Το 6G δεν είναι μόνο άγνωστη γη για τον μέσο χρήστη κινητού τηλεφώνου, ο οποίος ακόμη δεν έχει εξοικειωθεί με την τεχνολογία των δικτύων πέμπτης γενιάς (5G). Αποτελεί και ανεξερεύνητη γη για τους ειδικούς και γι’ αυτό το τελευταίο διάστημα βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης, πειραματικές δοκιμές της μετεξέλιξης του 5G. Της τεχνολογίας έκτης γενιάς δηλαδή, στην οποία –με χρονικό ορίζοντα ανάπτυξης το 2030– μπορούν να στηριχθούν εφαρμογές, όπως η ολογραμματική τηλεμεταφορά, η ψηφιοποίηση του χώρου, των αντικειμένων και των ανθρώπων και η μετατροπή τους σε τρισδιάστατα μοντέλα (ολογράμματα). Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του 6G διαδραματίζουν Ελληνες επιστήμονες που συμμετέχουν στα ερευνητικά προγράμματα.
Αυτή τη στιγμή, βρίσκεται σε εξέλιξη η πρώτη φάση του ευρωπαϊκού προγράμματος 6GSNS στου οποίου την οκταμελή βασική ομάδα συμμετέχουν δύο Ελληνες. Στο εν λόγω πρόγραμμα ανήκουν 35 έργα από τα οποία ορισμένα υλοποιούνται στην Ελλάδα, ενώ τρία από αυτά υλοποιούνται στα εργαστήρια της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών. «Συμπληρώνουν ουσιαστικά τα περίπου 15 έργα που πραγματοποιούμε, ήδη, στο Πανεπιστήμιο Πατρών και αφορούν συγκεκριμένες εφαρμογές του 5G, μεταξύ άλλων, σε βιομηχανικό περιβάλλον. «Το 6G είναι το υπερεξελιγμένο 5G», εξηγεί ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών και διδάκτωρ Οπτικών Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων, Γιάννης Τόμκος, που ηγείται του έργου Flexscale το οποίο αποσκοπεί στην ανάπτυξη της κατάλληλης τεχνολογίας με στόχο την αύξηση της χωρητικότητας των δικτύων. Αυτό αποτελεί μία από τις προϋποθέσεις για να στηριχθούν οι εφαρμογές 6G του οποίου βασικό χαρακτηριστικό είναι ο πολύ μικρότερος χρόνος απόκρισης (latency), δηλαδή πόσο γρήγορα φθάνει η πληροφορία από τον αποστολέα στον παραλήπτη. Χάρη εξάλλου στον μικρότερο, συγκριτικά με το 4G, χρόνο απόκρισης του 5G καθίσταται δυνατή η επικοινωνία μεταξύ μηχανών (π.χ. ενός αυτοκινήτου χωρίς οδηγό με αισθητήρες και ραντάρ).
Στο Πανεπιστήμιο Πατρών έχουν δημιουργήσει την τεχνολογική λύση που εξασφαλίζει πολύ μεγαλύτερη χωρητικότητα δικτύου.
Ωστόσο, ο κ. Τόμκος και η ομάδα του έχουν δημιουργήσει την τεχνολογική λύση που εξασφαλίζει πολύ μεγαλύτερη χωρητικότητα δικτύου της τάξεως των 100 petabyte ανά δευτερόλεπτο, όταν σήμερα αυτό το μέγεθος δεν ξεπερνάει το 1,2 terabyte ανά δευτερόλεπτο. Για να γίνουν αντιληπτά τα συγκεκριμένα μεγέθη, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι 1 petabyte ισοδυναμεί με 1.024 terabytes, ενώ η χωρητικότητα ενός μεγάλου μεγέθους εξωτερικού σκληρού δίσκου είναι 1 terabyte. Για την τεχνολογική λύση που έχει αναπτυχθεί στο πλαίσιο του έργου Flexscale ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει μεγάλοι τεχνολογικοί κολοσσοί, όπως η Microsoft και η Google.
Ενα ακόμη ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχει το Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών «Δημόκριτος» και η Cosmote είναι το 6G Sandbox που ξεκίνησε τον Ιανουάριο και θα ολοκληρωθεί το 2025. Στα γνωστά και ως δίκτυα δοκιμών σε Αθήνα, Μάλαγα, Βερολίνο και Ούλου οι ερευνητές δοκιμάζουν τεχνολογικές λύσεις που σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με την τεχνητή νοημοσύνη και τα ψηφιακά δίδυμα, δηλαδή την ψηφιακή «κλωνοποίηση» ενός φυσικού αντικειμένου, όπως ένα αεροπλάνο, μιας πραγματικής υποδομής, όπως ένα αθλητικό στάδιο και σε δεύτερη φάση του ανθρώπου. Τα αποτελέσματα του συγκεκριμένου έργου θα τροφοδοτήσουν την ευρωπαϊκή βιβλιοθήκη που θα δημιουργηθεί για το 6G.
Διακριτή είναι η ελληνική συμμετοχή, μέσω του ερευνητικού κέντρου «Αθηνά» και στο έργο Adroit6G του οποίου οι συνολικά 13 εταίροι συναντήθηκαν, πριν από μερικές εβδομάδες, στην Αθήνα. Το συγκεκριμένο project, που τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο, έχει ως αντικείμενο τη δημιουργία νέας αρχιτεκτονικής συστημάτων για να υποστηριχθεί η τεχνολογία 6G.
Ολογράμματα και απομίμηση αισθήσεων
Το 6G, όπως εξηγεί ο κ. Τόμκος, θα αποτελέσει πυλώνα του Διαδικτύου των Αισθήσεων (IoS), όπου κατά την επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων θα χρησιμοποιούνται όλες οι αισθήσεις. «Φανταστείτε ότι ενώ είστε στο σαλόνι σας, βρίσκεστε στην παραλία όπου αισθάνεστε στο πρόσωπό σας τον άνεμο, τη ζέστη του ήλιου και την οσμή της θάλασσας», σημειώνει ο σουηδικός τηλεπικοινωνιακός όμιλος Ericsson που επενδύει συστηματικά στην ανάπτυξη του IoS. Με τα δίκτυα έκτης γενιάς να βρίσκονται ακόμη στο εργαστήριο, φέτος αναμένεται να συζητηθεί η επέκταση του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος (που απαιτείται για να αναπτυχθεί το 6G), με τις οριστικές αποφάσεις να αναμένονται τέλη 2027 – αρχές 2028.
Λόγω της ταχύτητας και της πολύ χαμηλής υστέρησης, το 6G εκτιμάται ότι θα απελευθερώσει τεχνολογίες που θα επιτρέψουν την πραγματοποίηση χειρουργικών επεμβάσεων από απόσταση ή τη δημιουργία προηγμένων εφαρμογών αυτοκίνησης. Σε αυτό θα στηριχθούν και προηγμένες εφαρμογές για την εθνική άμυνα και την επιτήρηση του εναέριου χώρου, τη διαχείριση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και την αξιόπιστη δημιουργία ολογραμμάτων τα οποία θα είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν σε όλα τα πεδία δραστηριότητας, στην επικοινωνία, την τηλεϊατρική ακόμη και την αρχιτεκτονική. Η χρήση ειδικών αισθητήρων και επαυξημένης πραγματικότητας (Virtual reality) θα μπορούσε να προσδώσει στις τηλεδιασκέψεις χαρακτήρα φυσικής συνάντησης.
