Τον ρόλο γέφυρας ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία φιλοδοξεί να διαδραματίσει η Ουάσιγκτον, όπως προκύπτει από τη στάση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν, ο οποίος χθες έφθασε στην Αθήνα, προερχόμενος από την Τουρκία. Στην Αγκυρα ο κ. Μπλίνκεν απηύθυνε παραίνεση για μείωση των εντάσεων, ενώ στην Αθήνα απένειμε τα εύσημα για τον ηγετικό της ρόλο στον τομέα της ενέργειας και της ασφάλειας.
Eύσημα από Μπλίνκεν στην Ελλάδα
Του Βασίλη Νέδου
Το άριστο επίπεδο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων επιβεβαιώνει η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν στην Αθήνα, ο οποίος χθες το βράδυ είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, που στη συνέχεια παρέθεσε και δείπνο προς τιμήν του. Η προσγείωση του κ. Μπλίνκεν στην Αθήνα αμέσως μετά την Αγκυρα –όπου πέρα από τη συνάντηση που είχε με τον ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε και ένα σύντομο τετ α τετ με τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν– προδίδει και έναν από τους βασικούς στόχους του συγκεκριμένου ταξιδιού στην περιοχή, την υποστήριξη της προσπάθειας να ανοίξουν πιο πυκνοί και συνεκτικοί δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία.
Σήμερα ο κ. Μπλίνκεν και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας (παρά το κρυολόγημά του) θα προεδρεύσουν του 4ου γύρου Στρατηγικού Διαλόγου ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ελλάδα και θα συζητήσουν για τη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας. Ο κ. Δένδιας, ο οποίος χθες το πρωί βρέθηκε στις Βρυξέλλες για το Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων (ΣΕΥ), χθες το βράδυ δεν παρέστη τελικά στο δείπνο που παρετέθη προς τιμήν του κ. Μπλίνκεν από τον πρωθυπουργό, παρόντος και του κ. Ν. Παναγιωτόπουλου, καθώς, όπως ανέφεραν πηγές του υπουργείου Εξωτερικών, «εμφάνισε πυρετό λόγω κρυολογήματος».
Πάντως ήδη χθες το βράδυ, στις σύντομες δηλώσεις πριν από τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό, ο κ. Μπλίνκεν έδωσε ένα περίγραμμα όσων αναμένει η Ουάσιγκτον από τη σχέση της με την Αθήνα, περιγράφοντας την τρέχουσα φάση ως περίοδο προκλήσεων. Ο κ. Μπλίνκεν εξήρε τον ρόλο της Ελλάδας στο Ουκρανικό «ως μία από τις πρώτες χώρες που προσέτρεξαν να υποστηρίξουν την Ουκρανία, να υποστηρίξουν τη δημοκρατία, η οποία δοκιμάζεται από τη ρωσική επιθετικότητα».
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στους σεισμούς στην Τουρκία, εκφρά-ζοντας την ελπίδα «να οικοδομήσουμε πάνω σε αυτόν τον ψυχικό σύνδεσμο και να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας».
Αναφέρθηκε στον ηγετικό ρόλο που διαδραματίζει η Ελλάδα στην περιοχή τόσο στα ζητήματα ενέργειας όσο και «στην ένταξη κρατών στην Ευρώπη, των Δυτικών Βαλκανίων». Η δήλωση Μπλίνκεν αποτελεί, βέβαια, μια παραπομπή στη Συμφωνία των Πρεσπών, υπενθυμίζεται, ωστόσο, ότι η Ελλάδα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και στην προσπάθεια να εξευρεθεί συμβιβασμός ανάμεσα σε Πρίστινα και Βελιγράδι.
Η ομιλία στο Κογκρέσο
Ο κ. Μπλίνκεν αναφέρθηκε και στην περυσινή ομιλία του κ. Μητσοτάκη στο Κογκρέσο. «Ενα από τα πράγματα που είπατε, αν θυμάμαι καλά, είναι ότι αυτό που πραγματικά μας ενώνει –ΗΠΑ και Ελλάδα– είναι το θαύμα μιας ελληνικής ιδέας. Της ιδέας ότι η κοινωνία λειτουργεί καλύτερα όταν οι πολίτες της είναι ίσοι και όλοι έχουν δικαίωμα να συμμετέχουν στη λειτουργία του κράτους. Είναι μια ισχυρή ιδέα που μας ενώνει σε κάτι θεμελιώδες. Είναι μια ιδέα που σε κάποια μέρη, με ορισμένους τρόπους, αμφισβητείται. Και το γεγονός ότι παραμένουμε ενωμένοι πιστεύω ότι αποτελεί πηγή μεγάλης ελπίδας για το μέλλον», είπε.
Υποδεχόμενος τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε αρχικά στον ένα χρόνο από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και υπογράμμισε ότι «πρέπει να στείλουμε το μήνυμα ότι κάθε μορφή αναθεωρητισμού, κάθε αλλαγή συνόρων με τη βία δεν μπορούν να γίνουν ανεκτά από τη διεθνή κοινότητα των δημοκρατικών κρατών». Ο κ. Μητσοτάκης μίλησε ακόμη και για τους σεισμούς στη γειτονική χώρα, εκφράζοντας την ελπίδα ότι «θα υπάρξει μια ευκαιρία να οικοδομήσουμε πάνω σε αυτόν τον ψυχικό σύνδεσμο και να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας».
Προτροπές για μείωση των εντάσεων
Tου ανταποκριτή μας στην Κωνσταντινούπολη, Μανώλη Κωστίδη
Ο Αντονι Μπλίνκεν υπέδειξε ως γεγονός που ικανοποιεί τις ΗΠΑ τα βήματα που κάνει η Τουρκία για συνεργασία με την Ελλάδα, την Αρμενία και το Ισραήλ, ενώ τόνισε πως η Αγκυρα θα έχει όφελος από τη μείωση της έντασης και την επίλυση των διαφορών με την Ελλάδα, καθώς θα βρίσκεται στο επίκεντρο των δικτύων μεταφοράς ενέργειας από τη βόρεια Αφρική στην Ευρώπη. Ουσιαστικά ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών κάλεσε την Τουρκία να προσεγγίσει τη δυτική συμμαχία και τις χώρες που την εκπροσωπούν στην περιοχή.
Ο κ. Μπλίνκεν κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αγκυρα συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Στη συνέντευξη Τύπου ο Αμερικανός ΥΠΕΞ αναφέρθηκε στις σχέσεις της Αγκυρας με τις χώρες της περιοχής. «Εκτιμάμε ιδιαίτερα τα θετικά βήματα που κάνει η Τουρκία για να βελτιώσει τις σχέσεις της με την Ελλάδα, την Αρμενία και το Ισραήλ, των οποίων οι πολίτες εργάστηκαν πλάι πλάι με τους Τούρκους συναδέλφους τους μετά τον σεισμό», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Μπλίνκεν.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ στη συνέντευξη Τύπου τόνισε πως η κυβέρνηση Μπάιντεν υποστηρίζει την πώληση των F-16, ωστόσο δεν έδωσε χρονικό ορίζοντα για το πότε θα θέσει το ζήτημα στο Κογκρέσο. O κ. Τσαβούσογλου φάνηκε εκνευρισμένος από τη στάση των ΗΠΑ που συνδέουν το ζήτημα των F-16 με την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. «Δεν είναι σωστή και δίκαιη η διασύνδεση της ένταξης των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ με το ζήτημα των F-16. Οπως δεν είναι δυνατόν να πάρουμε F-16 υπό όρους. Δεν πρέπει να μας δένουν χειροπόδαρα», δήλωσε. Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας αναφέρθηκε και στο ζήτημα των F-35 και ζήτησε την επιστροφή του 1,4 δισ. δολαρίων.
Ο κ. Μπλίνκεν στη συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο ΝΤV τόνισε πως η Ελλάδα και η Τουρκία πρέπει να προσπαθήσουν για τη μείωση της έντασης και να βρουν μια θετική οδό για το μέλλον. «Αν επιλυθούν μακροχρόνια προβλήματα, όπως αυτά των θαλάσσιων διαφορών, τότε υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες καθώς η Τουρκία θα βρίσκεται στο επίκεντρο της ροής της ενέργειας. Της ροής της ενέργειας στη Μεσόγειο, στο Αιγαίο και κυρίως όμως στην Αν. Μεσόγειο. Η Τουρκία θα έχει τεράστιο όφελος στο να βρίσκεται στο επίκεντρο της ροής της ενέργειας από τη βόρεια Αφρική στην Ευρώπη. Αυτό θα είναι προς το συμφέρον του τουρκικού λαού, των τουρκικών εταιρειών και της Τουρκίας. Η επίλυση λοιπόν αυτών των μακροχρόνιων διαφορών θα φέρει νέες και μεγάλες ευκαιρίες».
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ ξεκαθάρισε πως «οι ανησυχίες του Κογκρέσου πρέπει να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά. Kάθε πώληση, όπως και των F-16, κάθε πακέτο χρειάζεται την έγκριση του Κογκρέσου. Δεν είναι δυνατόν να προχωρήσουμε σε αυτό το θέμα χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου».
Ο κ. Μπλίνκεν λίγη ώρα πριν από την αναχώρησή του από την τουρκική πρωτεύουσα συναντήθηκε με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο αεροδρόμιο Εσένμπογα της Αγκυρας. Ο πρόεδρος της Τουρκίας ετοιμαζόταν να αναχωρήσει για τις σεισμόπληκτες περιοχές και πολιτικοί αναλυτές παρατήρησαν πως παρότι είχε συνάντηση με τον κ. Μπλίνκεν, δεν φορούσε γραβάτα. Η συνάντηση ήταν σύντομη.
