Την προσωπική σφραγίδα του ως πρωθυπουργού, ένα ισχυρό μήνυμα σεβασμού στους θεσμούς, αλλά και κρίσιμες πολιτικές σταθμίσεις εμπεριείχε η επιλογή του κ. Κυρ. Μητσοτάκη να τερματίσει με κατηγορηματικό τρόπο τη φιλολογία περί πρόωρων εκλογών το φθινόπωρο και να εκπέμψει σήμα ολοκλήρωσης της τετραετίας.
Οπως αναφέρουν συνομιλητές του, η απόφαση του πρωθυπουργού ήταν «μοναχική» υπό την έννοια πως δεν αποτέλεσε προϊόν σειράς συσκέψεων. Ο κ. Μητσοτάκης την επεξεργάστηκε το τελευταίο δεκαήμερο και οι επιτελείς του την έμαθαν κυριολεκτικά στο «παρά ένα»: Οι πλέον στενοί του συνεργάτες την Τρίτη το απόγευμα, όταν τους έστειλε την ομιλία που επρόκειτο να απευθύνει την επόμενη ημέρα στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή. Και η διευρυμένη σύνθεση του «πρωινού καφέ» την Τετάρτη το πρωί, στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε πριν ο πρωθυπουργός αναχωρήσει από το Μέγαρο Μαξίμου με κατεύθυνση την Ολομέλεια.
Το χρονικό
Σύμφωνα με πληροφορίες, η συζήτηση περί πρόωρων εκλογών άνοιξε πριν από περίπου δύο μήνες, μεταξύ άλλων με όχημα ένα «κίνημα» υπουργών που μετέδιδε στον πρωθυπουργό πως ο Σεπτέμβριος μπορούσε να αποτελέσει το καταλληλότερο δημοσκοπικό «ξέφωτο» που θα επέτρεπε στον κ. Μητσοτάκη να επιτύχει έπειτα από διπλές κάλπες τον στόχο της αυτοδυναμίας. Παράλληλη συζήτηση διεξαγόταν και εντός των τειχών του Μεγάρου Μαξίμου, αλλά όχι με ιδιαίτερη θέρμη: Ο υπουργός Επικρατείας Γ. Γεραπετρίτης ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες, ο πλέον επιφυλακτικός, με το σκεπτικό ότι η συνταγματική τάξη και ο τετραετής εκλογικός κύκλος θα πρέπει να τηρούνται εάν δεν προκύπτει εξαιρετική ανάγκη για το αντίθετο. Ενθερμος θιασώτης των πρόωρων εκλογών δεν ήταν ούτε ο έτερος υπουργός Επικρατείας Ακης Σκέρτσος, ενώ ο διευθυντής του Γραφείου του Πρωθυπουργού, Γρηγόρης Δημητριάδης φέρεται να εστίαζε στο ότι η Ν.Δ. θα έπρεπε να είναι έτοιμη για την όποια απόφαση του πρωθυπουργού.
Ακούγοντας την επιχειρηματολογία των δύο «στρατοπέδων», ο κ. Μητσοτάκης αποφάσισε να ανοίξει ένα μικρό «παράθυρο» για πρόωρες εκλογές, συνδέοντας τη διεξαγωγή τους με την αποτροπή ενός περιβάλλοντος παρατεταμένης τοξικότητας εξαιτίας του ΣΥΡΙΖΑ. Στόχος ήταν να «προετοιμαστεί» η κοινή γνώμη για το ενδεχόμενο των εκλογών το φθινόπωρο, εάν τελικώς κατέληγε σε αυτή την απόφαση. Ομως, όπως σημειώνουν συνομιλητές του, ο πρωθυπουργός ουδέποτε «ταυτίστηκε» με την προοπτική της πρόωρης προσφυγής στην κάλπη. «Ηταν πάντα σαφές πως μέσα του είχε ισχυρές επιφυλάξεις», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Τελικά η πλάστιγγα έγειρε το τελευταίο δεκαήμερο: Ο δημόσιος διάλογος για την ημερομηνία των εκλογών εμφάνιζε την κυβέρνηση να καθοδηγείται από τακτικισμούς, για τους οποίους στο παρελθόν κατηγορούσε τον κ. Αλέξη Τσίπρα. Επίσης, η εικόνα «εκλογολογούντων» υπουργών διαμόρφωνε σκηνικό εγκατάλειψης του κυβερνητικού έργου, και το κυριότερο ήταν αναντίστοιχη με την πίεση που ασκείται στα νοικοκυριά από την παρούσα κρίση, εξελίξεις που αμφότερες λέγεται ότι προβλημάτισαν ιδιαίτερα τον πρωθυπουργό.
Το πολιτικό σκεπτικό
Οι λόγοι που οδήγησαν τον πρωθυπουργό στην εξάντληση της τετραετίας.
Οπως προαναφέρθηκε, οι λόγοι για τους οποίους ο κ. Μητσοτάκης έβαλε τώρα «τελεία και παύλα» στα εκλογικά σενάρια είχαν πρωτίστως σχέση με την πορεία της χώρας. Τον βασικότερο τον ανέλυσε στη συνέντευξη που παραχώρησε με αφορμή τα τρία χρόνια από την εκλογική νίκη της Ν.Δ. στον ΣΚΑΪ: Ο πρωθυπουργός τόνισε πως με δεδομένη την «απρόβλεπτη» συμπεριφορά της Τουρκίας, θα ήταν παρακινδυνευμένες οι πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο, καθώς για μερικές εβδομάδες στο «τιμόνι» της χώρας θα έπρεπε αναγκαστικά να βρεθεί υπηρεσιακή κυβέρνηση. Επίσης, αποτελεί πάγια αντίληψή του ότι η πολιτική ζωή πρέπει να αρχίσει να κινείται με πρόταγμα τον σεβασμό στους θεσμούς, περιλαμβανομένης της τήρησης του εκλογικού κύκλου.
Επιπροσθέτως, ο κ. Μητσοτάκης έλαβε υπόψη του:
• Πρώτον, το γεγονός ότι μια κρίσιμη μάζα ψηφοφόρων που κινούνται στον χώρο του κέντρου εμφανιζόταν να μην επιθυμεί την «αναταραχή» των διπλών εκλογών –αρχικά με απλή αναλογική και εν συνεχεία με τον εκλογικό νόμο της Ν.Δ.– εν μέσω των ισχυρών αναταράξεων που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία λόγω της κρίσης.
• ∆εύτερον, το ενδεχόμενο να χρειαστεί, λόγω της ενεργειακής κρίσης, να ληφθούν δύσκολες αποφάσεις τους επόμενους μήνες. Οπως λέγεται, τώρα η κυβέρνηση διαθέτει 157 βουλευτές. Μετά τις εκλογές η Ν.Δ. το πιθανότερο είναι είτε να διαθέτει οριακή αυτοδυναμία 152-153 εδρών ή να αποτελεί τον κορμό σε κυβέρνηση συνεργασίας και άρα η ισχύς της ενδεχομένως θα είναι μικρότερη, παρά την ανανέωση της λαϊκής εντολής.
• Τρίτον, τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Παρότι ο πρωθυπουργός αναγνωρίζει την πίεση που ασκούν η κατακόρυφη αύξηση των τιμών της ενέργειας και ο πληθωρισμός, εκτιμά πως μεγάλο μέρος της θα «απορροφηθεί» με μέτρα στήριξης από πόρους από άλλες συνιστώσες της οικονομίας. Πέραν του τουρισμού, όπως λέγεται, «νέο χρήμα» θα προέλθει το αμέσως επόμενο διάστημα από τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ ο χρόνος μετράει αντίστροφα για την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης στον δημόσιο τομέα και στους συνταξιούχους, καθώς και για τις αυξήσεις στις συντάξεις.
• Τέταρτον, παρότι δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα, δεν μπορεί να αποκλειστεί η διαμόρφωση, τους επόμενους μήνες, μιας συνολικής ευρωπαϊκής λύσης για την αντιμετώπιση του κόστους της ενέργειας. Η προοπτική ενός δύσκολου χειμώνα είναι κοινή για Βορρά και Νότο και το γεγονός ίσως αποτελέσει καταλύτη για τη λήψη γενναίων αποφάσεων.
• Πέµπτον, από τις δημοσκοπήσεις προκύπτει πως η κυβέρνηση έχει ισχυρές αντοχές και θα διατηρηθεί στη «θέση του οδηγού» μέχρι τον Μάιο: Προηγείται σαφώς στην ικανότητα διαχείρισης κρίσεων, ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται να έχει εκλογικό «ταβάνι» που δεν υπερβαίνει σε καμία των περιπτώσεων το 30%, ενώ την ευνοεί το γεγονός ότι οι πολίτες εμφανίζονται να μην ευνοούν τον σχηματισμό κυβερνήσεων συνεργασίας.
Ποια νομοσχέδια παίρνουν τώρα σειρά
Μετά τις τελευταίες εξελίξεις είναι σαφές, όπως αναφέρουν συνεργάτες του κ. Μητσοτάκη, ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν στο τέλος της τετραετίας, «εκτός εάν προκύψει πραγματικός εθνικός λόγος, όπως το Σύνταγμα επιτάσσει». Υπ’ αυτήν την έννοια, στο προσκήνιο έρχεται ένα νέο κύμα δεκαεπτά νομοσχεδίων που με βάση τον κυβερνητικό σχεδιασμό θα ψηφιστούν μέχρι το τέλος του χρόνου.
Ενδεικτικά αναφέρονται:
• Δημιουργία δικαστικής αστυνομίας: Θα στελεχωθεί από 2.000 άτομα που θα αναλάβουν τη φύλαξη των δικαστικών αιθουσών, ενώ ενδεχομένως θα εμπλέκονται στις μεταγωγές κρατουμένων.
• Κατεχόμενα ακίνητα του Δημοσίου: Θα δίδεται κυριότητα σε καταπατημένα ακίνητα με την καταβολή αντιτίμου που θα είναι ίσο με την αντικειμενική τους αξία.
• Αστυνομική εκπαίδευση: Αναβάθμιση της σχολής αξιωματικών της ΕΛ.ΑΣ. σε πανεπιστημιακή – ισότιμη της Σχολής Ευελπίδων.
• Διαφάνεια στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο: Δημιουργία μητρώου στο οποίο θα εγγράφονται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις ημερήσιες, εβδομαδιαίες και περιφερειακές εφημερίδες και sites. Μόνο εάν τις πληρούν θα λαμβάνουν κρατική διαφήμιση.
• Αναμόρφωση Δευτεροβάθμιας Φροντίδας Υγείας: Θα προβλέπεται παροχή κινήτρων ώστε οι γιατροί να μην αποχωρούν από το ΕΣΥ. Παράλληλα, δρομολογούνται αλλαγές στην ιατρική εκπαίδευση στον τομέα της απόκτησης ειδικότητας, ώστε να αντιμετωπιστούν ελλείψεις σε ορισμένες και να μειωθεί ο χρόνος αναμονής για άλλες.
• Υπεράκτια αιολικά πάρκα: Δημιουργία πλαισίου για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων ισχύος 2 γιγαβάτ έως το 2030.
• Νέο πλαίσιο λειτουργίας των μουσείων: Το ν/σ αφορά τη μετατροπή πέντε αμιγώς κρατικών μουσείων σε ΝΠΔΔ. Το Εθνικό Αρχαιολογικό, τα Βυζαντινά Μουσεία σε Αθήνα – Θεσσαλονίκη, το Αρχαιολογικό Θεσσαλονίκης και του Ηρακλείου. Με τη μετατροπή αποκτούν διοικητικό συμβούλιο, διευθυντή και δικό τους προσωπικό.
• Ενσωμάτωση ευρωπαϊκής οδηγίας για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα πνευματικά δικαιώματα: Το ν/σ αφορά, μεταξύ άλλων, τα πνευματικά δικαιώματα των εκδοτών άρθρων στις διαδικτυακές πλατφόρμες και την ευθύνη των πλατφορμών.
