Στεγαστικά αλλά και μικρά επιχειρηματικά δάνεια με υποθήκη την πρώτη κατοικία θα επιδοτηθούν μέσω του προγράμματος στήριξης των ευάλωτων φυσικών προσώπων, στο οποίο συμφώνησαν οι τράπεζες με το υπουργείο Οικονομικών. Με βάση τις λεπτομέρειες του προγράμματος που ανακοίνωσαν χθες οι τέσσερις συστημικές τράπεζες μετά και την προχθεσινή επεισοδιακή σύσκεψη με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, θα έχει τη μορφή επιδότησης κατά 50% της αυξημένης δόσης του δανείου που προκύπτει λόγω της ανόδου του euribor, το οποίο μετά και τη νέα αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ έχει αναρριχηθεί στο 2,1%. Το πρόγραμμα στήριξης της πρώτης κατοικίας θα καλύψει αποκλειστικά ευάλωτα φυσικά πρόσωπα με βάση τα συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που προβλέπει ο νόμος, ο αριθμός των οποίων υπολογίζεται περί τις 30.000. Υπενθυμίζεται ότι προκειμένου ένα φυσικό πρόσωπο να χαρακτηριστεί ευάλωτο:
α) Το συνολικό εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού και έως του ποσού των 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
β) Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 120.000 για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.
Η ενίσχυση θα καλύψει το 50% της αύξησης της δόσης του δανείου.
γ) Το συνολικό ύψος των καταθέσεων του νοικοκυριού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κ.λπ. δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ (ή 7.000 ευρώ για μονογονεϊκή οικογένεια) για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού.
Η επιδότηση θα καλύψει το 50% της αύξησης της δόσης του δανείου. Ετσι, εάν η δόση του στεγαστικού ήταν π.χ. 300 ευρώ και μετά την αύξηση του euribor ανέλθει στα 360 ευρώ, οι τράπεζες θα καλύψουν τα 30 ευρώ. Ανάλογα, αν μετά τις νέες αυξήσεις επιτοκίων η δόση γίνει 400 ευρώ, οι τράπεζες θα καλύψουν τα 50 ευρώ. Το πρόγραμμα καλύπτει οριζόντια όλες τις τράπεζες, συστημικές και μη, αλλά και όλα τα δάνεια που έχουν μεταβιβαστεί σε funds και οι δανειολήπτες πληρούν τα παραπάνω κριτήρια.
Η επιδότηση θα ξεκινήσει από τις αρχές του 2023, αλλά θα καλύψει αναδρομικά και τις προηγούμενες αυξήσεις που έχουν γίνει από τον περασμένο Ιούλιο, οπότε και ξεκίνησε η άνοδος του euribor, και θα αφορά όλα τα δάνεια με υποθήκη την πρώτη κατοικία που έχουν κυμαινόμενο επιτόκιο.
Ο μηχανισμός για την έναρξη καταβολής της επιδότησης θα «πατήσει» στην πλατφόρμα του προγράμματος «Γέφυρα», που λειτουργεί στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Οι δανειολήπτες που πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια ώστε να χαρακτηριστούν ευάλωτοι θα μπαίνουν στην πλατφόρμα που θα ανοίξει γι’ αυτόν τον σκοπό και θα κάνουν αίτηση για να λάβουν την επιδότηση. Το ποσό της επιδότησης θα πιστώνεται σε ειδικό λογαριασμό. Η δόση όμως που θα πληρώνουν στην τράπεζα θα είναι αυτή που προκύπτει με βάση τη δανειακή τους σύμβαση και δεν θα είναι μειωμένη. Αρα θα πρόκειται για επιδότηση με τη μορφή επιστροφής του ποσού στον λογαριασμό του δανειολήπτη. Αντίστοιχα, το ποσό της επιδότησης θα συγκεντρωθεί από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες σε ένα κοινό ταμείο με τη μορφή ενός κουμπαρά, μέσω του οποίου θα πιστώνονται από την ΕΓΔΙΧ τα ποσά στους δικαιούχους.
Τι υποστηρίζουν οι τράπεζες για χρεώσεις και επιτόκια καταθέσεων
Στην ανακοίνωσή τους οι τράπεζες κάνουν εκτενή αναφορά στο θέμα των επιτοκίων καταθέσεων που αποτέλεσε αντικείμενο αντιπαράθεσης με τον Χρήστο Σταϊκούρα, σημειώνοντας ότι «κάθε τράπεζα χωριστά και με βάση την εμπορική της στρατηγική δεσμεύτηκε ότι αναθεωρεί διαρκώς την πολιτική επιτοκίων, με αποτέλεσμα να έχει εκκινήσει η διαδικασία κάλυψης της απόκλισης που καταγράφηκε το τελευταίο δίμηνο, απόρροια της μεγαλύτερης ταχύτητας προσαρμογής των ευρωπαϊκών τραπεζών από τα αρνητικά επιτόκια των προηγούμενων ετών. Ηδη στους Ελληνες καταθέτες προσφέρεται μια σειρά επιλογών που συνδυάζουν ασφάλεια και αποδόσεις», επισημαίνουν οι τράπεζες, αναφέροντας, για παράδειγμα, ότι «προθεσμιακές καταθέσεις διάρκειας ίσης ή μεγαλύτερης των 12 μηνών έχουν ετήσιες αποδόσεις, ανάλογα με την τράπεζα και ανάλογα με το ποσό, που φτάνουν ή υπερβαίνουν το 0,80%».
Κάθε τράπεζα, διακριτά και ανεξάρτητα, θα συνεχίσει να αναπροσαρμόζει τα επιτόκια καταθέσεών της, λαμβάνοντας υπόψη της τις σχετικές αποφάσεις της ΕΚΤ, τις εσωτερικές πολιτικές της και τις ευρύτερες συνθήκες στην αγορά χρήματος. Στην ίδια ανακοίνωση οι τράπεζες επιχειρηματολογούν υπέρ της πολιτικής συγκράτησης των επιτοκίων σε θετικό έδαφος όλα τα προηγούμενα χρόνια, όταν το euribor ήταν σε αρνητικό έδαφος. Σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές που επέβαλαν αρνητικά επιτόκια στους καταθέτες τους εκείνη την περίοδο, οι ελληνικές τράπεζες δεν πέρασαν αυτή τη μείωση στα επιτόκια των καταθετών τους και σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους το όφελος για τους Ελληνες αποταμιευτές τα προηγούμενα 2,5 χρόνια ήταν 300 εκατ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά τις τραπεζικές χρεώσεις, οι τράπεζες προβάλλουν την προώθηση των άμεσων πληρωμών μέσω της υπηρεσίας IRIS που έχει δημιουργηθεί από τις τράπεζες και τη ΔΙΑΣ, η οποία επιτρέπει τη μεταφορά ποσών έως 500 ευρώ ημερησίως από μια τράπεζα σε άλλη με μηδενικό ή πολύ μικρό κόστος, της τάξης π.χ. των 50 λεπτών ανά συναλλαγή.
Η υπηρεσία IRIS λειτουργεί για τη μεταφορά χρημάτων μεταξύ φυσικών προσώπων, την πληρωμή των αγορών που πραγματοποιούνται σε ηλεκτρονικό κατάστημα με χρέωση του λογαριασμού πληρωμών μέσω του e-banking της συνεργαζόμενης τράπεζας, αλλά και τις πληρωμές προς επαγγελματίες.
