Τη μεγαλύτερη περίοδο χειμερινής ανομβρίας περνά εδώ και περισσότερο από ένα μήνα η Γαλλία, με τον φετινό Φεβρουάριο να έχει αναδειχθεί ως έναν από τους ξηρότερους μήνες των τελευταίων 64 ετών για τη χώρα. Ξηρός, όμως, είναι ο Φεβρουάριος και σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας, σύμφωνα με στοιχεία μετεωρολογικών σταθμών του Αστεροσκοπείου Αθηνών, καθώς σε Θεσσαλονίκη και Λάρισα έχουν να σημειωθούν βροχοπτώσεις εδώ και σχεδόν 30 μέρες.
Παρόλα αυτά, σύμφωνα με στοιχεία των τελευταίων 10-15 ετών, δεν παρατηρείται μείωση των βροχοπτώσεων αλλά ελαφρά αυξητική τάση. Ωστόσο, όπως αναφέρει ο διευθυντής ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Κώστας Λαγουβάρδος, στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, αυτό που ανησυχεί τους επιστήμονες είναι ότι οι κλιματικές προβολές για το άμεσο μέλλον, δηλαδή τα επόμενα 30 χρόνια, δείχνουν ότι θα υπάρξει μείωση των βροχοπτώσεων.
Τα στοιχεία για την Ελλάδα
Αν και ο Ιανουάριος ήταν αρκετά βροχερός αυτό δεν συνεχίστηκε και τον επόμενο μήνα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο και στοιχεία του Αστεροσκοπείου Αθηνών, σε Θεσσαλονίκη και Λάρισα έχει να σημειωθεί βροχόπτωση από τις 26 Ιανουαρίου, ενώ στα Ιωάννινα από τις 3 Φεβρουαρίου. Ταυτόχρονα, ο κ. Λαγουβάρδος εκτιμά ότι ο φετινός χειμώνας θα αποτελέσει έναν από τους χειμώνες ρεκόρ σε ημέρες όπου καταγράφηκαν υψηλές θερμοκρασίες.
«Τον Ιανουάριο είχαμε αρκετά ύψη βροχής, έριξε σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, αλλά είχαμε πολύ λίγα τον Φεβρουάριο. Η κακοκαιρία που μας επηρέασε έριξε και βροχές και χιόνια στο ανατολικό τμήμα της χώρας αλλά είχε αφήσει απέξω ένα μεγάλο μέρος της χώρας με αποτέλεσμα να έχει αρχίσει να υπάρχει πρόβλημα με κάποιες καλλιέργειες. Το καλό είναι ότι από 1η Μαρτίου θα έχουμε αρκετές βροχές στη χώρα», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Λαγουβάρδος. Θετικό, επίσης, για την Ελλάδα είναι το γεγονός ότι σύμφωνα με στοιχεία των τελευταίων 10-15 ετών διαφαίνεται ότι δεν έχει σημειωθεί μείωση των βροχοπτώσεων. Αντιθέτως, καταγράφεται μία ελαφρά αυξητική τάση. Την ίδια ώρα οι ημέρες βροχής είναι λιγότερες αλλά πιο ραγδαίες. «Παρόλα αυτά, οι κλιματικές προβολές για το άμεσο μέλλον, δηλαδή τα επόμενα 30 χρόνια δείχνουν ότι θα ξεκινήσει και σε εμάς η μείωση των βροχοπτώσεων. Αυτό μας ανησυχεί παρόλο που στη χώρα μας βλέπουμε ότι έχουμε σχετικά καλές βροχοπτώσεις», σημειώνει ο κ. Λαγουβάρδος και προσθέτει ότι τα ύψη βροχής που πέφτουν είναι αρκετά ικανοποιητικά αλλά αυτό που έχει σημασία είναι να αναλυθεί πώς απλώνεται αυτή η βροχή μέσα στο χρόνο.
Για τον δασολόγο-υδρολόγο, καθηγητή του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος, διευθυντή εργαστηρίου ASSIST και κάτοχο Πανεπιστημιακής Έδρας UNESCO, Δημήτρη Εμμανουλούδη, πιο πιθανό είναι η Ελλάδα να βρεθεί στο φάσμα της λειψυδρίας τα επόμενα χρόνια αν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα. «Η χώρα μας διέπεται από ξηρά και θερμά καλοκαίρια. Ταυτόχρονα, την περίοδο του καλοκαιριού η Ελλάδα διπλασιάζει τον πληθυσμό της λόγω της άφιξης των τουριστών. Ο τριπλασιασμός του πληθυσμού λόγω του τουριστικού ρεύματος και η αύξηση της ζήτησης του νερού σε συνδυασμό με την αδιάκοπη λειτουργία της βιομηχανίας εκείνους τους μήνες δημιουργεί μία εκρηκτική τάση ζήτησης νερού, λαμβάνοντας υπόψιν μάλιστα ότι δεν σημειώνονται βροχοπτώσεις. Όλο αυτό προκαλεί ένα μεγάλο ογκοθερμικό κενό», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Εμμανουλούδης. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το κενό, όπως εξηγεί ο κ. Εμμανουλούδης, χρειάζεται να δημιουργηθούν υδατοαποθέματα κατά τους χειμερινούς μήνες όταν και όπου σημειώνονται βροχοπτώσεις. «Αυτό μπορεί να γίνει με ταμιευτήρες, ποικίλων ειδών και τρόπων. Ένας δεύτερος τρόπος είναι η μείωση των απωλειών καθώς υπάρχουν μεγάλες απώλειες νερού και πόσιμου και άρδευσης. Στην κατεύθυνση αυτή είναι απολύτως απαραίτητο να γνωρίσουμε το υδατικό αποτύπωμα της κάθε κοινότητας, του κάθε νησιού, του κάθε γεωγραφικού διαμερίσματος», τονίζει.
Στο μικροσκόπιο των επιστημόνων τίθεται η διαχείριση του νερού σε συνάρτηση και με την αγροτική παραγωγή ειδικά σε σημεία της χώρας όπου σημειώνονται λιγότερες βροχοπτώσεις. «Σε σημεία που έχει λίγο νερό, περιορισμένη περίοδο βροχοπτώσεων και αυξημένη πίεση από τον τουρισμό, όπως στις Κυκλάδες, την Κρήτη και τα Δωδεκάνησα, αν χάσεις κάποιους από τους μήνες τους βροχερούς έχεις πρόβλημα μετά», εξηγεί ο κ. Λαγουβάρδος.
Ανησυχητική η κατάσταση στη Γαλλία από το 2021
Από τις 21 Ιανουαρίου έχουν να σημειωθούν βροχοπτώσεις στη Γαλλία, σύμφωνα με στοιχεία του Meteo France. Η χώρα αντιμετωπίζει τον ξηρότερο χειμώνα της τα τελευταία 64 χρόνια καθώς ο Φεβρουάριος του 2023 αναμένεται να ολοκληρωθεί με έλλειμμα βροχόπτωσης άνω του 50%.
Η κατάσταση στη Δυτική Ευρώπη έχει προκαλέσει προβληματισμό και ανησυχία στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα καθώς μετά το πολύ θερμό και ξηρό καλοκαίρι που καταγράφηκε, αντιμετωπίζει έναν αρκετά θερμό χειμώνα με τις ημέρες όπου οι θερμοκρασίες είναι σε υψηλά για την εποχή επίπεδα να έχουν αυξηθεί σημαντικά.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο η Γαλλία βρίσκεται σε μία ανησυχητική μετεωρολογική κατάσταση και ξηρασία από το καλοκαίρι του 2021. «Από τον Αύγουστο του 2021 όλοι οι μήνες είχαν λιγότερη βροχή από το κανονικό με εξαίρεση 3 μήνες. Στα δυτικά το καλοκαίρι είχε ξηρασία, υψηλές θερμοκρασίες και πυρκαγιές σε αντίθεση με εμάς εδώ που είχαμε ένα σχετικά ήπιο καλοκαίρι. Αυτό δημιούργησε μεγάλο πρόβλημα», σημειώνει ο κ. Λαγουβάρδος.
Σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί οφείλεται στις αντικυκλωνικές συνθήκες που εμποδίζουν ουσιαστικά τη διέλευση βαρομετρικών χαμηλών. «Αυτό είχε ως αποτέλεσμα κομμάτι της δυτικής Ευρώπης και της Γαλλίας ειδικά να χαρακτηρίζεται από σχετικά καλό καιρό και σχετικά υψηλές θερμοκρασίες και με έλλειψη βροχόπτωσης το οποίο βέβαια σε ένα βαθμό το βλέπουμε και στην Ελλάδα», αναφέρει.
Για μία γενικότερη κατάσταση κλιματικής απορρύθμισης στην Ευρώπη και όχι μόνο κατά τα τελευταία χρόνια, κάνει λόγο ο καθηγητής, Δημήτρης Εμμανουλούδης. «Θυμίζω ότι το καλοκαίρι είχαμε έντονη ξηρασία στη Δυτική Ευρώπη, παράλληλα είχαμε πλημμύρες στη Σαουδική Αραβία, πυρκαγιές στη Σιβηρία. Όλα αυτά ακούγονται ξένα μπροστά στα φαινόμενα που έχουμε συνηθίσει και ανάλογα με την κλιματική ζώνη που υπάρχει σε κάθε περιοχή. Υπάρχει συνεπώς μία κατάσταση απορρύθμισης, μία κατάσταση κλιματικής αναταραχής», επισημαίνει. Σύμφωνα με τον κ. Εμμανουλούδη έχουν διαμορφωθεί δύο τάσεις στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα για την εμφάνιση αυτών των μετεωρολογικών συνθηκών, ωστόσο για εκείνον το μόνο σίγουρο είναι η υπερθέρμανση του πλανήτη η οποία, όπως τονίζει, δεν επηρεάζει μόνον το κλίμα αλλά επηρεάζει και την ξηροθερμία που δημιουργείται, τις ξηροθερμικές συνθήκες δηλαδή, και την έλλειψη υγρασίας στον βλαστημικό μανδύα. «Αυτό δημιουργεί και τις συνθήκες για την εκδήλωση πυρκαγιών. Εκδηλώνονται άμεσα και είναι εντονότατες και μεγάλες και σε έκταση και ένταση», υπογραμμίζει.
