Την αισιοδοξία του ότι μία από τις τροπολογίες που κατέθεσε στην αμερικανική Βουλή για να σταματήσει η πώληση ή η αναβάθμιση των F-16 στην Τουρκία θα γίνει τελικά νόμος των ΗΠΑ, εκφράζει στην «Κ» ο Ελληνοαμερικανός βουλευτής Κρις Πάπας. Αναφέρει ότι η συνεγκατάσταση σύγχρονων F-16 με τους S-400 δημιουργεί τους ίδιους ακριβώς κινδύνους που οδήγησαν στην αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35 και προβλέπει ότι όσο η Τουρκία δεν αλλάζει στάση, το Κογκρέσο θα συνεχίσει να απορρίπτει τα αιτήματά της.
– Καταθέσατε δύο διακομματικές τροπολογίες στον αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ, οι οποίες δημιουργούν εμπόδια σε ενδεχόμενη πώληση ή αναβάθμιση αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία. Εξηγήστε μας τι ακριβώς προβλέπουν.
– Η πρώτη τροπολογία απαγορεύει στις ΗΠΑ να πουλήσουν στην Τουρκία αεροσκάφη F-16, κιτ εκσυγχρονισμού και αναβαθμισμένη τεχνολογία, εκτός εάν το Κογκρέσο λάβει πιστοποίηση ότι η Αγκυρα δεν έχει παραβιάσει την κυριαρχία της Ελλάδας και πιο συγκεκριμένα μέσω υπερπτήσεων ή μέσω παραβάσεων του FIR Αθηνών. Η δεύτερη τροπολογία απαγορεύει στις ΗΠΑ να πουλήσουν όπλα σε μέλος του ΝΑΤΟ που έχει παραβιάσει επανειλημμένως τον εναέριο χώρο, την κυριαρχία ή την εδαφική ακεραιότητα άλλου μέλους του ΝΑΤΟ, εκτός εάν το Κογκρέσο λάβει πιστοποίηση ότι δεν εμπλέκεται πλέον –και δεν έχει εμπλακεί τους τελευταίους έξι μήνες– σε τέτοιου είδους ενέργειες. Αν ο πρόεδρος θέλει να άρει την απαγόρευση για λόγους εθνικής ασφάλειας, θα πρέπει να παράσχει λεπτομερή περιγραφή των μέτρων που λαμβάνονται για να διασφαλιστεί ότι τα αμερικανικά όπλα δεν χρησιμοποιούνται για παραβιάσεις του εναέριου χώρου, της κυριαρχίας ή της εδαφικής ακεραιότητας άλλου μέλους του ΝΑΤΟ.
– Πολλοί λένε ότι, αν η Τουρκία λάβει τα F-16, το ΝΑΤΟ θα είναι πιο ισχυρό. Πώς σας ακούγεται αυτό το επιχείρημα;
– Η αγορά και η ενεργοποίηση των S-400 παραβίασε τη νομοθεσία των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα την αποπομπή από το πρόγραμμα F-35 και την επιβολή κυρώσεων CAATSA. Εχουν περάσει τρία χρόνια και η κυβέρνηση Ερντογάν έχει καταστήσει σαφές ότι δεν προτίθεται να εγκαταλείψει τους S-400, ούτε να λύσει τα προβλήματα που οδήγησαν στην αποπομπή της και στους περιορισμούς που έχει επιβάλει το Κογκρέσο στις αγορές αμερικανικών όπλων. Αντιθέτως, ο πρόεδρος Ερντογάν έχει εκφράσει επανειλημμένως την πρόθεσή του να αγοράσει και νέες συστοιχίες S-400.
Ενας από τους λόγους για τους οποίους το Κογκρέσο επέμεινε στην αποπομπή της Τουρκίας ήταν οι σοβαροί κίνδυνοι που προκαλεί η συνεγκατάσταση S-400 και F-35. Ειδικοί έχουν επισημάνει ότι η παροχή τουρκικών κιτ εκσυγχρονισμού F-16 εγκυμονεί παρόμοιους κινδύνους συνεγκατάστασης. Εφόσον τα αναβαθμισμένα F-16 εξακολουθούν να παίζουν τόσο σημαντικό ρόλο για εμάς και τους συμμάχους μας, αυτό είναι ένα ρίσκο που δεν πρέπει να πάρουμε. Σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, η Τουρκία συνεχίζει τις υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά με F-16. Εχει παραβιάσει χιλιάδες φορές τον εναέριο χώρο της Ελλάδας τους τελευταίους μήνες και δεν φαίνεται πως σκοπεύει να σταματήσει. Δεν πρόκειται για «δίκαιο ή άδικο». Δεν μπορούμε να ανταμείψουμε τον Ερντογάν για την επιθετικότητά του ή να του επιτρέψουμε να μη λογοδοτεί για τη συνεχιζόμενη παραβίαση του νόμου των ΗΠΑ και των αρχών του ΝΑΤΟ.
– Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα από εδώ και πέρα; Ποια είναι η διαδικασία έως ότου η τροπολογία φθάσει στο τελικό νομοσχέδιο και γίνει νόμος των ΗΠΑ;
– Την κατέθεσα στη Βουλή για «εξέταση» και αναμένουμε έως τα τέλη Ιουλίου να εξετασθεί ολόκληρος ο αμυντικός προϋπολογισμός. Εάν μια τροπολογία εγκριθεί, είμαι βέβαιος ότι θα περάσει σε διακομματική βάση ως μέρος του τελικού κειμένου του προϋπολογισμού (της Βουλής). Αν και είναι μακρύς ο δρόμος από την κατάθεση μιας τροπολογίας μέχρι ο προϋπολογισμός να γίνει νόμος, είμαι αισιόδοξος ότι στο τέλος θα τα καταφέρουμε λόγω του μεγάλου διακομματικού συνασπισμού που «κτίζουμε» στη Βουλή.
Το γεγονός ότι η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ δεν μπορεί και δεν πρέπει να την εξαιρέσει από την υποχρέωση για λογοδοσία.
– Θα εισαχθεί παρόμοια τροπολογία και στη Γερουσία;
– Είμαι σε διαδικασία ενεργών συζητήσεων με τους συναδέλφους μου στη Γερουσία για να εισαχθεί μια παρόμοια τροπολογία και εκεί. Ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε διακομματική στήριξη και στα δύο νομοθετικά σώματα του Κογκρέσου.
– Εχουν ολοκληρωμένη εικόνα οι συνάδελφοί σας στο Κογκρέσο για την επιθετικότητα της Τουρκίας στο Αιγαίο και τις ανοικτές απειλές πολέμου κατά της Ελλάδας;
– Πολλοί δεν κατανοούν πλήρως την απειλή που συνιστούν οι ενέργειες και η ρητορική της Τουρκίας προς την Ελλάδα. Ούτε το ενδεχόμενο να υπάρξει σύγκρουση. Η Τουρκία πετάει επανειλημμένως τα F-16 της πάνω από κατοικημένα νησιά, έχει ξεκινήσει μια αβάσιμη εκστρατεία αμφισβητώντας την κυριαρχία της Ελλάδας στο Αιγαίο και απειλεί ανοικτά με ένοπλη σύγκρουση. Η εισβολή στην Ουκρανία αποδεικνύει τις συνέπειες της αδράνειάς μας απέναντι σε μια αναθεωρητική δύναμη που θέλει να ξαναγράψει την Ιστορία, να παραβιάσει την κυριαρχία του γείτονά της και να αλλάξει βίαια τα σύνορα. Το γεγονός ότι η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ δεν μπορεί και δεν πρέπει να την εξαιρέσει από την υποχρέωση για λογοδοσία.
– Πιστεύετε πως οι συνάδελφοί σας στη Βουλή θα υποστηρίξουν την πρωτοβουλία σας;
– Είμαι βέβαιος ότι θα την υποστηρίξουν. Η σχέση ΗΠΑ – Ελλάδας βρίσκεται σε εξαιρετικό επίπεδο, σε μεγάλο βαθμό λόγω της διακομματικής στήριξης που υπάρχει από τις αμερικανικές κυβερνήσεις και το Κογκρέσο. Αυτή η συνεργασία βασίζεται στην αναγνώριση της Ελλάδας ως αξιόπιστου δημοκρατικού συμμάχου στο ΝΑΤΟ και πυλώνα σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Από την άλλη πλευρά, έχουμε την Τουρκία, η οποία έγινε αποδέκτρια επανειλημμένων προειδοποιήσεων για τις συνέπειες παραβίασης του CAATSA και είχε πολλαπλές ευκαιρίες να αλλάξει στάση. Χωρίς καμία ουσιαστική αλλαγή στάσης, δεν βλέπω κάποιο λόγο για τον οποίο το Κογκρέσο θα μπορούσε να πάψει να αντιτίθεται στα αιτήματά της.
– Οι τροπολογίες σας λαμβάνουν επίσης μέτρα για την αντιμετώπιση του αποσταθεροποιητικού ρόλου της Τουρκίας εντός του ΝΑΤΟ. Πόσο μεγάλο πρόβλημα έχει γίνει η Τουρκία μέσα στο ΝΑΤΟ;
– Η Τουρκία κάνει τα πάντα για να αποδυναμώσει την αλληλεγγύη και την ασφάλεια του ΝΑΤΟ. Εργαλειοποίησε τη ροή των Σύρων προσφύγων στην Ευρώπη ως μέρος μιας στρατηγικής εκβιασμού των συμμάχων. Συνεχίζει να κατέχει τους S-400 παρά την απειλή που αποτελούν για την αρχιτεκτονική ασφαλείας του ΝΑΤΟ. Και ο Ερντογάν επέλεξε να υπονομεύσει την ενότητα της συμμαχίας απειλώντας την Ελλάδα με πόλεμο, μεσούντος του πολέμου στην Ουκρανία. Όλα αυτά εγείρουν σοβαρές αμφιβολίες, ιδίως στο Κογκρέσο, για το κατά πόσον ο Ερντογάν μπορεί να γίνει ποτέ αξιόπιστος σύμμαχος.
