχει συνδεθεί με πολλά οφέλη για την υγεία.
Τ0 σύστημα AugNOD δεν προορίζεται για την αντιμετώπιση της αϋπνίας αλλά για την τόνωση της νοητικής λειτουργίας και την υγεία του εγκεφάλου. Αναπτύχθηκε από την αμερικανική Brain Electrophysiology Lab, η οποία ελπίζει η τεχνολογία της θα μπορεί να αντιμετωπίζει τις επιπτώσεις της στέρησης ύπνου και παράλληλα θα προστατεύει τον εγκέφαλο από τη συσσώρευση τοξινών που συνδέονται με εκφυλιστικές παθήσεις όπως η Αλτσχάιμερ.
Ιδρυτής της εταιρείας είναι ο Ντον Τάκερ, επίτιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου του Όρεγκον, ο οποίος μελετά τη λειτουργία του ύπνου εδώ και δεκαετίες. Το 1992 είχε ιδρύσει μια διαφορετική εταιρεία, την Electrical Geodesics, η οποία ανέπτυξε σύστημα ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος υψηλής ανάλυσης και εξαγοράστηκε το 2017 από τη Philips για σχεδόν 37 εκατ. δολάρια.
Πλύση εγκεφάλου
Το σκουφάκι AugNOD βασίστηκε σε μια σημαντική εξέλιξη της νευρολογίας το 2013, όταν ανακαλύφθηκε το λεγόμενο «γλυμφατικό σύστημα» που ξεπλένει τον εγκέφαλο από τοξικά μεταβολικά προϊόντα στη διάρκεια του βαθέος ύπνου.
Όπως εξηγεί ο Τάκερ στην Washington Post, μετά την ηλικία των 30 ετών η λειτουργία του γλυμφατικού συστήματος αρχίζει να φθίνει, αφήνοντας τον εγκέφαλο εκτεθειμένο σε παραπροϊόντα όμως η πρωτεΐνη βήτα αμυλοειδές που συσσωρεύεται στους εγκεφάλους των ασθενών με Αλτσχάιμερ.
Η παράταση του βαθέος ύπνου, λέει ο ερευνητής, ίσως ενισχύει τον μηχανισμό αυτοκαθαρισμού του εγκεφάλου. «Είναι ένας τρόπος να κρατάς τον εγκέφαλό σου καθαρό» δηλώνει ο 75χρονος Τάκερ.
O βαθύς ύπνος, ο οποίος προηγείται της φάσης REM κατά την οποία εκδηλώνονται τα περισσότερα όνειρα, έχει επίσης συνδεθεί με την οργάνωση των αναμνήσεων, τη συγκέντρωση και τις κινητικές δεξιότητες, μεταξύ άλλων.
Η αποτελεσματικότητα της νέας συσκευής δεν έχει ακόμα τεκμηριωθεί, ωστόσο ο Τάκερ δημοσίευσε το 2021 μικρή μελέτη που έδειχνε ότι πέντε λεπτά εφαρμογής ηλεκτρικών σημάτων σε εθελοντές που κοιμούνταν παράτεινε τον βαθύ ύπνο κατά 13% κατά μέσο όρο.
Τα ηλεκτρόδια του AugNOD εκπέμπουν ηλεκτρικά σήματα συγκεκριμένης συχνότητας και διεγείρουν την παραγωγή εγκεφαλικών σημάτων στις συχνότητες που καταταγράφονται στον βαθύ ύπνο. «Αν αλλάξεις το ηλεκτρικό ρεύμα που περνά από το κεφάλι, οι νευρώνες συγχρονίζονται από μόνοι τους με το σήμα» εξηγεί ο ερευνητής.
Στρατιωτικές εφαρμογές;
Οι μελέτες για τον βαθύ ύπνο έχουν ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον του αμερικανικού στρατού, το οποίο χρηματοδοτεί τον Τάκερ και μια σειρά πανεπιστημίων με 4,25 εκατ. δολάρια για την ανάπτυξη τεχνολογιών που θα τονώνουν το μυαλό στρατιωτών που στερούνται ύπνο.
Το υπουργείο Άμυνας χρηματοδοτεί επίσης την ανάπτυξη μιας άλλης συσκευής για τον «καθαρισμό» του εγκεφάλου, με επικεφαλής ερευνητές του Πανεπιστημίου Ράις.
Στο μεταξύ, ο Τάκερ ετοιμάζεται να ξεκινήσει κλινική δοκιμή μιας νέας βερσιόν της συσκευής για βαθύ ύπνο, η οποία θα έχει απλούστερο σχεδιασμό και θα απευθύνεται στους καταναλωτές.
