Η σημασία της νέας λιγνιτικής μονάδας της ΔΕΗ «ΠτολεμαΪδα 5», ισχύος 660 MW – που έχει τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία από τα τέλη του 2022 και αναμένεται να τεθεί σε εμπορική λειτουργία εντός τριμήνου- ως βασικού παράγοντα για την θωράκιση της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας τώρα (δεδομένων και των προκλήσεων που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης) και ως στρατηγική εφεδρεία για το μέλλον αναδείχθηκε κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Δυτική Μακεδονία.
Ο κ. Μητσοτάκης έκανε λόγο για μια σύγχρονη και αποδοτική μονάδα που δημιουργεί 800 νέες θέσεις εργασίας στην περιοχή και συνδυάζεται με την στρατηγική της πράσινης μετάβασης που παραμένει αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα και σηματοδοτείται –μεταξύ άλλων- από την κατασκευή ενός τεράστιου φωτοβολταϊκού πάρκου από τη ΔΕΗ ισχύος 550 MW στην ίδια περιοχή. «Αλλά ταυτόχρονα δεν πρέπει να ξεχνάμε τη σημασία που αποδίδουμε στη στρατηγική επάρκεια της χώρας», είπε χαρακτηριστικά.
Η «ΠτολεμαΪδα 5» χάρη στην αξιοποίηση των βέλτιστων τεχνολογιών στον σχεδιασμό της θα μπορεί να παράγει 43% περισσότερη ενέργεια με 7% λιγότερη κατανάλωση καυσίμου και θα είναι ικανή να ανταγωνιστεί τις μονάδες φυσικού αερίου, ακόμα και με τις σημερινές τιμές του φυσικού αερίου.
«Είναι μια μονάδα σημαντική για τα επόμενα χρόνια και σημαντική και στο μέλλον ως στρατηγική εφεδρεία για τη χώρα», υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός. Μια διατύπωση, η οποία σε συνδυασμό με την επισήμανση του Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της ΔΕΗ Γιώργου Στάσση ότι η «Πτολεμαΐδα 5 αναλαμβάνει ρόλο-κλειδί για την ενεργειακή ευστάθεια σήμερα και πολύ περισσότερο και στο μέλλον ως στρατηγική εφεδρεία» φαίνεται να παραπέμπει σε έναν μελλοντικό σχεδιασμό για διατήρηση της μονάδας σε λειτουργία έως το 2028 ακόμα και αν καταστεί ζημιογόνος νωρίτερα, μέσω ενός σχήματος αποζημίωσης (strategic reserve). Μέσω ενός τέτοιου σχήματος, η μονάδα θα μπορούσε να παραμείνει «ενεργή» στο σύστημα (και να μπαίνει στην πρίζα σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης για να καλύπτει αιχμές της ζήτησης), όχι όμως και στην αγορά. Αρμόδιες πηγές άφησαν ανοιχτό αυτό το ενδεχόμενο, σημειώνοντας ότι δεν είναι της παρούσης και ότι η κυβέρνηση σε συνεργασία με τη διοίκηση της ΔΕΗ θα λάβουν τις αποφάσεις τους, ανάλογα με την εξέλιξη των τιμών. Υπενθυμίζεται ότι πρόταση για σχήμα στρατηγικής εφεδρείας των εν λειτουργία λιγνιτικών μονάδων (όχι της Πτολεμαϊδας 5) είχε κατατεθεί στις Βρυξέλλες παλιότερα, όμως δεν προχώρησε.
Ερωτώμενος για το εάν υπάρχει απόφαση για μετατροπή της «Πτολεμαϊδας 5» σε μονάδα φυσικού αερίου μετά το 2028 (οπότε ο ενεργειακός σχεδιασμός της χώρας προβλέπει τον εκμηδενισμό της συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα), ένα σενάριο που εξέταζε η διοίκηση της ΔΕΗ προτού ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και ανατραπεί ο σχεδιασμός της απολιγνιτοποίησης-, ο κ. Μητσοτάκης απάντησε ότι «απόφαση για μετατροπή της μονάδας σε μονάδα φυσικού αερίου ακόμα δεν έχει ληφθεί. Η μονάδα θα λειτουργήσει ως μονάδα που για το άμεσο μέλλον θα καίει λιγνίτη. Το πλεονέκτημα της «Πτολεμαΐδας 5» είναι ότι είναι όσο οικονομική μπορεί να είναι μια υπερσύγχρονη μονάδα, άρα μας βοηθάει μεταβατικά. Αλλά όλοι γνωρίζουμε, τελικά, ότι κάποια στιγμή ο λιγνίτης θα είναι παρελθόν».
Ο ίδιος τόνισε ότι ο λιγνίτης είναι ήδη ακριβός και θα γίνει ακριβότερος όσο οι εκπομπές και τα δικαιώματα θα αυξάνονται. Δήλωση που έγινε με «φόντο» την πρόσφατη άνοδο των τιμών στο Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ρύπων πάνω από τα 90 ευρώ/τόνο. Την ίδια στιγμή, υπάρχει σε εξέλιξη ένα σχεδιασμός με στόχο η Δυτική Μακεδονία να γίνει κέντρο των τεχνολογιών καθαρής πράσινης ενέργειας του μέλλοντος (υδρογόνο, μπαταρίες). Όπως μάλιστα τόνισε ο πρωθυπουργός, – υπάρχουν ήδη μεγάλες εταιρείες που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για κατασκευή σημαντικών βιομηχανικών εγκαταστάσεων στην αλυσίδα κατασκευής μπαταριών στην περιοχή.
Αναλύοντας τα πλεονεκτήματα της «Πτολεμαϊδας 5», ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας εξήγησε ότι για να παράγει μια λιγνιτική μεγαβατώρα η μονάδα χρησιμοποιεί 1,5 τόνο λιγνίτη σε σχέση με 2,2 τόνους λιγνίτη που χρησιμοποιούν οι υφιστάμενες μονάδες. Αυτό σημαίνει ότι έχει κόστος λιγνίτη 30 ευρώ για κάθε λιγνιτική μεγαβατώρα, σε σχέση με 45 ευρώ που έχει μια υφιστάμενη μονάδα. Επίσης, παράγει 1 τόνο διοξείδιο του άνθρακα, σε σχέση με 1.4 τόνους που παράγει μια υφιστάμενη λιγνιτική μονάδα. Οι παλιές μονάδες έχουν κόστος άνθρακα 120 ευρώ και αυτή 90, κάτι που σημαίνει ότι έχει μικρότερο λειτουργικό κόστος παραγωγής.
Ο κ. Στάσσης σημείωσε από την πλευρά του ότι η καθαρή ενέργεια βρίσκεται στο επίκεντρο του στρατηγικού σχεδιασμού της εταιρείας, τονίζοντας ότι σε κοντινή απόσταση από «ΠτολεμαΪδα 5» κατασκευάζεται το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο της Ευρώπης. Τέλος, ο επικεφαλής της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Γιώργος Περιστέρης –της εταιρείας που κατασκεύασε τη μονάδα- έκανε λόγο για «ημέρα υπερηφάνειας» και πρόσθεσε ότι «δεν πρέπει να αφήσουμε τις εγχώριες πηγές ενέργειας, ιδίως αυτές που έχουν μεγάλη εγχώρια προστιθέμενη αξία. Ο λιγνίτης όντως έχει ένα μεγαλύτερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα από τις άλλες πηγές ενέργειας, αλλά με σταδιακή μείωση του φυσικού αερίου και αύξηση των ΑΠΕ, μπορούμε να κρατήσουμε την παραγωγή στην Ελλάδα και να είναι η Ελλάδα μια ενεργειακά ανεξάρτητη χώρα, ακόμη και εξαγωγέας».
