Ενας υποψήφιος μπορεί να έχει έως και 249 διαφορετικές βαθμολογίες για να διεκδικήσει μία θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση φέτος. Για να υπολογιστεί η βαθμολογία των υποψηφίων για κάθε πανεπιστημιακό τμήμα ξεχωριστά, έχουν οριστεί συνολικά 5.611 συντελεστές βαρύτητας. Πρόκειται για δύο από τους γρίφους των Πανελλαδικών Εξετάσεων, η αυλαία των οποίων άνοιξε σήμερα για τους υποψηφίους των επαγγελματικών λυκείων και αύριο για τη μεγαλύτερη κατηγορία, των γενικών λυκείων. Για όλους πρώτο μάθημα είναι η Νεοελληνική Γλώσσα.
Ειδικότερα, σύμφωνα με υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Παιδείας, περίπου 100.000 μαθητές έχουν κάνει αίτηση συμμετοχής στις φετινές Πανελλαδικές. Οπως συμβαίνει ετησίως, ο αριθμός όσων προσέλθουν στα εξεταστικά κέντρα θα είναι μικρότερος. Για αυτούς για το ακαδημαϊκό έτος 2022-23 διατίθενται 68.394 θέσεις στα πανεπιστήμια. Σε αυτές τις θέσεις θα προστεθούν οι περίπου 2.000 στις παραγωγικές σχολές (Στρατού, Αστυνομίας, Πυροσβεστικής, Λιμενικού, Εμπορικού Ναυτικού). Ωστόσο, εκτιμάται ότι λόγω της ελάχιστης βάσης εισαγωγής θα καλυφθούν λίγο περισσότερες από τις 60.000 θέσεις.
Στα θρανία αύριο οι υποψήφιοι των Γενικών Λυκείων.
Βέβαια, τα ύδατα των φετινών Πανελλαδικών είναι… αχαρτογράφητα. Και αυτό διότι με το προηγούμενο σύστημα σε κάθε επιστημονικό πεδίο υπήρχαν δύο μαθήματα βαρύτητας, οι βαθμοί στα οποία πολλαπλασιάζονταν με 1,3 και 0,7, ενώ στα άλλα δύο δεν υπήρχαν συντελεστές. Ωστόσο, φέτος κάθε πανεπιστημιακό τμήμα όρισε τους συντελεστές βάσει των οποίων θα πολλαπλασιαστούν οι επιδόσεις των υποψηφίων σε καθένα από τα τέσσερα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα. Ετσι, το σύνολο των 461 τμημάτων όρισε συνολικά 5.611 συντελεστές ανά μάθημα, χωρίς τους συντελεστές των ειδικών μαθημάτων, καθιστώντας το σύστημα υπολογισμού των μονάδων εξαιρετικά πολύπλοκο. Χάος αναμένεται να προκύψει στο 2ο επιστημονικό πεδίο, των θετικών επιστημών, όπου υποψήφιοι ενδέχεται να έχουν έως και 249 διαφορετικές βαθμολογίες για να εισαχθούν σε ένα από τα τμήματα του πεδίου (Φυσικής, Μαθηματικών, Χημείας, Γεωπονίας κ.ά.). Μάλιστα θα υπάρχουν διαφοροποιήσεις ακόμη και ανάμεσα σε τμήματα και σχολές με ίδιο αντικείμενο. Για παράδειγμα, διαφορετικούς συντελεστές σε Αρχαία, Γλώσσα, Ιστορία και Λατινικά όρισαν τα τμήματα της Φιλολογίας και της Ιστορίας – Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ. Το ίδιο συνέβη και με τα τμήματα της Θεολογίας και της Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας του ΕΚΠΑ. Η αλλαγή αυτή θα προκαλέσει απίθανες καραμπόλες στο μηχανογραφικό δελτίο των υποψηφίων, η συμπλήρωση του οποίου μπορεί και να εξελιχθεί στο δυσκολότερο μάθημα.
Μία ακόμη σημαντική αλλαγή φέτος είναι πως οι υποψήφιοι του 1ου επιστ. πεδίου (ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών) θα εξετασθούν, αντί της Κοινωνιολογίας, στα Λατινικά, με ιδιαίτερα αυξημένη ύλη σε σχέση με ό,τι ίσχυε πριν η Κοινωνιολογία αντικαταστήσει τα Λατινικά το 2020.
Για τη σημερινή έναρξη ο μηχανισμός του υπ. Παιδείας δηλώνει σε ετοιμότητα. Ωστόσο, χθες το υπουργείο πρόλαβε μια… γκάφα στο παρά ένα. Τι συνέβη; Δεν είχε προβλεφθεί ότι επί υπουργίας Κ. Γαβρόγλου άλλαξε ο τρόπος υπολογισμού των βαθμών των προαγωγικών και απολυτήριων εξετάσεων. Ετσι, με απόφαση του υπουργείου προς τους διευθυντές των γενικών λυκείων «πάγωσε» η έκδοση των αποτελεσμάτων και απολυτήριων τίτλων. Την ίδια στιγμή ετέθη εκτός λειτουργίας η εφαρμογή My School, στην οποία τα λύκεια θα έπρεπε να «περάσουν» τη βαθμολογία των μαθητών. Εξηγήσεις για το θέμα ζήτησε ο τομέας Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ.
1ο επιστημονικό πεδίο
10,43 στα Αρχαία και 10,15 στην Ιστορία
Τα Αρχαία Ελληνικά και η Ιστορία ήταν επί δεκαετίες τα δύο μαθήματα αυξημένης βαρύτητας. Αλλωστε, όπως έχει αποδειχθεί από τις μέσες βαθμολογίες, είναι τα δύο μαθήματα που δυσκόλευαν περισσότερο τους υποψηφίους. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, Αρχαία και Ιστορία έχουν διαχρονικά το μεγαλύτερο ποσοστό υποψηφίων με βαθμολογία μικρότερη του 10. Πέρυσι, ο συντελεστής βαρύτητας του βαθμού στα Αρχαία Ελληνικά ήταν 33% και στην Ιστορία 27%, επί του συνόλου των μορίων που συγκέντρωσε ένας υποψήφιος. Η Γλώσσα είχε συντελεστή 20%, όπως και η Κοινωνιολογία. Με βάση την επεξεργασία των στοιχείων των Πανελλαδικών του 2021 από τον κ. Στρατηγάκη, ο μέσος όρος στα Αρχαία Ελληνικά ήταν 10,43 και 10,15 στην Ιστορία. Στον αντίποδα, ο μεγαλύτερος αριθμός αριστούχων, δηλαδή με βαθμό πάνω από 18, υπήρξε στην Κοινωνιολογία (27,55%), που δεν θα εξεταστεί στις φετινές εξετάσεις, αφού αντικαταστάθηκε από τα Λατινικά. Δύσκολα θα έχουμε στα Λατινικά τόσο μεγάλο αριθμό αριστούχων. Τα μόρια που θα συγκέντρωνε ένας υποψήφιος του πεδίου (ανθρωπιστικές επιστήμες) με τον παλαιό τρόπο υπολογισμού θα ήταν 11.000. Από φέτος θα είναι 10.964 έως 11.396, με τη διαφορά της μέγιστης και της ελάχιστης τιμής να είναι 432 μόρια, με βάση τον μέσο όρο των επιδόσεων. Για φέτος, ούτε ένα τμήμα ΑΕΙ επέλεξε συντελεστή βαρύτητας μεγαλύτερο από 33% στα Αρχαία Ελληνικά, που ήταν μέχρι πέρυσι ο συντελεστής βαρύτητας, ενώ μόλις 12 τμήματα επέλεξαν συντελεστή 30%. Αυτό, σε συνδυασμό με τις χαμηλές επιδόσεις στα Αρχαία Ελληνικά, μας επιτρέπει να συμπεράνουμε ότι οι υποψήφιοι θα συγκεντρώσουν περισσότερα μόρια με τον φετινό τρόπο υπολογισμού μορίων, σε σχέση με των προηγούμενων ετών.
2ο επιστημονικό πεδίο
Χάος στους συντελεστές βαρύτητας
Στο 2ο επιστημονικό πεδίο (των Θετικών Επιστημών) τα Μαθηματικά και η Φυσική ήταν επί δεκαετίες τα μαθήματα με τους υψηλότερους συντελεστές βαρύτητας (33% και 27% αντίστοιχα), ενώ η Γλώσσα και η Χημεία είχαν συντελεστή 20%. Πέρυσι η Φυσική είχε το μεγαλύτερο ποσοστό υποψηφίων με βαθμολογία κάτω από το 10 – το 44% βαθμολογήθηκε κάτω από τη βάση.
Αντίθετα, το 2021 στα Μαθηματικά τα θέματα ήταν ευκολότερα από άλλες χρονιές με αποτέλεσμα να γράψει κάτω από 10 μόνο το 31,8% των υποψηφίων. Τα χρόνια πριν από το 2019 το ποσοστό αποτυχίας βρισκόταν γύρω στο 50%, ενώ κάποιες φορές είχε ανέβει πολύ υψηλότερα. Με δεδομένο ότι το 2021 τα μαθήματα αυξημένης βαρύτητας ήταν τα Μαθηματικά και η Φυσική, αν ένας υποψήφιος έγραφε τον μέσο όρο θα συγκέντρωνε 11.922 μόρια, ενώ φέτος θα συγκέντρωνε από 11.823 έως 12.184 μόρια. Παρατηρείται δηλαδή ένα εύρος 361 μονάδων ως προς τα μόρια που θα μπορούσε να συγκεντρώσει ένας υποψήφιος.
Στο 2ο επιστημονικό πεδίο θα αποτυπωθεί εντονότερα από κάθε άλλο πεδίο το χάος των διαφορετικών συντελεστών. Και αυτό διότι το πεδίο έχει 249 τμήματα, τα περισσότερα μεταξύ των τεσσάρων πεδίων. Ενδεικτικό των αλλαγών σε σχέση με το 2021 είναι ότι φέτος μόλις 23 πανεπιστημιακά τμήματα επέλεξαν συντελεστή βαρύτητας στα Μαθηματικά μεταξύ του 33% και του 35%, ενώ μόλις ένα επέλεξε συντελεστή 40%. Βέβαια, αν οι επιδόσεις στη Φυσική και στη Χημεία παραμείνουν χειρότερες των επιδόσεων στα Μαθηματικά δεν αναμένουμε, σύμφωνα με τον κ. Στρατηγάκη, μεγάλη διαφορά στα μόρια των υποψηφίων σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
3ο επιστημονικό πεδίο
Οι υψηλότερες επιδόσεις των υποψηφίων
Το 3ο επιστημονικό πεδίο (των Επιστημών Υγείας) είναι αυτό με τα λιγότερα τμήματα (μαζί με το 1ο πεδίο) αλλά τον υψηλότερο μέσο όρο επιδόσεων. Φέτος στο πεδίο περιλαμβάνονται 148 τμήματα, ενώ ο μέσος όρος των επιδόσεων των υποψηφίων πέρυσι ήταν 12,12. Πέρυσι, στο 3ο πεδίο η μεγαλύτερη αποτυχία σημειώθηκε στη Βιολογία, με το 47,43% των υποψηφίων να γράφει βαθμό μικρότερο του 10. Και αυτό συνέβη με τη Βιολογία να είναι το μάθημα με τον υψηλότερο συντελεστή βαρύτητας (33%). Η Χημεία είχε τον δεύτερο μεγαλύτερο συντελεστή βαρύτητας, δηλαδή 27%. Ωστόσο, πέρυσι οι καλύτερες επιδόσεις μεταξύ των υποψηφίων του πεδίου σημειώθηκαν στη Φυσική όπου το 18,39% των υποψηφίων έγραψε πάνω από 18. Και αυτό δεν συνέβη μόνο το 2021 αλλά, σύμφωνα με τον κ. Στρατηγάκη, καταγράφεται την τελευταία πενταετία όταν αυξήθηκε ο βαθμός δυσκολίας των θεμάτων στη Χημεία ενώ, αντίστροφα, «χαμήλωσε» στη Φυσική.
Καθώς τα μαθήματα αυξημένης βαρύτητας ήταν η Βιολογία και η Χημεία, ένας υποψήφιος που θα έγραφε τον μέσο όρο του επιστημονικού πεδίου θα συγκέντρωνε με τον παλαιό τρόπο υπολογισμού 12.138 μόρια, ενώ με τον νέο τρόπο θα βρισκόταν μεταξύ των 11.902 και των 12.402 μορίων. Προκύπτει δηλαδή ότι το εύρος τιμών μεταξύ των μονάδων που μπορεί να συγκεντρώσει ένας υποψήφιος είναι 500 μονάδες.
Φέτος στο 3ο επιστημονικό πεδίο μόλις εννέα πανεπιστημιακά τμήματα έθεσαν συντελεστή βαρύτητας μεγαλύτερο ή ίσο του 33%. Σύμφωνα με τον κ. Στρατηγάκη, είναι το μόνο πεδίο στο οποίο λογικά δεν θα έχουμε μεγάλες αυξομειώσεις στα μόρια, διότι οι επιδόσεις στα μαθήματα είναι περίπου ίδιες.
4ο επιστημονικό πεδίο
«Χαμηλές πτήσεις» στα Μαθηματικά
Στο 4ο επιστημονικό πεδίο (Οικονομίας και Πληροφορικής), το πιο δύσκολο μάθημα αποδεικνύονται κάθε χρόνο τα Μαθηματικά. Ο μέσος όρος που έγραψαν οι υποψήφιοι το 2021 στο μάθημα ήταν μόλις 6,9. Μάλιστα πρόκειται για το μόνο μάθημα που έχουμε μέσο όρο κάτω από τη βάση. Αυτή η κακή εικόνα επιδόσεων προκύπτει εύλογα, αφού το 2021 το 72,76% των υποψηφίων έγραψε βαθμό μικρότερο του 10.
Στο 4ο πεδίο τα μαθήματα αυξημένης βαρύτητας τις τελευταίες δεκαετίες ήταν τα Μαθηματικά και η Οικονομία, στην οποία ωστόσο έχουν καταγραφεί σχετικά καλές επιδόσεις όλα τα προηγούμενα χρόνια. Η επίδοση στα Μαθηματικά έως πέρυσι για τη συνολική βαθμολογία για όλα τα τμήματα του πεδίου μετρούσε κατά 33%, στην Οικονομία κατά 27%, ενώ στη Γλώσσα και στην Πληροφορική από 20%.
Στο πεδίο συμπεριλαμβάνονται 175 πανεπιστημιακά τμήματα. Για τις φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις και μετά την καθιέρωση του νέου συστήματος συντελεστών, μόλις τέσσερα τμήματα έθεσαν συντελεστή βαρύτητας μεγαλύτερο ή ίσο του 33% στα Μαθηματικά. Αυτό σημαίνει ότι οι υποψήφιοι του 4ου πεδίου θα συγκεντρώσουν αισθητά περισσότερα μόρια με τον νέο τρόπο υπολογισμού των μορίων.
Πράγματι, σύμφωνα με τον κ. Στρατηγάκη, με τον παλαιό τρόπο υπολογισμού των μορίων ο υποψήφιος που θα έγραφε τον μέσο όρο θα συγκέντρωνε 10.033 μόρια, ενώ με τον νέο τρόπο υπολογισμού θα συγκέντρωνε από 9.648 έως 10.693 μόρια. Δηλαδή, το εύρος των τιμών είναι 1.045 μονάδες, ενώ το μέγιστο της βαθμολογίας που μπορεί να συγκεντρώσει φέτος ένας υποψήφιος σε σχέση με το 2021 είναι σχεδόν 700 μόρια παραπάνω.
