Σε βραδυφλεγή βόμβα εξελίσσεται για τη λιανική αγορά ηλεκτρισμού η υπόθεση της ρήτρας αναπροσαρμογής, ενώ την ίδια στιγμή θολό παραμένει το τοπίο γύρω από τον τρόπο λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς και τον νέο μηχανισμό που διαπραγματεύεται η κυβέρνηση με την Κομισιόν.
Η παρέμβαση της ΔΕΗ για την εφάπαξ δικαστική επίλυση από τον Αρειο Πάγο του ζητήματος που έχει προκύψει με τη νομιμότητα της επιβολής ρήτρας αναπροσαρμογής στα τιμολόγιά της (χαμηλή τάση) δεν φαίνεται ικανή να αποτρέψει τον κίνδυνο ενός ντόμινου ανεξόφλητων οφειλών, που θα προκαλέσει οικονομική ασφυξία στις εταιρείες και θα αλλάξει άρδην τον επιχειρηματικό χάρτη. Είναι ενδεικτική επ’ αυτού η ανησυχία που εξέφρασε χθες στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης μετόχων της Mytilneos o επικεφαλής της εταιρείας Ευάγγελος Μυτιληναίος, όταν κλήθηκε από τους δημοσιογράφους να σχολιάσει την απόφαση προσωρινής διαταγής που εξέδωσε το Πολυμελές Πρωτοδικείο της Αθήνας.
Το δικαστήριο διέταξε να μη διακόπτεται το ρεύμα σε ευάλωτους καταναλωτές που δεν έχουν πληρώσει τη ρήτρα αναπροσαρμογής έως και τις 6 Ιουλίου, που θα εκδικαστεί η εξ αναβολής πρώτη συλλογική αγωγή η οποία έχει κατατεθεί από καταναλωτικές οργανώσεις. Ο κ. Μυτιληναίος εκτίμησε ότι ακόμη και εάν γίνει αποδεκτό το αίτημα της ΔΕΗ για πιλοτική δίκη, αυτό δεν αναστέλλει την εκδίκαση ασφαλιστικών μέτρων, που σημαίνει ότι εάν αρχίσουν τα Ειρηνοδικεία να βγάζουν αποφάσεις προσωρινής διαταγής μη διακοπής της ηλεκτροδότησης, οι αλλαγές στην αγορά λιανικής θα είναι ραγδαίες. «Μέσα σε ένα 24ωρο θα έχει καθαρίσει η αγορά, θα έχουν μείνει τρεις εταιρείες», είπε χαρακτηριστικά, εμφανώς ανήσυχος για τις εξελίξεις και τις συνολικότερες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.
Η πιλοτική δίκη
Το αίτημα της ΔΕΗ για την εκδίκαση της υπόθεσης σε πιλοτική δίκη θα κριθεί από τον Αρειο Πάγο στις 14 του μηνός, το διάστημα ωστόσο από την εκδίκασή της έως και την έκδοση της απόφασης αναστέλλονται οι σχετικές δίκες, όχι όμως και τα αιτήματα ασφαλιστικών μέτρων που μπορούν να βάλουν «φρένο» στις διακοπές ρεύματος όχι μόνο για τους πελάτες της ΔΕΗ, αλλά για το σύνολο των παρόχων, αφού πρόκειται για συλλογικές αγωγές.
Αγνωστες είναι οι συνέπειες των χαμηλών προς το παρόν αναταράξεων σε ακόμη δύο ανοιχτά ζητήματα, της φορολόγησης των «υπερκερδών» και του νέου μηχανισμού λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς, που όπως έχει εξαγγελθεί θα ισχύσει από την 1η Ιουλίου. Είναι ενδεικτική της στάσης της πλευράς των καθετοποιημένων εταιρειών η άποψη που εξέφρασε επισήμως χθες από το βήμα της γενικής συνέλευσης των μετόχων της εταιρείας του ο κ. Μυτιληναίος. «Ακούσαμε διάφορους χαρακτηρισμούς περί σούπερ κερδών, υπερκερδών, αισχροκέρδειας, κάτι σαν ληστείας τέλος πάντων, τους οποίους η εταιρεία δεν τους παραδέχεται. Εάν το ζήτημα τεθεί διαφορετικά, να συνεισφέρουμε για να στηρίξουμε τους κοινωνικά αδύναμους, είναι μια άλλη συζήτηση. Να σου λένε, όμως, φέρε αυτά που έκλεψες, αυτό δεν θα το δεχτώ ποτέ», είπε εμφανώς ενοχλημένος.
Οι απόψεις του κ. Μυτιληναίου στο θέμα της φορολόγησης των υπερκερδών αντανακλούν και τις απόψεις των τριών άλλων καθετοποιημένων εταιρειών, δηλαδή της ΔΕΗ, της Elpedison και της Ηρων, και έχουν εκφραστεί μέσω γραπτών υπομνημάτων στη ΡΑΕ. Οι εταιρείες δεν αρνούνται μια συνεισφορά κοινωνικής αλληλεγγύης, όχι όμως με τον τρόπο που επιχειρείται, για τον οποίο πέραν των ηθικών ζητημάτων εγείρουν και νομικές αμφισβητήσεις. Αντ’ αυτού υποδεικνύουν την καταβολή ενός κοινωνικού μερίσματος στο μέτρο που αναλογεί στον καθέναν κατά τα πρότυπα της εθελοντικής συμφωνίας για τη φορολόγηση των μερισμάτων που είχε γίνει μεταξύ κυβέρνησης και εφοπλιστών, η οποία απέδωσε για το ελληνικό Δημόσιο ετήσια έσοδα πάνω από 135 εκατ. ευρώ.
Ενστάσεις για τον μηχανισμό
Το Πρωτοδικείο διέταξε να μη διακόπτεται το ρεύμα σε ευάλωτους καταναλωτές που δεν έχουν πληρώσει τη ρήτρα αναπροσαρμογής έως και τις 6 Ιουλίου.
Σοβαρές επιφυλάξεις εκφράζονται, τέλος, από την πλευρά των παραγωγών και για τον νέο μηχανισμό λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς, που σύμφωνα με πληροφορίες στάλθηκε χθες στις Βρυξέλλες για την τελική έγκρισή του. Οι παραγωγοί αμφισβητούν τη νομιμότητά του σε σχέση με τους ευρωπαϊκούς κανόνες και επιφυλάσσονται για τη στάση τους, από τη στιγμή που θα οριστικοποιηθεί και θα τους γνωστοποιηθεί. Ο νέος μηχανισμός, σύμφωνα με τα όσα έχει εξαγγείλει ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, θα θέτει ανώτατο όριο αποζημίωσης για κάθε μονάδα παραγωγής και με αυτόν τον τρόπο θα ανακτώνται στην «πηγή» τα υπερέσοδα που δημιουργούνται από την εκκαθάριση της αγοράς στην οριακή τιμή που ορίζει η υψηλή τιμή του φυσικού αερίου. Βασικό εργαλείο αναχαίτισης των αυξήσεων παραμένουν οι επιδοτήσεις.
Οι επιδοτήσεις του Ιουνίου
Για τον Ιούνιο, σύμφωνα με πληροφορίες, οι επιδοτήσεις έχουν οριστεί σε λίγο χαμηλότερα επίπεδα από αυτά του Mαΐου λόγω υποχώρησης της οριακής τιμής. Το ποσοστό απορρόφησης των ανατιμήσεων, ωστόσο, παραμένει στα ίδια επίπεδα για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Ειδικότερα οι επιδοτήσεις του Ιουνίου έχουν ως εξής:
• Οικιακά τιμολόγια (κύριες κατοικίες): Για κατανάλωση από 0 έως 150 κιλοβατώρες, επιδότηση 185 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Για κατανάλωση από 151 έως 300 κιλοβατώρες, επιδότηση 140 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Πάνω από 300 κιλοβατώρες, η επιδότηση ορίζεται στα 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
• Οικιακά τιμολόγια (μη κύριες κατοικίες): 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα για όλη την κατανάλωση.
• Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ): 195 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ανεξαρτήτως κατανάλωσης.
• Επαγγελματικά τιμολόγια: 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Για επιχειρήσεις έως 35 kVA και αρτοποιεία, πρόσθετη επιδότηση 50 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
