Απομένουν λίγες βδομάδες πλέον ώστε η Ελευσίνα να ανακηρυχθεί και επίσημα η νέα πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2023 και όλα τρέχουν με ταχύτατους ρυθμούς.
Μεταξύ των προτεραιοτήτων είναι και ένα φιλόδοξο σχέδιο: Να πραγματοποιηθεί η θαλάσσια διασύνδεση της Ελευσίνας με τον Πειραιά, μέσα από 7 δήμους, που «θα χαράξει» μια νέα «θαλάσσια Ιερά Οδό».
Πρόκειται για μια πρωτοβουλία του Οργανισμού Λιμένος Πειραιά (ΟΛΕ) και της «Ελευσίνας 23 πολιτιστική πρωτεύουσα» η οποία – όπως τονίζουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΛΕ Απόστολος Καμαρινάκης και ο γενικός καλλιτεχνικός διευθυντής της «Ελευσίνας 23 πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης» Μιχαήλ Μαρμαρινός – θα δημιουργήσει μια νέα υπεραξία στην πόλη της Ελευσίνας και θα δώσει μια ισχυρή ώθηση στην ανάπτυξη του τουρισμού. Μάλιστα, ο κ. Μαρμαρινός μιλά για τη δημιουργία μιας «δεύτερης μνήμης» δίπλα στην ιστορική χερσαία Ιερά Οδό των Μυστών της αρχαίας Ελλάδας.
Μέρος της διαδρομής, όπως μπροστά στον θαλάσσιο χώρο όπου έγινε η ιστορική ναυμαχία της Σαλαμίνας και τα στενά του περάματος του Ασπρόπυργου έως την Ελευσίνα, θα αποτελέσει άλλωστε και την αιχμή του δόρατος στα πολιτιστικά δρώμενα που προγραμματίζονται στη θαλάσσια Ιερά Οδό.
«Μια θάλασσα 7 πόλεις»
Η πρωτότυπη αυτή ιδέα θα υλοποιηθεί με πλοιάρια ανοιχτού τύπου. Θα ξεκινά από τον Πειραιά (πιθανότατα από το Πασαλιμάνι), θα διέρχεται από το ιστορικό στενό της Σαλαμίνας, θα διασχίζει το Κερατσίνι, το Πέραμα το Χαϊδάρι και τον Ασπρόπυργο και θα καταλήγει στο λιμάνι σε μικρή απόσταση από τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας.
«Θα είναι μια πολιτιστική διαδρομή. Ένας πλους πολιτισμού» υπογραμμίζει ο κ. Μαρμαρινός στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και συνεχίζει: «Με μία λαμπρή έμπνευση ο αντιδήμαρχος πολιτισμού ο κ. Τατάκης έδωσε έναν υπότιτλο σε αυτή την χειρονομία: “Επτά πόλεις μια θάλασσα”».
«Η κάθε μία από αυτές τις πόλεις που θα διέρχεται ο πολιτιστικός πλους έχει να προσφέρει ένα πολιτιστικό απόθεμα σε αυτή τη διαδρομή, για να μην μείνω στα θεαματικά και τα θεμελιώδη, όπως είναι ότι αυτός ο πλους διατρέχει τα στενά της Σαλαμίνας, διατρέχει την ιστορία της ναυμαχίας στα ίδια νερά» τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μαρμαρινός.
Από την πλευρά του ο κ. Καμαρινάκης εξηγεί σχετικά με τη θαλάσσια Ιερά Οδό της οποίας έχει όλη την επιχειρησιακή λειτουργία: «Πιστεύουμε ότι δίνουμε μία νέα πνοή και όχι μόνο για την πολιτιστική πρωτεύουσα που θα είναι η Ελευσίνα, αλλά θεωρώ ότι θα υπάρξει παρακαταθήκη για να γίνει κάτι καινούργιο. Κάτι πρωτοπόρο και αισιόδοξο. Να δούμε δηλαδή στην περιοχή της Δυτικής Αττικής κάτι καινούργιο και ελπιδοφόρο. Θα είναι μια διαδρομή με πολιτιστικά δρώμενα σε κάθε στάση του πλοίου».
Πολλαπλά οφέλη
Ο κ. Καμαρινάκης τονίζει ότι θα είναι μεγάλα τα πιθανά οφέλη αυτής της δράσης.
«Εμείς φτιάχνουμε αυτή τη στιγμή έναν κορμό. Ο κορμός θα έχει και διάφορα κλαδιά που θα πηγαίνουν στις πόλεις-δήμους όπου θα περνάει η θαλάσσια Ιερά Οδός. Επομένως δίνουμε τη δυνατότητα να έρθουν και εκπρόσωποι από τους δήμους, οι οποίοι θα τονίζουν μέσω ξεναγού ή διαφόρων εκδηλώσεων και τις τοπικές ιδιαιτερότητες που έχει κάθε δήμος».
Από την πλευρά του, ο κ. Μαρμαρινός θεωρεί ότι «όταν πολλαπλασιάζονται οι προσβασιμότητες, η δυνατότητα πρόσβασης σε μία πόλη, πολλαπλασιάζεται και η εσωτερική της δυνατότητα για οικονομική ανάπτυξη».
Ας σημειωθεί ότι σήμερα δεν υπάρχει καμία διασύνδεση του Πειραιά με την Ελευσίνα μέσω θαλάσσης, πέρα των εμπορικών πλοίων. Για τον κ. Καμαρινάκη, η «θαλάσσια Ιερά Οδός» θα δώσει κίνητρο και για τους τουρίστες που έρχονται με κρουαζιερόπλοια ή άλλους τρόπους στον Πειραιά να επισκεφθούν μέσω της πολιτιστικής διαδρομής, την Ελευσίνα.
Συνδυασμός πολιτισμού θαλάσσιας και χερσαίας Ιερά Οδού
Η νέα αυτή δράση θα μπορούσε να συνδυαστεί και με την χερσαία Ιερά Οδό, σε ένα πολιτιστικό οδοιπορικό. Πολλές φορές, και στο παρελθόν, η προϊσταμένη των αρχαιολογικών χώρων και μουσείων στη Δυτική Αττική κυρία Καλλιόπη Παπαγγελή είχε τονίσει το μεγάλο ενδιαφέρον στον άξονα της Ιεράς Οδού και περιγράφει πώς ακριβώς μπορεί να είναι η πολιτιστική διαδρομή
«Είναι ένα έτοιμο προϊόν πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Φανταστείτε να πείτε στους ξένους ελάτε να προχωρήσετε στα βήματα των Μυστών και να ακολουθήσετε την Ιερά Οδό. Να ξεκινήσετε από τον αρχαιολογικό χώρο στον Κεραμεικό. Να διασχίσετε τον πάλαι ποτέ Ελαιώνα, που απομεινάρια του θα δείτε στον κήπο του Γεωπονικού Πανεπιστημίου. Να περάσετε από το μεταβυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Σάββα που έχει εντοιχισμένα ανάγλυφα πάνω. Να περάσετε από τους σταθμούς του μετρό, όπου έγιναν ανασκαφές και έχουν αποκαλυφθεί τμήματα της Ιεράς οδού. Να πάτε στον Διομήδιο κήπο, όπου εκεί μπορείς να συνδυάσεις πραγματικά τη φύση και τα ίχνη της ιεράς οδού. Να δεις το βυζαντινό μοναστήρι του Δαφνιού, με εξαιρετικά ψηφιδωτά που μόνο στην μονή της χώρας μπορούμε να δούμε ίσης αξίας ανάλογα και όπου στην αρχαιότητα υπήρχε ιερό του Δαφνίου Απόλλωνα. Να περάσεις από την στενή κοιλάδα και τον ναό της Αφροδίτης, ένας αρχαιολογικός χώρος που σώζεται και ανήκει στην εφορία μας. Να περάσεις από την λίμνη των Ρητών τη λίμνη Κουμουνδούρου. Να περάσεις από το μεσαιωνικό κάστρο του Ασπρόπυργου που ήταν χτισμένο από μάρμαρα από τα ταφικά μνημεία κατά μήκος της Ιεράς οδού και ήταν λευκά γι’ αυτό και ονομάστηκε Ασπρόπυργος. Να φτάσεις τέλος στην είσοδο της σημερινής πόλης της Ελευσίνας και εκεί στη διασταύρωση με την αρχαία κοίτη του Κηφισού να δεις τη ρωμαϊκή γέφυρα, ένα από τα καλύτερα δείγματα ρωμαϊκής γεφυροποιίας. Και τέλος να καταλήξεις στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας».
Θα γίνει αναβάθμιση στη μνήμη
«Αυτή τη στιγμή η χερσαία ιερά Οδός που γνωρίζουμε έχει απόλυτα υποβαθμιστεί», παρατηρεί από την πλευρά του ο Μιχαήλ Μαρμαρινός και προσθέτει: «Είμαστε τυχεροί ιστορικά, που συντηρεί ακόμα το όνομα της. Και θα πρέπει να αγωνιζόμαστε για την συντήρηση και διατήρηση του ονόματος αυτού γιατί έτσι αφυπνίζουμε συνειδήσεις και αντιλήψεις ώστε αυτή η Ιερά Οδός να συνεχίσει να είναι μία περιπατητική εμπειρία τουλάχιστον ως δυνατότητα.
Η πολιτιστική πρωτεύουσα σε μία από τις πομπές που θα καταλήξουν εδώ που βρισκόμαστε, έχει τίτλο 21 χιλιόμετρα και με ένα τρόπο υποστηρίζει αυτή τη θεσμοθέτηση… με τους περιηγητές τους βαδιστές μια ευχή για την Ελευσίνα».
«Η σύνδεση με τη θαλάσσια Ιερά Οδό, καταλήγει ο κ. Μαρμαρινός είναι συμπτωματική με την έννοια ότι πολλά σημεία της χερσαίας εκβάλουν προς τη θάλασσα. Και από ένα σημείο και μετά κινούνται παράλληλα με αυτήν. Η σύνδεση είναι ότι τα μνημεία της Ιεράς Οδού πιθανόν να αναφερθούν στην ξεναγητική διαδρομή της θαλάσσιας, η οποία έχει να αναδείξει και άλλα σημεία ειδικά της θαλάσσιας».
Το έργο του ΟΛΕ
Σχετικά με την επιχειρησιακή δράση, ο κ. Καμαρινάκης δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ αναφερόμενος στο έργο της ΟΛΕ ΑΕ για την επίτευξη του εγχειρήματος, ότι όλοι οι αρμόδιοι φορείς έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον και την στήριξη τους, με πρώτο το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής που έθεσε τη Θαλάσσια Ιερά Οδό υπό την αιγίδα του.
«Τα εγκαίνια της Θαλάσσιας Ιεράς Οδού σχεδιάζεται να πραγματοποιήσει η αθηναϊκή τριήρης “Ολυμπιάς” και η ΟΛΕ ΑΕ έχει διασφαλίσει το σημείο για τον ασφαλή ελλιμενισμό της στο ιστορικό λιμάνι της Ελευσίνας. Παράλληλα, με την εικαστική αναμόρφωση του κτιρίου στην προβλήτα της πρώην Αμερικανικής Βάσης, πολύ κοντά στο παλαιό Ελαιουργείο, όπου φιλοξενούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις, δημιουργείται ένα κτιριακό σύνολο που θα αποτελεί σημείο αναφοράς Πολιτισμού στο παραλιακό μέτωπο της Ελευσίνας», αναφέρει ο κ. Καμαρινάκης.
Στόχος είναι το εγχείρημα να συνεχίσει και μετά το 2023 υπογραμμίζει ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΛΕ.
