Ο Γιάννης ΛοÏλης σε άÏθÏο του που δημοσιεÏεται, το Σάββατο (14/01), στην «ΕφημεÏίδα των Συντακτών» αναφÎÏεται στη γÏήγοÏα φθοÏά της κυβÎÏνησης του ΚυÏιάκου Μητσοτάκη, αλλά και στον Ïόλο των ΜΜΕ και των δημοσκοπήσεων στον δÏόμο Ï€Ïος τις εκλογÎÏ‚.
ΣυγκεκÏιμÎνα, ο ίδιος – Î¼ÎµÏ„Î±Î¾Ï Î¬Î»Î»Ï‰Î½ – υποστηÏίζει: «Η Ï€Ïαγματικότητα είναι, Ï€ÎÏα από το Ïόλο πολλών δημοσκοπήσεων, πως υπάÏχει Îνα άκÏως ανησυχητικό νÎο φαινόμενο στο ευÏÏτεÏο πολιτικό σκηνικό. Κάθε πολίτης με φιλελεÏθεÏες αντιλήψεις, όποιο κόμμα και να στηÏίζει, αντιλαμβάνεται πως, πεÏισσότεÏο παÏά ποτÎ, συγκÏοτήματα ΜΜΕ, στη μεγάλη πλειοψηφία τους, τείνουν να λειτουÏγοÏν ως φιλοκυβεÏνητικά φεÏÎφωνα. Αυτή, είναι μια ωμή αλήθεια. Και στο παÏελθόν, βεβαίως, υπήÏχαν παÏόμοια φαινόμενα. Όχι όμως στην Îκταση που Ï„ÏŽÏα βιώνουμε».
Ακόμα, ο Γιάννης ΛοÏλης Ï€ÏοσθÎτει πως, παÏά τα ευÏήματα των δημοσκοπήσεων, «όποια και να ’ναι η «πÏωθυπουÏγική καταλληλότητα» του Μητσοτάκη, η ÎΔ χάνει πλÎον Îδαφος. Η «ασπίδα Μητσοτάκη», λοιπόν, μποÏεί να είναι τυπικά γυαλιστεÏή. Όμως Îχει πάψει να αντÎχει στην πίεση που υφίσταται μια εÏθÏαυστη, πλÎον, κυβεÏνητική εικόνα!». Έτσι, λοιπόν, ο ίδιος συμπεÏαίνει πως «μÎνει λοιπόν να δοÏμε Ï€Î¿Ï Î¸Î± οδηγήσει το σταυÏοδÏόμι αυτό. Το πιο πιθανό όμως είναι, πως ο πιο μεγάλος Ï„Ïαυματίας, θα είναι η κυβÎÏνηση. Όχι άδικα».
ΟλόκληÏο το άÏθÏο του Γιάννη ΛοÏλη:
«Îα λοιπόν που το εγχώÏιο πολιτικό τοπίο, το οποίο αÏχικά Îμοιαζε να κυÏιαÏχείται πλήÏως από το κυβεÏνών κόμμα, εισήλθε σε Îνα νÎο κÏίσιμο σταυÏοδÏόμι. Με αμφιλεγόμενη, πλÎον, την κυÏιαÏχία αυτή. Έτσι, οι εκλογÎÏ‚ που θα ÎÏθουν, αÏχίζουν να μην Ï€ÏοεξοφλοÏν κυβεÏνητικό πεÏίπατο. Στην Ï€Ïαγματικότητα, διαφαίνεται πως το πολιτικό κλίμα γίνεται όλο και πιο βαÏÏ Î³Î¹Î± την κυβÎÏνηση Μητσοτάκη. ΛεπτομÎÏεια ίσως, αλλά όχι ασήμαντη, είναι το γεγονός ότι τα δεδομÎνα άλλαξαν ακόμη και τον τόπο διακοπών του Ï€ÏωθυπουÏγοÏ, ο οποίος αναζήτησε άλλο χώÏο πεÏισυλλογής από εκείνο που είχε σχεδιάσει αÏχικά. Αντιλαμβανόμενος πλÎον πως η κυβεÏνητική παÏάταξη διανÏει την πιο πιεστική και δÏσκολη φάση της διαδÏομής της. ΤοÏτο μάλιστα ήÏθε ακόμη πιο Îντονα στην επιφάνεια, μÎσα από την πιο αξιόπιστη (διαχÏονικά) δημοσκόπηση, της χώÏας, την MRB. Που τάÏαξε τα λιμνάζοντα νεÏά. Με δεδομÎνο άλλωστε, ότι μια πληθώÏα δημοσκοπήσεων (για Ï€Ïώτη φοÏά σε Ï„Îτοια Îκταση) είναι αναξιόπιστες.
Η Ï€Ïαγματικότητα είναι, Ï€ÎÏα από το Ïόλο πολλών δημοσκοπήσεων, πως υπάÏχει Îνα άκÏως ανησυχητικό νÎο φαινόμενο στο ευÏÏτεÏο πολιτικό σκηνικό. Κάθε πολίτης με φιλελεÏθεÏες αντιλήψεις, όποιο κόμμα και να στηÏίζει, αντιλαμβάνεται πως, πεÏισσότεÏο παÏά ποτÎ, συγκÏοτήματα ΜΜΕ, στη μεγάλη πλειοψηφία τους, τείνουν να λειτουÏγοÏν ως φιλοκυβεÏνητικά φεÏÎφωνα. Αυτή, είναι μια ωμή αλήθεια. Και στο παÏελθόν, βεβαίως, υπήÏχαν παÏόμοια φαινόμενα. Όχι όμως στην Îκταση που Ï„ÏŽÏα βιώνουμε.
Αλλά ας Ï€Ïοσεγγίσουμε τις εξελίξεις μÎσα από το ξετÏλιγμά τους. Έτσι άλλωστε θα φτάσουμε στο νÎο σταυÏοδÏόμι του Ï€Î¿Î»Î¹Ï„Î¹ÎºÎ¿Ï ÏƒÎºÎ·Î½Î¹ÎºÎ¿Ï. Ο ΚυÏιάκος Μητσοτάκης, το 2019, επικÏάτησε με μεγάλη διαφοÏά της τάξης του 8,3%. ΚυÏίως το Ï€Îτυχε χάÏη σε αÏνητική ψήφο, αλλά και κόπωση από την αναπόφευκτα Ï„Ïαυματική φάση της κυÏιαÏχίας του ΣΥΡΙÎ-Α. Ο νÎος Ï€ÏωθυπουÏγός εμφανίσθηκε συγκÏοτημÎνος και μεθοδικός. Είχε, παÏάλληλα, Ï€Î¿Î»Ï ÎºÎ±Î»Î® διεθνή παÏουσία. Το διαβόητο «επιτελικό κÏάτος» του Μαξίμου, Îμοιαζε ως μια ομάδα ικανών τεχνοκÏατών που θα συντόνιζαν την κυβÎÏνηση. Η αÏνητική ψήφος λοιπόν Îγινε θετική Ï€Ïοδιάθεση για την κυβÎÏνηση. Για κάποιο διάστημα.
Όμως, το γυαλιστεÏÏŒ φαίνεσθαι, άÏχισε να θολώνει. ΑÏγά, αλλά όλο και πιο Îντονα. Ειδικά, μια αίσθηση αλαζονείας σκαÏφάλωσε στην επιφάνεια. Το πάλαι ποτΠ«σεμνά και ταπεινά» άλλων ηγεσιών, εξοβελίστηκε. Η όποια αλαζονεία Îγινε γÏήγοÏα ο αντίποδας του μÎÏ„Ïου και της σÏνεσης. Γιατί ο Μητσοτάκης, λ.χ., ανÎλαβε την ηγεσία της ΕΥΠ; Ακατανόητο. Γιατί αφÎθηκε παντελώς ανεξÎλεγκτος ο ικανός αλλά αλαζονικός και αυτοκαταστÏοφικός ΔημητÏιάδης, συγγενής μάλιστα του Ï€ÏωθυπουÏγοÏ; Σε λίγο λοιπόν θα Îσκαγε ο χείμαÏÏος των παÏακολουθήσεων που χÏεώθηκε εξ ολοκλήÏου και βολικά στον ΔημητÏιάδη. Αυτός αποπÎμφθηκε. Τι ακÏιβώς γνώÏιζε ή δεν γνώÏιζε ο Ï€ÏωθυπουÏγός, είναι αδÏνατο να πιστοποιηθεί. Όμως, όφειλε να γνωÏίζει! Ενώ η ζημιά στην κυβÎÏνηση ήταν σοβαÏή, καθώς ο μÏθος του Â«ÎµÏ€Î¹Ï„ÎµÎ»Î¹ÎºÎ¿Ï ÎºÏάτους» εξαϋλώθηκε. ΑκολοÏθησαν οι Ï€Ïόσθετες αποκαλÏψεις από το Documento για υποκλοπÎÏ‚ κυÏιολεκτικά εκτός ελÎγχου. ΑυτÎÏ‚ δεν Îχουν αμφισβητηθεί. Μετά ήÏθε το Ï€Ïοκλητικό σκάνδαλο Πάτση, με ουÏά τον ΧειμάÏÏα. Ειδικά για τον Πάτση, το 65,5% πιστεÏει (με μόνο το 13,8% να διαφωνεί) πως η σκοτεινή διαδÏομή του ήταν σε γνώση της κυβÎÏνησης (MRB).
Ας σταθοÏμε όμως για λίγο στην MRB, ως εταιÏεία δημοσκοπήσεων. Η MRB, επί χÏόνια, κατακυÏώθηκε με το κÏÏος της, ως η πιο αξιόλογη στον τομÎα της. Από το 1980, στις αναλÏσεις μου εμπιστευόμουν και αξιοποιοÏσα τις ÎÏευνÎÏ‚ της. Στο Ï„Îλος της χÏονιάς εκείνης, με βάση τα στοιχεία της, θα ÎγÏαφα Îνα άÏθÏο στη Wall Street Journal, Ï€Ïοκαλώντας διάφοÏες αντιδÏάσεις στην Ελλάδα, εκτιμώντας ότι το 1981 ο ΑνδÏÎας ΠαπανδÏÎου θα πετÏχαινε μια σαÏωτική νίκη. Έκτοτε, σε όλα τα βιβλία μου, που αφοÏοÏσαν την Ελλάδα και το πολιτικό της τοπίο, για δεκαετίες αξιοποιοÏσα τα στοιχεία της εταιÏείας. Ειδικά στον τόμο μου «Στις Ïίζες του κακοÏ: Î ÏŽÏ‚ και γιατί εκτÏοχιάστηκε η μεταπολίτευση», από τις εκδόσεις Καστανιώτη (2017), οι αναφοÏÎÏ‚ στις ανεκτίμητες δημοσκοπικÎÏ‚ ÎÏευνες της MRB είναι πολλÎÏ‚.
Ας γυÏίσουμε όμως στο Ï„ÏŽÏα. Τι δείχνει η MRB; Και μάλιστα με δεδομÎνο το επιβαÏυνόμενο διαÏκώς κλίμα για την κυβÎÏνηση Μητσοτάκη; Ειδικά, οι δυο φοÏÎÏ‚ το χÏόνο επονομαζόμενες «τάσεις» της MRB (που ψάχνουν ακόμη πιο βαθιά το τοπίο) κατÎγÏαψαν τα εξής: Ενώ η διαφοÏά ÎΔ και ΣΥΡΙÎ-Α βÏίσκονταν το καλοκαίÏι στο 7,2%, τον ΔεκÎμβÏιο αυτή συÏÏικνώθηκε, για Ï€Ïώτη φοÏά, στο 5,4%! ΆÏα χωÏίς να υπάÏχει ιδιαίτεÏη δυναμική Ï…Ï€ÎÏ Ï„Î¿Ï… ΣΥΡΙÎ-Α, είχαμε αισθητή αποδυνάμωση της ÎΔ. Έτσι φθάνουμε Ï„ÏŽÏα σε ταÏακοÏνημα του Ï€Î¿Î»Î¹Ï„Î¹ÎºÎ¿Ï ÏƒÎºÎ·Î½Î¹ÎºÎ¿Ï. ΚυÏίως με την ÎΔ του Μητσοτάκη, να χάνει Îδαφος. Η δυναμική Ï…Ï€ÎÏ Ï„Î¿Ï… ΣΥΡΙÎ-Α δεν είναι μεγάλη. Όμως η αποδυνάμωση της ÎΔ είναι φανεÏή και διόλου αμελητÎα!
Ποιοι είναι όμως οι κώδωνες κινδÏνου που ηχοÏν για τη ÎΔ; Ο πιο ηχηÏός είναι ότι Îχει υποχωÏήσει αισθητά η Ï€Ïοτίμηση για αυτοδυναμία «πάσει θυσία». Αυτοί που ζητοÏν επαναληπτικÎÏ‚ εκλογÎÏ‚ αν δεν Ï€ÏοκÏψει αυτοδυναμία Îχουν Ï€Îσει στο 41,8% (από 44,5%) και εκείνοι που θÎλουν κυβεÏνήσεις συνεÏγασίας βÏίσκονται στο 50,9% (από 49,6%)! ΠαÏάλληλα ανησυχητικό, ειδικά για τη ÎΔ, είναι ότι ο ΑνδÏουλάκης διατηÏεί Îνα αξιοπÏεπÎÏ‚ 11,3%, που ίσως και να αυξηθεί. Γενικά πάντως ο «παÏάγων ΑνδÏουλάκης», που με την παÏακολοÏθηση του ÎºÎ¹Î½Î·Ï„Î¿Ï Î· ηγετική ομάδα του Μαξίμου διÎÏ€Ïαξε Îνα Ï„Ïαγικό λάθος (εκτός από Îνα απαÏάδεκτο ατόπημα), πολλαπλασιάζει τις πιθανότητες μη αυτοδυναμίας της ÎΔ. Î ÎÏα από αυτό όμως υπάÏχει, αν κάποιος πάει βαθÏτεÏα στα δημοσκοπικά στοιχεία, κάτι πιο βουβό, αλλά ιδιαίτεÏα ανησυχητικό για τον Ï€ÏωθυπουÏγό ΚυÏιάκο Μητσοτάκη. ΤοÏτο αφοÏά τις Ï€ÏοοπτικÎÏ‚ να μην καταστεί εκ νÎου κυÏίαÏχος του τοπίου.
Είναι γνωστό πως Îνα ισχυÏÏŒ χαÏτί του Μητσοτάκη, είναι η «πÏωθυπουÏγική εικόνα». Αυτή Îμοιαζε να σημαίνει πολλά σε βαÏÏτητα και αποτελοÏσε ασπίδα για τον ίδιο και την κυβÎÏνησή του. Στο δείκτη αυτό λοιπόν συνεχίζει πάντα να κυÏιαÏχεί Îχοντας χάσει μόνο 1% τους τελευταίους μήνες. Τον ΔεκÎμβÏιο συγκÎντÏωνε λοιπόν 39,3%, Îναντι του ΤσίπÏα που ακολουθοÏσε με (Îνα πάντως όχι αμελητÎο) 31,3%, ως «καταλληλότεÏος Ï€ÏωθυπουÏγός». Όμως, επί της ουσίας, κάτι Îχει αλλάξει εδώ! Η Ï€ÏωθυπουÏγική «καταλληλότητα», ως αίσθηση, φαίνεται πλÎον να μη λειτουÏγεί ως ασπίδα της ÎΔ ως κυβÎÏνησης. Με δυο λόγια, ενώ τον ΙοÏνιο στις ÎÏευνες της MRB η ÎΔ Ï€Ïοηγείτο με 7,2%, Ï„ÏŽÏα η διαφοÏά οδηγήθηκε στο 5,4% Îναντι του ΣΥΡΙÎ-Α. ΣυμπÎÏασμα: Όποια και να ’ναι η «πÏωθυπουÏγική καταλληλότητα» του Μητσοτάκη, η ÎΔ χάνει πλÎον Îδαφος. Η «ασπίδα Μητσοτάκη», λοιπόν, μποÏεί να είναι τυπικά γυαλιστεÏή. Όμως Îχει πάψει να αντÎχει στην πίεση που υφίσταται μια εÏθÏαυστη, πλÎον, κυβεÏνητική εικόνα! ΆÏα είναι φανεÏÏŒ πως ο «πÏωθυπουÏγικός αÎÏας» του Μητσοτάκη, αÏχίζει να Îχει μικÏότεÏη δυναμική στο πολιτικό σκηνικό. Διότι, άλλα ζητήματα, Ï€ÏοÎχουν!
Αυτό, είναι άκÏως ανησυχητικό για την κυβÎÏνηση, όσο κι αν ελÎγχει πολλά ΜΜΕ. Οι πληγÎÏ‚ που ανοίγουν, αÏχίζουν να Îχουν βάθος για την πλειοψηφία των πολιτών. Επίσης Îχουν ταυτόχÏονα και πλάτος. Η καθημεÏινότητα, επιβαÏÏνει τις πιο ευάλωτες κοινωνικο-οικονομικά ομάδες. Η ακÏίβεια-πληθωÏισμός βÏίσκεται στο 58,1%. Η υγεία-πεÏίθαλψη, είναι το επόμενο Ï€Ïόβλημα, με 41,9%, και ακολουθεί η αγωνία για την ανεÏγία που βÏίσκεται στο 34,9%. Δεν είναι όμως μόνο η κÏίσιμη καθημεÏινότητα που αφυδατώνει την «πÏωθυπουÏγικότητα» Μητσοτάκη. Ακόμα και τα θεωÏοÏμενα όχι τόσο ζωτικά καθημεÏινά ζητήματα, όπως οι υποκλοπÎÏ‚, φθείÏουν και αυτά την κυβÎÏνηση, με το 48,2% να τις θεωÏεί Îνα Â«Ï€Î¿Î»Ï ÏƒÎ¿Î²Î±Ïό» ζήτημα και το 29,3% ως κάτι «αÏκετά σοβαÏό». Επίσης, στο εÏώτημα «πώς παν τα Ï€Ïάγματα», το 61,2% δηλώνει Â«Ï€Î¿Î»Ï Î® αÏκετά άσχημα», με μόνο το 11% να δηλώνει Â«Ï€Î¿Î»Ï Î® αÏκετά καλά». Îα το ποÏμε απλά! Η κυβÎÏνηση Μητσοτάκη πεÏνάει τη χειÏότεÏη φάση της.
Εν κατακλείδι: Το ότι το εγχώÏιο πολιτικό σκηνικό ήταν μίζεÏο, ήταν γνωστό σε πολλοÏÏ‚ από εμάς. ΠαÏάλληλα Îνα νÎο σταυÏοδÏόμι, που Ï€ÏοÎκυψε, εμπεÏιείχε Îνα νÎο δεδομÎνο: τη γοÏγή φθοÏά της κυβÎÏνησης. Από εκεί και Ï€ÎÏα, παÏόμοια σκηνικά και ανησυχητικά είναι για τον τόπο και απÏόβλεπτα. ÎœÎνει λοιπόν να δοÏμε Ï€Î¿Ï Î¸Î± οδηγήσει το σταυÏοδÏόμι αυτό. Το πιο πιθανό όμως είναι, πως ο πιο μεγάλος Ï„Ïαυματίας, θα είναι η κυβÎÏνηση. Όχι άδικα».
Ο Γιάννης ΛοÏλης, Î´Î¹Î´Î¬ÎºÏ„Ï‰Ï Ï„Î¿Ï… ΚαίμπÏιτζ, είναι επικοινωνιολόγος και συγγÏαφÎας πολλών βιβλίων, με πιο Ï€Ïόσφατο το «Η τοξική εποχή μας» (Καστανιώτης, 2022).
Πηγή: ieidiseis.gr