Ο πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής θα προεδρεύει του νέου οργάνου που θα έχει (πλέον) την αποκλειστική αρμοδιότητα ελέγχου του Πόθεν Έσχες.
Το νέο όργανο θα είναι το μόνο αρμόδιο (πρόκειται για τη σημερινή Επιτροπή Ελέγχου του άρθρου 3Α του ν. 3213/2003) να κατανέμει το ελεγκτικό έργο μεταξύ των ειδικών οργάνων και να ορίζει τον συντονιστή για την επίτευξη του ετήσιου ελεγκτικού στόχου που δεν μπορεί πλέον να είναι μικρότερο από το 7% του αριθμού των συνολικών δηλώσεων. Ειδικά για το πρώτο έτος εφαρμογής του νόμου, το ανωτέρω ποσοστό ορίζεται σε πέντε τοις εκατό (5%) και για το δεύτερο σε έξι τοις εκατό (6%).
Από ποιους απαρτίζεται
Η επιτροπή αποτελείται από έντεκα τακτικά (11) μέλη με ισάριθμους αναπληρωτές. Σε αυτή παραμένει επί της ουσίας η ίδια σύνθεση με μια – δυνητικά – μικρή διαφοροποίηση. Ο επικεφαλής της Αρχής για το Ξέπλυμα, που συμμετέχει, μπορεί πλέον να είναι συνταξιούχος δικαστικός λειτουργός, γεγονός που – εν τη ευρεία έννοια- μπορεί να θεωρηθεί πως δε συγκροτεί πλειοψηφία – εν ενεργεία – δικαστικών λειτουργών για τον έλεγχο των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης. Το θέμα αυτό , της πλειοψηφίας δικαστών δηλαδή, αφορά μόνο τον έλεγχο πόθεν έσχες των δικαστών.
Η νέα σύνθεση θα αποτελείται από τους εξής:
α) Τον Πρόεδρο της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, ως Πρόεδρο, με τον αναπληρωτή του, που ορίζεται με απόφαση του Προέδρου της Βουλής,
β) δύο (2) Συμβούλους της Επικρατείας, με τους αναπληρωτές τους,
γ) έναν (1) Αρεοπαγίτη, με τον αναπληρωτή του,
δ) έναν (1) Σύμβουλο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τον αναπληρωτή του,
ε) έναν (1) Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, με τον αναπληρωτή του,
στ) τον Πρόεδρο της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, με τον αναπληρωτή του,
ζ) τον Διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.), με τον αναπληρωτή του,
η) έναν (1) Υποδιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, με τον αναπληρωτή του, που ορίζονται με απόφαση του Διοικητή της, μετά από ερώτημα του Προέδρου της Βουλής,
θ) έναν (1) βουλευτή της μεγαλύτερης σε δύναμη κοινοβουλευτικής ομάδας που μετέχει στην Κυβέρνηση, με τον αναπληρωτή του που ορίζονται με ενυπόγραφη δήλωση του Προέδρου της εν λόγω κοινοβουλευτικής ομάδας,
ι) έναν (1) βουλευτή της μεγαλύτερης σε δύναμη κοινοβουλευτικής ομάδας που δε μετέχει στην Κυβέρνηση, με τον αναπληρωτή του, που ορίζονται με ενυπόγραφη δήλωση του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.
Οι δικαστές που συμμετέχουν και οι αναπληρωτές τους ορίζονται με απόφαση των αρμοδίων Ανωτάτων Δικαστικών Συμβουλίων για θητεία δύο (2) ετών, η οποία δεν ανανεώνεται και ασκούν τα καθήκοντά τους παράλληλα με αυτά της κύριας θέσης τους. Αν προαχθούν πριν από την έναρξη του νέου δικαστικού έτους.
Ο Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος ορίζεται για θητεία τεσσάρων (4) ετών. Σε περίπτωση γενικών βουλευτικών εκλογών, η Επιτροπή Ελέγχου ανασυγκροτείται ως προς τα κοινοβουλευτικά μέλη εντός ενός (1) μηνός από την εκλογή του Προεδρείου της νέας Βουλής.
Τα πόθεν έσχες των δικαστικών λειτουργών
Όταν η Επιτροπή ελέγχει τα πόθεν έσχες των δικαστικών και των εισαγγελικών λειτουργών, καθήκοντα Πρόεδρου της Επιτροπής Ελέγχου ασκεί ο αρχαιότερος δικαστικός λειτουργός από τα μέλη της. Στην περίπτωση αυτή, ο Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας συμμετέχει στην Επιτροπή Ελέγχου ως μέλος.
Ποσοστό ελέγχου
Με το νομοσχέδιο καθορίζεται και ελάχιστο ποσοστό επί των υποβληθέντων δηλώσεων που οφείλει η Επιτροπή να ελέγξει. Το ποσοστό αυτό είναι στο 7% : “…Ο ετήσιος ελεγκτικός στόχος, ως ποσοστό των ελέγχων για υποθέσεις που αφορούν στην τελευταία πενταετία, συμπεριλαμβανομένου και του έτους έκδοσης της απόφασης, ορίζεται με απόφαση της Επιτροπής Ελέγχου, κατόπιν εισήγησης του συντονιστή ελέγχων, στην οποία περιγράφονται οι συνθήκες που λαμβάνονται υπόψη και κατ’ ελάχιστον ο αριθμός των ελεγκτών κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης, καθώς και ο αριθμός των ελέγχων που διενεργήθηκαν κατά τους προηγούμενους δώδεκα (12) μήνες από τον μήνα έκδοσης της απόφασης. Το ποσοστό του πρώτου εδαφίου δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσοστού επτά τοις εκατό (7%) του συνόλου των ελεγχόμενων Δ.Π.Κ. και Δ.Ο.Σ. Ειδικά για το πρώτο έτος εφαρμογής του παρόντος, το ανωτέρω ποσοστό ορίζεται σε πέντε τοις εκατό (5%) και για το δεύτερο σε έξι τοις εκατό (6%)”.
Οι καταγγελίες
Παράλληλα δίδεται το δικαίωμα σε κάθε μέλος της κυβέρνησης να ζητήσει έλεγχο πόθεν έσχες όταν γίνει αποδέκτης επώνυμης καταγγελίας : “…Κάθε μέλος της Κυβέρνησης μπορεί να ζητά από την Επιτροπή Ελέγχου να διενεργεί έλεγχο συγκεκριμένων υπόχρεων σε υποβολή Δ.Π.Κ. και Δ.Ο.Σ., όταν υπάρχει επώνυμη καταγγελία σε βάρος τους, η οποία υποβάλλεται απευθείας στο μέλος της Κυβέρνησης από οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή από ανεξάρτητες αρχές ή από ελεγκτικά σώματα της δημόσιας διοίκησης ή όταν με οποιονδήποτε τρόπο δημοσιοποιούνται στοιχεία σε βάρος τους. Όταν η διεξαγωγή του ελέγχου στηρίζεται σε προηγούμενη καταγγελία, τηρείται η ανωνυμία του καταγγέλλοντος”.
