Το ότι τα ελληνικά «Οσκαρ», τα βραβεία Ιρις, δηλαδή, που απονέμει κάθε χρόνο η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, κατάφεραν να ξεπεράσουν σε διάρκεια τα αμερικανικά αντίστοιχα, το λες και επίτευγμα. Και μάλιστα, χωρίς διαλείμματα για διαφημίσεις. Από την άλλη, είναι τόση η χαρά της επιβράβευσης για τους ανθρώπους που κάνουν σινεμά στην Ελλάδα, συχνά είναι και η μόνη χαρά, μαζί φυσικά με εκείνη της δημιουργίας, που θα ήταν κρίμα να τους περιορίσεις σε μια αυστηρά χρονομετρημένη τελετή.
Και γιατί να περιορίσεις, δηλαδή, ένα υπέροχο πνεύμα, όπως αυτό της Ελενας Τοπαλίδου; Η Ελληνίδα ηθοποιός ήταν από τις πρωταγωνίστριες της βραδιάς με τις ατάκες της και, φυσικά, με τη θριαμβευτική επικράτησή της στον πρώτο γυναικείο ρόλο, που ερμήνευσε στα «Μαγνητικά πεδία» του Γιώργου Γούση. Ο Ελληνας κινηματογραφιστής ήταν, επίσης, πρόσωπο της βραδιάς που διοργανώθηκε στο θέατρο Αλσος, αφού η ταινία του απέσπασε συνολικά πέντε βραβεία, ανάμεσά τους κι εκείνο για το καλύτερο φιλμ μυθοπλασίας. Τα «Μαγνητικά πεδία», πρώτη μεγάλου μήκους για τον Γούση να σημειωθεί, που έγινε με ελάχιστο μπάτζετ, ήταν όντως η ευχάριστη έκπληξη της χρονιάς και άξια κατέκτησε την κορυφή των Ιρις.
Υπήρξαν, όμως, και άλλες πολύ αξιόλογες πρώτες εμφανίσεις φέτος. Η «Αγία Εμυ», για παράδειγμα, της Αρασέλης Λαιμού, που τιμήθηκε με το βραβείο σκηνοθεσίας αλλά και με εκείνο του Β΄ γυναικείου ρόλου για την Ασμίν Κίλιπ. Επίσης, το «Σελήνη, 66 Ερωτήσεις» της Ζακλίν Λέντζου, που έφυγε με τα βραβεία μοντάζ και (πανάξια) Α΄ ανδρικού ρόλου για τον συγκλονιστικό Λάζαρο Γεωργακόπουλο. Αρκετά καλά τα πήγε και το «Σμύρνη μου αγαπημένη», η πιο ακριβή ιστορικά ελληνική παραγωγή, η οποία μπορεί να μην πήρε κάποιο «μεγάλο» βραβείο, αλλά σάρωσε τις τεχνικές κατηγορίες, αποσπώντας εκείνα για τα ειδικά εφέ, την ενδυματολογία, τα σκηνικά, το μακιγιάζ/κομμώσεις και τη φωτογραφία.
Η πιο συγκινητική στιγμή της βραδιάς, πάντως, ήρθε με την τιμητική διάκριση της Ξένιας Καλογεροπούλου, η οποία ανέβηκε στη σκηνή, εξομολογούμενη πως πια δεν μπορεί να δει τις ταινίες παρά μόνο να τις ακούσει. Παρ’ όλ’ αυτά, δήλωσε αισιόδοξη για το μέλλον του σινεμά, αφού όπως είπε τώρα για πρώτη φορά στην Ελλάδα όλοι οι συντελεστές μιας ταινίας δουλεύουν μαζί σαν ομάδα. Φορτισμένη, αν και για διαφορετικούς λόγους, ήταν και η ευχαριστήρια ομιλία της Εύας Στεφανή, η οποία πήρε το βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ για το «Μέρες και νύχτες της Δήμητρας Κ.». Η Ελληνίδα κινηματογραφίστρια είπε ότι «με όλα αυτά που συμβαίνουν στον ελληνικό κινηματογράφο, αυτή την παρωδία, θα έπρεπε να συμφωνούσαμε όλοι στο ότι θα έπρεπε να είναι βραδιά αντίστασης, όχι γιορτής, γιατί δεν πάμε καλά. Ακόμη κι αν έξω πάμε καλά, μέσα δεν πάμε καθόλου καλά…», αναφερόμενη, προφανώς, στην πενιχρή ενίσχυση της πολιτείας προς τους Ελληνες παραγωγούς.
Επειτα από αυτό το ξέσπασμα, η βραδιά έκλεισε με, σατανική ειρωνεία, τέσσερις εκπροσώπους των εγχώριων κινηματογραφικών θεσμών (Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, ΕΚΟΜΕ, ΕΡΤ, Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης) να απονέμουν, προφανώς σε μια συμβολική κίνηση ενότητας, από κοινού το κορυφαίο βραβείο. Ούτε παραγγελία να το είχαν…
