Ευκολία, ταχύτητα, ασφάλεια και χαμηλό κόστος αποτελούν το τετράπτυχο των τάσεων που καταγράφονται στις συνήθειες πληρωμών, μετά την πανδημία, σύμφωνα με στοιχεία του πρώτου πενταμήνου του 2022. Οι τάσεις αυτές μεταφράζονται σε κάθετη μείωση της χρήσης μετρητών και σε κατακόρυφη αύξηση των πληρωμών από κινητό σε κινητό ή με τη σάρωση κωδικών, χωρίς τη χρήση τραπεζικών λογαριασμών ή ακόμα και POS.
Τα στοιχεία της ΔΙΑΣ (Διατραπεζικά Συστήματα) για το πεντάμηνο του 2022, σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του πανδημικού 2020, είναι εντυπωσιακά:
Πρώτον, μεγάλη μείωση σε πληρωμές υποχρεώσεων με φυσική παρουσία εντός του τραπεζικού καταστήματος. Οι πληρωμές με χρήση μετρητών υποχώρησαν κατά 28%, με χρέωση λογαριασμού κατά 42% και με τη χρήση των μηχανημάτων εντός καταστημάτων κατά 29%.
Δεύτερον, τεράστια αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΔΙΑΣ, 8 στους 10 οργανισμούς και επιχειρήσεις που συνεργάζονται με τη ΔΙΑΣ έχουν υιοθετήσει το νέο πρότυπο πληρωμών μέσω κωδικών RF/QR, το οποίο, σύμφωνα με τη διευθύνουσα σύμβουλο της ΔΙΑΣ κ. Σταυρούλα Καμπουρίδου, “έως τον Νοέμβριο του 2023 θα αποτελεί τη νέα κανονικότητα (new normal)”.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι πληρωμές λογαριασμών που εκτελούνται άμεσα και ενημερώνουν την επιχείρηση ή τον Οργανισμό εντός δευτερολέπτων αυξήθηκαν κατά 112%.
H χρήση ψηφιακών μέσων πληρωμής αυξήθηκε κατά 60% (mobile banking και web banking) και η πληρωμή μέσω ηλεκτρονικών αρχείων από τις επιχειρήσεις κατά 130%. Η αντικατάσταση της φυσικής παρουσίας των εκπροσώπων των εταιρειών στα τραπεζικά καταστήματα για διεκπεραίωση πληρωμών δείχνει ότι και οι επιχειρήσεις ψηφιοποιούν τις πληρωμές, αποφεύγοντας τη φυσική παρουσία. Συνεπώς, εγκαθιδρύεται η τάση αποστολής αρχείων από τις εταιρείες προς αυτόματη εκτέλεση των πληρωμών τους.
Παράλληλα, οι πληρωμές λογαριασμών στα συνεργαζόμενα δίκτυα των ιδρυμάτων πληρωμών όπως καταστήματα γειτονιάς αυξήθηκε πάνω από 250% με χρήση RF/QR της ΔΙΑΣ.
Τρίτον, σημαντική χρήση των πληρωμών από κινητό σε κινητό μεταξύ των νέων, όπου οι εγγεγραμμένοι χρήστες ξεπερνούν το 1 εκατ., αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 30% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της χώρας. Πρόκειται για την υπηρεσία IRIS P2P (Person to Person), η οποία χρησιμοποιείται για τη μεταφορά χρημάτων, άμεσα και εύκολα σε φίλους με τη χρήση του αριθμού κινητού τηλεφώνου, χωρίς να χρειάζεται να γνωρίζουν το ΙΒΑΝ. Αρκεί να έχουν ενεργοποιήσει την υπηρεσία IRIS στο mobile app της τράπεζας με την οποία συνεργάζονται. Η αύξηση της χρήσης της υπηρεσίας αυτής στο πρώτο πεντάμηνο του 2022, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του πανδημικού 2020, ανήλθε σε 649%. Η προτίμηση της υπηρεσίας αυτής οφείλεται κυρίως στην ευκολία και την άμεση πίστωση των χρημάτων, σε περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα, το μοίρασμα του λογαριασμού μιας εξόδου, των κοινοχρήστων, της βενζίνης, κά.
Τέταρτον, η υπηρεσία IRIS payments για πληρωμή σε ηλεκτρονικό κατάστημα παρουσιάζει άνοδο 230% στις συναλλαγές και 372% στην αξία τους. Ο νέος ασφαλής τρόπος πληρωμής στην check-out σελίδα του εμπόρου, ο οποίος δεν προϋποθέτει την διάθεση επιπρόσθετων στοιχείων, πέραν αυτών του web banking της τράπεζας επιλογής. Με την επιλογή IRIS Payments ο χρήστης ανακατευθύνεται στο ασφαλές περιβάλλον της τράπεζάς του και πραγματοποιεί/εγκρίνει αυτόματα την πληρωμή.
Πέμπτον, μεγάλη αύξηση στην αυτόματη εξόφληση των λογαριασμών μέσω πάγιων εντολών. Οι συναλλαγές με πάγιες εντολές αυξήθηκαν κατά 31% και η αξία τους κατά 60%. Aυτό καταδεικνύει την τάση για αυτοματοποίηση των πληρωμών. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η πληρωμή υποχρεώσεων προς τον Ε.Φ.Κ.Α. αυξήθηκε κατά 68, η πληρωμή λογαριασμών παρόχων ενέργειας αυξήθηκε κατά 25% ενώ η πληρωμή ασφαλίστρων με πάγια εντολή κατά 46%.
Έκτον, η αύξηση των τζίρων σε ορισμένους κλάδους, όπως της ενέργειας λόγω ανατιμήσεων, και των στοιχηματικών εταιρειών, έχουν ενισχύσει σημαντικά τις ηλεκτρονικές πληρωμές. Ενδεικτικά, οι πληρωμές λογαριασμών παρόχων ενέργειας εμφανίζουν άνοδο 63% στις συναλλαγές. Στις στοιχηματικές εταιρείες, οι συναλλαγές αυξήθηκαν 202%.
Έβδομον, δυναμική αύξηση πληρωμών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία (ΕΦΚΑ, φόροι, παράβολα κ.ά.). Στις πληρωμές φόρων σημειώνεται αύξηση συναλλαγών κατά 65%.
Αμεσότητα και ευκολία
Οι άμεσες πληρωμές στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί πάνω από 100% τον τελευταίο χρόνο, τόσο μεταξύ προσώπων (P2P κατά 161%) όσο και μεταξύ καταναλωτών προς επιχειρήσεις και επαγγελματίες (IRIS P2B κατά 78%). Τα οφέλη της υπηρεσίας είναι, για τις επιχειρήσεις ή τους επαγγελματίες, ότι εισπράττουν εντός δευτερολέπτων οφειλές από πελάτες τους. Για τους πελάτες, ότι εκτελούν τις πληρωμές τους γνωρίζοντας μόνο τον αριθμό του κινητού ή τον ΑΦΜ της επιχείρησης, χωρίς να γνωρίζουν το ΙΒΑΝ. Το μόνο που χρειάζεται είναι και τα δύο μέρη να έχουν ενεργοποιήσει την υπηρεσία IRIS στο mobile banking. Προς περαιτέρω διευκόλυνση του πελάτη, η επιχείρηση ή ο επαγγελματίας μπορεί να παρέχει τον αριθμό κινητού ή ΑΦΜ σε μορφή κωδικού QR προς σάρωση από το mobile banking app του πελάτη.
Οι μεταφορές χρημάτων από τράπεζα σε τράπεζα αυξήθηκαν κατά 60%, ενώ εκείνες που αφορούν σε άμεσες μεταφορές εντός δευτερολέπτων εκτινάχθηκαν κατά 218%.
Κόστος
Μία ακόμα εξέλιξη σε ελληνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο σχετίζεται με τις χρεώσεις, όπου οι συναλλαγές μέσω των καναλιών της ΔΙΑΣ και των υπηρεσιών IRIS είναι είτε δωρεάν είτε έχουν μικρό κόστος. Παράλληλα, η δυνατότητα άμεσων πληρωμών εντός Ελλάδος και πανευρωπαϊκά, πρόκειται να μην παρέχεται με επιπλέον χρεώσεις, σύμφωνα με κανονιστική πρόταση που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
