Οι νέες αυξημένες αντικειμενικές αξίες που τέθηκαν σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2022 οδηγούν στην αύξηση των τεκμηρίων διαβίωσης. Η εξέλιξη αυτή για κάποιους ιδιοκτήτες ακινήτων, ακόμη και για τους μισθωτές, θα έχει αρνητικές συνέπειες καθώς θα κληθούν να πληρώσουν πρόσθετους φόρους. Από την άλλη πλευρά, στις περιοχές όπου οι αντικειμενικές αξίες μειώθηκαν θα ξεφουσκώσουν τα τεκμήρια διαβίωσης. Συγκεκριμένα:
• Στις περιοχές που οι τιμές ζώνης αυξάνονται πάνω από το όριο των 2.800 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, τα τεκμήρια διαβίωσης που λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος αυξάνονται κατά 40%.
• Σε όσες περιοχές οι αντικειμενικές τιμές αυξήθηκαν πάνω από 5.000 ευρώ ανά τ.μ., τα τεκμήρια αυξάνονται κατά 21,43%.
• Στις περιοχές που οι αντικειμενικές τιμές ζώνης μειώθηκαν κάτω από το όριο των 2.800 ευρώ, τα τεκμήρια διαβίωσης θα μειωθούν κατά 28,57%.
Στα τεκμήρια κινδυνεύουν να «πιαστούν» οι κάτοικοι του 3ου διαμερίσματος του Δήμου Αθηναίων, με την τιμή ζώνης από 2.300 ευρώ να ανεβαίνει σε 3.200 ευρώ (περιλαμβάνει τις περιοχές Αστεροσκοπείο, Πετράλωνα, Μεταξουργείο και Θησείο), οι κάτοικοι του 1ου δημοτικού διαμερίσματος του Δήμου Θεσσαλονίκης –δηλαδή το ιστορικό κέντρο της πόλης–, οι κάτοικοι του Δήμου Πειραιά και του Παλαιού Φαλήρου. Αντίστοιχα στη Σαντορίνη και στη Μύκονο η ανώτατη τιμή ζώνης περνάει πλέον το όριο των 5.000 ευρώ και όσοι δεν μπορούν να καλύψουν τα τεκμήρια θα πληρώσουν επιπλέον φόρους.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, για ιδιοκατοικούμενες ή μισθωμένες ή δωρεάν παραχωρηθείσες κύριες κατοικίες, το τεκμήριο υπολογίζεται κλιμακωτά με βάση την επιφάνειά τους, ως ακολούθως:
• Μέχρι και 80 τ.μ. κύριων χώρων, με 40 ευρώ το τ.μ.
• Από 81 μέχρι και 120 τ.μ. με 65 ευρώ το τ.μ.
Στις περιοχές όπου οι τιμές ζώνης αυξάνονται πάνω από 2.800 ευρώ ανά τ.μ., τα τεκμήρια διαβίωσης αυξάνονται κατά 40%.
• Από 121 μέχρι και 200 τ.μ. με 110 ευρώ το τ.μ.
• Από 201 έως 300 τ.μ. με 200 ευρώ το τ.μ.
• Από 301 τ.μ. και πάνω με 400 ευρώ το τ.μ.
Για τον υπολογισμό του τεκμηρίου των βοηθητικών χώρων της κύριας κατοικίας ορίζεται ποσό 40 ευρώ το τ.μ., ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιφανείας. Ωστόσο, για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης από 2.800 έως 4.999 ευρώ το τ.μ., τα ποσά προσαυξάνονται κατά 40% και για περιοχές με τιμή ζώνης από 5.000 ευρώ και άνω το τ.μ., κατά 70%. Οταν υπάρχει μονοκατοικία τα ποσά προσαυξάνονται κατά 20%.
Για παράδειγμα, για διαμέρισμα 80 τ.μ. όπου η τιμή ζώνης είναι χαμηλότερη των 2.800 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, το τεκμήριο διαβίωσης ανέρχεται στα 3.200 ευρώ.
Εφόσον η ίδια κατοικία έχει υψηλότερη τιμή ζώνης (άνω των 2.800 ευρώ το τ.μ.) το τεκμήριο αυξάνεται σε 4.480 ευρώ.
Πρόκειται δηλαδή για αύξηση της τάξης του 40%. Στην περίπτωση που δεν μπορεί το τεκμήριο να καλυφθεί, καταβάλλεται φόρος επί του ανωτέρω ποσού και όχι του πραγματικού εισοδήματος αυτού.
Σημειώνεται ότι για όλα τα περιουσιακά στοιχεία (όπως το αυτοκίνητο για παράδειγμα) επιβάλλεται τεκμήριο διαβίωσης. Μάλιστα, όλα αυτά προσαυξάνονται με το ποσό των 3.000 ευρώ εάν πρόκειται για άγαμο ή 5.000 ευρώ για τους έγγαμους.
Για παράδειγμα, διαμέρισμα 150 τ.μ. σε περιοχή με τιμή ζώνης κάτω των 5.000 ευρώ το τ.μ., σήμερα το τεκμήριο διαβίωσης ανέρχεται στα 12.740 ευρώ, ενώ για τη μονοκατοικία στα 15.288 ευρώ. Εφόσον η τιμή ζώνης μετά την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών ξεπεράσει το όριο των 5.000 ευρώ, το τεκμήριο αυξάνεται σε 15.740 ευρώ για το διαμέρισμα και 18.564 ευρώ για τη μονοκατοικία. Στην πρώτη περίπτωση η αύξηση ανέρχεται σε 23,5%, ενώ στη δεύτερη σε 21,4%. Για τις ιδιοκατοικούμενες ή μισθωμένες ή δωρεάν παραχωρη-θείσες δευτερεύουσες κατοικίες, το τεκμήριο ορίζεται στο 50% του τεκμηρίου της κύριας κατοικίας μαζί με τον βοηθητικό χώρο της. Αν η κατοικία μισθώνεται ορισμένους μήνες μέσα στο έτος, τα ετήσια ποσά του τεκμηρίου τόσο για την κύρια όσο και για τη δευτερεύουσα κατοικία θα επιμερίζονται με βάση τους μήνες που διαρκεί η μίσθωση.
