«…τότε μονάχα να χαρείς: αν θάναι ο τελευταίος». (Κ. Βάρναλης). Του Ανδρέα Τσιφτσιάν

 

 

 

Όταν δέχεσαι τον Ïόλο να οÏίζεις τις Ï„Ïχες άλλων ανθÏώπων, τότε ως αντίτιμο θα πληÏώσεις το γεγονός ότι δε θα φÏγεις «ήσυχα». Η κÏιτική του Î›Î±Î¿Ï Î¸Î± σε ακολουθεί. Οι θÏόνοι έχουν και κόστος, δεν είναι όλα δικά τους. Σεβόμαστε τον νεκÏÏŒ, δεν τιμοÏμε το πολιτικό Ï€Ïόσωπο.  Ο σεβασμός στον θάνατο και η πολιτική Ï€Ïάξη με τιμές αÏχηγοÏÏ‚ κÏάτους είναι δÏο διαφοÏετικά Ï€Ïάγματα.

 

Άλλο Ï€Ïάγμα, σβήνω την ιστοÏία και άλλο δικαιώνω την ιστοÏία.

 

Οι θέση μου για τη μοναÏχία είναι αμείλικτη: Επαγγελματίες τεμπέληδες.

 

ΧασομέÏηδες με το άλλοθι ανωτέÏας ποιότητας αίματος. Απολαμβάνουν εξουσία κληÏονομικώ δικαίω και ελέω ΘεοÏ. Τους υπηÏετοÏμε, διότι απλώς… γεννήθηκαν! Για τίποτα δε μοχθοÏν στην ζωή τους, δεν έχουν λόγο να αγωνιοÏν. Τα παιδιά τους δεν παίζουν με τα δικά μας. Δεν Ï„Ïέχουν μέσα στην νÏχτα να βÏουν εφημεÏεÏον, δεν πεÏιμένουν στην ουÏά, δε στέλνουν χιλιάδες βιογÏαφικά για να βÏουν τελικά μια δουλειά κακοπληÏωμένη. Μια κάστα που ζει σε bubble, έξω και πέÏα από τον Λαό, μια κουστωδία Ï€Ïιγκιπαίων και ακαμάτηδων, αποστειÏωμένη από το πόπολο για να μποÏεί να το «πÏοστατεÏει», αφ’ÏÏˆÎ·Î»Î¿Ï ÎºÎ±Ï„Î¬ παÏαχώÏηση στοÏγικής μεγαλοθυμίας.

 

Η συζήτηση πεÏί δημοσίας δαπάνης επιβεβαιώνει μόνο ότι τελικά δεν ξέÏουμε τί μας γίνεται. Για ένα «όχι» τον συντηÏοÏσε ο Λαός στη θέση του κι όταν ήÏθε η ÏŽÏα να το πει, δεν το είπε! Θα ήταν μια δικαίωση για το Στέμμα που δεν τη δικαιοÏται. Ένα Στέμμα που ήταν ξένο εμφÏτευμα ενάντια στη φÏση και την ιστοÏία Î±Ï…Ï„Î¿Ï Ï„Î¿Ï… ΛαοÏ.

 

Του καταλογίζεται μεν αποτυχία, αλλά για τους λάθους λόγους.

 

Δεν απέτυχε επειδή ήταν «νέος και άπειÏος» (sic). Αυτή η συμφυής αποτυχία έχει την πολιτική και ιδεολογική της τεκμηÏίωση. Ήταν μια συγκεκÏιμένη πολιτική στÏατηγική να θέλει να παÏεμβαίνει στα πολιτικά Ï€Ïάγματα παÏακάμπτοντας το γÏάμμα των θεσμών.

 

Το σωστό εÏώτημα δηλαδή δεν είναι ότι στάθηκε άπειÏος και ανίκανος να διαχειÏιστεί τις μεγάλες κÏίσης της εποχής του, αλλά ότι το παλάτι ήταν ουσιαστικά και η αιτία πίσω από αυτές.

 

Ήταν όμως κι ένας ιδεολογικός αγώνας ξεκαθαÏίσματος του Î¹Î´Î¹Î¿ÎºÏ„Î·ÏƒÎ¹Î±ÎºÎ¿Ï Î¶Î·Ï„Î®Î¼Î±Ï„Î¿Ï‚. Ήταν δηλαδή η αγωνιώδης και ανταγωνιστική Ï€Ïοσπάθεια επιβεβαίωσης της ιδιοκτησιακής αντίληψης του ÎµÎ»Î»Î·Î½Î¹ÎºÎ¿Ï ÎºÏάτους.

 

Το κÏάτος είναι το Στέμμα, είναι ο θεσμός πάνω από τους θεσμοÏÏ‚. Ο Λαός βÏίσκεται στην υπηÏεσία του Στέμματος κι όχι αντίστÏοφα. Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από αυτό, υπάÏχουν για αυτό και ασκοÏνται Ï…Ï€Î­Ï Î±Ï…Ï„Î¿Ï.

 

Οι αποφάσεις του Στέμματος είναι αδιαμφισβήτητες και αδιαπÏαγμάτευτες, όσο αδιαμφισβήτητο και αδιαπÏαγμάτευτο είναι το θέλημα του ΘεοÏ, όντας «ελέω ΘεοÏ» μονάÏχες! Κανείς δεν είναι πάνω από τον Θεό, οÏτε φυσικά ο Λαός. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να αμφισβητεί τον «απεσταλμένο» Του. Ήταν θεία ÏβÏις η αμφισβήτηση του Στέμματος.

 

Για αυτόν τον λόγο η μοναÏχία θεωÏοÏνταν για πολλοÏÏ‚ αιώνες «καλό» πολίτευμα στην ΕυÏώπη, μάλιστα το καλÏτεÏο και ανώτεÏο πολίτευμα όλων, ανώτεÏο ακόμα κι από αυτό της δημοκÏατίας. Όλες οι αποφάσεις είχαν τη θεία έγκÏιση.  Η αντίÏÏηση στον μονάÏχη θεωÏοÏνταν μάλιστα βλασφημία. ΆÏα η δημοκÏατία, όχι μόνο θεωÏοÏνταν κατώτεÏη, αλλά και βλάσφημη!

 

Στο παÏάδειγμα της ελληνικής πεÏίπτωσης, όποιος δεν ήταν «βασιλικός», θεωÏοÏνταν αντίχÏιστος.

 

ΤοÏτη την ÏβÏιν ας έχουν μόνο στο μυαλό τους οι ιεÏάÏχες που θα βÏεθοÏν στην κηδεία για να «σπάσουν» την απόφαση τελετής με τιμές αÏÏ‡Î·Î³Î¿Ï ÎºÏάτους με τις επίσημες αÏχιεÏατικές στολές τους.

 

Το παÏαπάνω στοιχείο Ï€Ïοφανώς ήταν ένα εÏγαλείο ποδηγεσίας του ΛαοÏ, το οποίο Ï€ÏοσπαθοÏσε να υποβιβάσει την έννοια του πολίτη σε αυτή του υποτακτικοÏ.

 

Ίσως μια παÏενθετική ιστοÏική αναφοÏά και υπενθÏμιση είναι σ’ αυτό το σημείο απαÏαίτητη.

 

Τί ήταν υποτακτικός στη μοναÏχία:

 

Ο υποτακτικός ή υπήκοος βÏίσκονταν σε σχέση εξάÏτησης με τον ηγεμόνα. Υπάκουε και ο ηγεμόνας του εξασφαλίζει τα απαÏαίτητα για να ζει. Ήταν φόÏου υποτελής χωÏίς ανταποδοτικότητα.

 

Οι υποτακτικοί δεν ήταν μέτοχοι αλλα ÏŒÏιζαν ένα σÏνολο Ï€Ïοσωπικών σχέσεων υποτέλειας που τους συνέδεαν ιεÏαÏχικά με τα μέλη των ανώτεÏων τάξεων της κοινωνίας. Η κοινωνική σÏμβαση βασίζονταν στην ανταλλαγή των υπηÏεσιών του υποτελή έναντι κάποιου ευεÏγετήματος από τον άÏχοντα σε σχέση εξάÏτησης με αυτόν.

 

Οι υποτελείς τίθενται στην φεουδαÏχία υπό την Ï€Ïοστασία των ισχυÏών γαιοκτημόνων με αντάλλαγμα τον πλήÏη έλεγχο της ζωής και της εÏγασίας τους.  Η απονομή δικαιοσÏνης, ο καθοÏισμός νόμων και κανόνων είναι δικαίωμα των αÏχόντων. Δικαστική, νομοθετική εκτελεστική εξουσία, ασκοÏσε ο ηγεμόνας.

 

Τί είναι πολίτης στη ΔημοκÏατία:

 

Ο πολίτης είναι μέτοχος του Δήμου, δηλαδή της Πολιτείας ή αλλιώς, της οÏγανωμένης κοινωνίας των πολιτών, σε όλους του βαθμοÏÏ‚ οÏγάνωσης από τον Ï€Ïώτο μέχÏι τον τελευταίο (σÏλλογοι, σωματεία, ενώσεις, οÏγανώσεις, συνδικάτα, δήμοι, κοινότητες, πεÏιφέÏειες, κÏάτος).

 

Ο πολίτης βÏίσκεται σε σχέση διάδÏασης με την Πολιτεία, δηλαδή διαμοÏφώνει την Πολιτεία και η Πολιτεία του ανταποδίδει τα αγαθά της ευημεÏίας και της δικαιοσÏνης.

 

Μετέχει κÏίσεως και αÏχής, φέÏει δικαίωμα άσκησης εξουσίας και του βουλεÏεσθαι και κÏίνειν. ΔιαμοÏφώνει κανόνες και νόμους και έχει άμεση συμμετοχή στο δημόσιο βίο.

 

Ο πολίτης ασκεί δικαστική, νομοθετική και εκτελεστική εξουσία και η σχέση αλληλεξάÏτησης ισχÏει με τους συμπολίτες του και έχει δικαίωμα ελέγχου των αιÏετών αξιωμάτων. Έχει ηθική ελευθεÏία και ηθική αυτονομία και οι σχέσεις διαμοÏφώνονται ως σχέσεις εμπιστοσÏνης και όχι ισχÏος.

 

Αυτές τις ιδιότητες κατέπνιγε η μοναÏχία, διότι η κατοχÏÏωσή τους ακÏÏωνε τον λόγο υπάÏξής της. Η μόνη δικαιολόγηση για να την υπεÏασπίζεται κανείς είναι να ήταν γαλαζοαίματος. Για τους υπόλοιπους είναι απλώς διαστÏοφή.

 

Στον Δυτικό κόσμο και στη σÏγχÏονη βασιλευομένη δημοκÏατία του Î±ÏƒÏ„Î¹ÎºÎ¿Ï ÎºÏάτους πολλά από τα παÏαπάνω στοιχεία αναθεωÏήθηκαν μετά από αιματηÏές επαναστάσεις, πνευματικά κινήματα, αγώνες και εμφÏλιους σπαÏαγμοÏÏ‚ που διήÏκεσαν αιώνες.

 

Οι φεουδαÏχίες εξελίχθηκαν σε σÏγχÏονες δημοκÏατίες και οι δικαιοδοσίες των μοναÏχών πεÏιοÏίστηκαν ή κατέστησαν τυπικές και μόνο υπό αυτή την Ï€Ïοϋπόθεση οι πολιτείες τους λειτουÏγικές.

 

Ωστόσο τα ÏŒÏια αυτά της δικαιοδοσίας σε κÏάτη με βÏαδÏνουσα εξέλιξη όπως η Ελλάδα, νέα κÏάτη, στα οποία η μοναÏχία εμφυτεÏθηκε άνωθεν ως παÏάγοντας ελέγχου, παÏέμειναν Ïευστά, θολά κι αδιευκÏίνιστα, Ï€Ïάγμα που οδήγησε σε ανταγωνιστικές σχέσεις Î¼ÎµÏ„Î±Î¾Ï Î¼Î¿Î½Î±Ïχίας και δημοκÏατίας, οι οποίες στο τέλος εκφÏάζονταν με έντονο (εξωθεσμικό) παÏεμβατισμό και αυταÏχικότητα.

 

Κάθε Ï€Ïοσπάθεια αποκατάστασης των Ïόλων, οδηγοÏσε σε εκτοπίσεις, εξοÏίες, «παιδουπόλεις», δολοφονίες (βλ. δολοφονία ΛαμπÏάκη) και σε εθνικοÏÏ‚ ολέθÏους (βλ. ΜικÏασιατική ΚαταστÏοφή) και πάντα με το Ï€Ïόσχημα ότι οι κινηματίες ή οι «συμμοÏίτες» ελέγχονταν εξωελλαδικά, δηλαδή τους κατηγοÏοÏσαν για το ίδιο Ï€Ïάγμα που επιμελώς κάλυπταν για τον εαυτό τους οι ίδιοι.

 

Ένα τέτοιο ήταν το παÏάδειγμα της Ελλάδας. Η μοναÏχία δεν είχε την ίδια εξέλιξη με αυτή της υπόλοιπης ΕυÏώπης, για ιστοÏικοÏÏ‚, πολιτικοÏÏ‚ και κοινωνικοÏÏ‚ λόγους.

 

Δεν ήταν μια ΔημοκÏατία, η οποία ωÏίμασε με την ίδια ταχÏτητα και ποιότητα. Σε αυτό το γεγονός έπαιξε σπουδαίο Ïόλο η μοναÏχία διαχÏονικά. Ο έλεγχος της δημοκÏατίας στην Ελλάδα από την μοναÏχία λοιπόν, ήταν θεμελιώδης, όχι για την αποτελεσματικότητά της, αλλά για την ίδια την ÏπαÏξή της. Αυτό ήταν βασικό ιδεολογικό της διακÏβευμα.

 

Οι γαλαζοαίματοι δεν είχαν έθνος. ΣυνιστοÏσαν οι ίδιοι ξεχωÏιστό «έθνος» και οι Ï€Ïοσμίξεις γινόταν μόνο Î¼ÎµÏ„Î±Î¾Ï Ï„Î¿Ï…Ï‚ ανεξαÏτήτως εθνικής καταγωγής. Οι φεουδάÏχες και οι μονάÏχες δεν είχαν παιδεία εθνικής συνείδησης και γι’ αυτό άλλωστε η έλευση του ÎµÎ¸Î½Î¹ÎºÎ¿Ï ÎºÏάτους τους εξαφάνισε.

 

Δεν είναι τυχαίο ότι κανείς από όλους τους βασιλείς και Ï€Ïίγκιπες διαδόχους της Ελλάδας δεν παντÏεÏτηκε ποτέ Ελληνίδα. Μοναδική εξαίÏεση υπήÏξε ο ΑλέξανδÏος, ο οποίος παντÏεÏτηκε μεν Ελληνίδα και αÏιστοκÏάτισσα, αλλά με μοÏγανατικό γάμο (γάμος γόνου ηγεμόνα, στον οποίο δεν έχει δοθεί άδεια από τον αÏχηγό του Î·Î³ÎµÎ¼Î¿Î½Î¹ÎºÎ¿Ï Î¿Î¯ÎºÎ¿Ï… λόγω αντιÏÏήσεων). Πιστοί Ï€Ïώτα στους οίκους ευγενείας τους απέφευγαν δια Ïοπάλου Ï€Ïοσμίξεις με πολίτες που υποτίθεται υπηÏετοÏσαν. Ο οίκος ήταν πάνω από το εθνικό κÏάτος, το οποίο έβλεπαν και ως Ï€ÏοτεκτοÏάτο της δυναστείας τους.

 

Από τη μία μεÏιά η συγκεκÏιμένη πολιτική στÏατηγική έντονου ÎµÎ¾Ï‰Î¸ÎµÏƒÎ¼Î¹ÎºÎ¿Ï Ï€Î±ÏεμβατισμοÏ  κι από την άλλη η διαχείÏιση της μοναÏχίας από τον ξένο παÏάγοντα ως εÏγαλείο παÏέμβασης στη διαμόÏφωση πολιτικής στην Ελλάδα Ï…Ï€Î­Ï Î¾Î­Î½Ï‰Î½ και όχι εθνικών συμφεÏόντων, έφεÏναν τη μοναÏχία μονίμως σε θέσφατα αδιέξοδα.

 

Αυτό όμως ήταν εγγενές Ï€Ïόβλημα της λειτουÏγίας, της αντίληψης και της ιδεολογίας της μοναÏχίας. Δεν ήταν δηλαδή θέμα ικανότητας ή ανικανότητας. Και ο πιο ικανός μονάÏχης θα αποτÏγχανε σε σχέσεις έντονου ανταγωνισμοÏ, διότι αναγκαστικά θα έπÏεπε να υπηÏετήσει δÏο αμφίδÏομες πολιτικές.

 

Αν τιμήσουμε τον τέως, θα τιμήσουμε ακÏιβώς αυτή την πολιτική ανωμαλία, ξένη στη φÏση και στην ιστοÏία μας. Ένα ξενόφεÏτο καÏκίνωμα ενάντια στη ΔημοκÏατία που σε χαλεποÏÏ‚ καιÏοÏÏ‚ στεκόταν Ï„Ïοχοπέδη στην εξέλιξή της.

 

Η ιστοÏία δε σβήνει. Η πολιτική της εÏμηνεία όμως μποÏεί να έχει την έννοια της αποδοχής ή της αποστÏοφής. Και ανάμεσα σε αυτά τα δÏο οφείλουμε να επιλέξουμε. Θα ήταν έμμεση αναγνώÏιση. Θα ήταν πολιτική Ï€Ïάξη με τεÏάστια συμβολική αξία που θα απαξίωνε τον σεβασμό στους αγώνες μας για ελευθεÏία.

 

ΣήμεÏα εχθÏός μας δεν είναι πια η μοναÏχία, αλλά η στÏεβλή και ατελής λειτουÏγία της ΔημοκÏατίας. Οι συμβολισμοί που επιδιώκουν όμως οÏισμένοι, εξυπηÏετοÏν ακÏιβώς αυτή την παÏέκκληση, για τους δικοÏÏ‚ τους λόγους ηγεμονικής αντίληψης της εξουσίας. ΥφεÏπουσα και σκιώδης ιδεολογία.

 

Îαι, η ΔημοκÏατία μας σήμεÏα πάσχει. Είναι άÏÏωστη. Είναι μια ΔημοκÏατία ανισότητας και αδικίας. Είναι δηλαδή μία ΔημοκÏατία που δεν εξυπηÏετεί τον σκοπό της.

 

Δε συνιστά όμως τοÏτο οÏτε δικαίωση οÏτε δικαιολογία Ï€Î¿Î»Î¹Ï„Î¹ÎºÎ¿Ï ÎµÏ„ÎµÏοπÏοσδιοÏισμοÏ. Το μόνο επιχείÏημα των νοσταλγών, «τα χάλια των άλλων». ΜέχÏι εκεί. Ο λÏκος στην αναμπουμποÏλα χαίÏεται. Η απάντηση στο μέτÏιο δεν είναι το χειÏότεÏο. Η πολιτική α-παιδεία οδηγεί σε λάθος Ï€Ïότυπα και συμπεÏάσματα.

 

Διότι έστω και σε μια τέτοια ΔημοκÏατία του νεποτισμοÏ, της οικογενειοκÏατίας και της παÏεοκÏατίας των ημετέÏων, μποÏοÏμε να ποÏμε, ότι το λάθος είναι δικό μας και μόνον εμείς μποÏοÏμε να το διοÏθώσουμε. Λαός που δε διδάσκεται από την ιστοÏία του είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει. Και αυτή ξαναζοÏμε, όχι ως φάÏσα, αλλά ως παÏατεταμένο επιθανάτιο Ïόγχο.

 

Ο ελληνικός Λαός τον έκÏινε και απέδωσε δικαιοσÏνη.

Ας τον κÏίνει Ï„ÏŽÏα κι Αυτός που τον «απέστειλε».

 

 

ΑνδÏέας Τσιφτσιάν

Οικονομολόγος