Με ενημέρωση για τα έως τώρα δεδομένα της σιδηροδρομικής τραγωδίας στα Τέμπη από τον υπουργό Επικρατείας Γιώργο Γεραπετρίτη, ξεκίνησε η συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής. Με τη σημερινή συνεδρίαση άνοιξε ουσιαστικά ο κύκλος της κοινοβουλευτικής συζήτησης γύρω από ταπροβλήματα στον σιδηρόδρομο που αναδείχθηκαν με τον πλέον οδυνηρό τρόπο και είχαν σαν αποτέλεσμα το θάνατο 57 ανθρώπων.
Παρακολουθείστε τη συζήτηση στη Βουλή:
Ξεκινώντας την τοποθέτησή του, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, επανέλαβε τα συλλυπητήριά του στις οικογένειες των θυμάτων και συνέχισε λέγοντας ότι το πεδίο αυτό δεν επιδέχεται πολιτικής αντιπαράθεσης, καθώς κάτι τέτοιο θα ήταν προσβολή στη μνήμη των νεκρών. Θα προσπαθήσω αντικειμενικά να παρουσιάσω τα γεγονότα, δεν θα κάνω συμψηφισμούς.
Η διερεύνηση που έχει ξεκινήσει θα φτάσει μέχρι τέλους, αυτή είναι η πρόθεση της κυβέρνησης. Θα προχωρήσει με ταχείς ρυθμούς, όπως και η επιτροπή των εμπειρογνωμόνων, που εκτιμώ ότι εντός ενός μηνός από σήμερα θα είναι σε θέση να παρουσιάσει πόρισμα για τα αίτια της τραγωδίας.
-Εχουν αλλάξει οι διοικήσεις, την ερχόμενη εβδομάδα προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού.
-Μολονότι ήταν σε πλήρη λειτουργία η τηλεδιοίκηση στο τμήμα και ήταν υποχρεωτική η χάραξη ηλεκτρονικά της διαδρομής, έγινε χειροκίνητα, δεν παρακολούθησε την πορεία του τρένου, δεν υπήρξε και ενημέρωση από την αμαξοστοιχία ότι ήταν εκτός της φυσιολογικής γραμμής. Κανένα όμως, ανθρώπινο λάθος δεν μπορεί να κρύψει ατέλειες και να αποτελέσει άλλοθι για πλημμέλειες, καθυστερήσεις και λάθη. Χρέος να τα αποτυπώσουμε. Υπήρξε ανάληψη της ευθύνης από την πρώτη στιγμή. Και εγώ ζήτησα συγγνώμη, που όμως δεν μπορεί να αποκαταστήσει αυτό που συνέβη, το αδιανόητο. μετά το συμβάν ενεργοποιήθηκε το πρωτόκολλο μαζικών καταστροφών για συντονισμό όλων των δομών και αυτό λειτούργησε στο επίπεδο που επέτρεπαν οι συνθήκες.
Θα αναδείξω δύο διαστάσεις:
-Το ζήτημα του πρωσωπικού
-Το ζήτημα των υποδομών.
Σε ό,τι αφορά το πρώτο υπήρξε πράγματι σταδιακή αποψίλωση του προσωπικού.Είτε δεν έγιναν προσλήψεις είτε έγιναν απειροελάχιστες. Προσπαθήσαμε να το θεραπεύσουμε είτε μέσω κινητικότητας, μέσω δελτίου παροχής υπηρεσιών (υπήρξε καλή, αλλά όχι επαρκής, στελέχωση) προσελήφθησαν περίπου 200 άτομα με «μπλοκάκι», παρατείνονται οι συμβάσεις αυτές. Και σε ένα τρίτο επίπεδο που είναι οι μόνιμες προσλήψεις. Ο πρώτο διαγωνισμός για 90 άτομα, υπήρξε διαδικασία μέσω ΑΣΕΠ, υποβλήθηκαν περίπου 10.500 αιτήσεις, βρίσκεται πλέον στον ΟΣΕ, θα ολοκληρωθεί σύντομα η διαδικασία. Από τον ίδιο κατάλογο θα υπάρχει και πρόσληψη της νέας του 2023 δυνατότητας προσλήψεων. Συνολικά 217 άτομα (θα προσληφθούν) το επόμενο διάστημα.
-Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τις κρίσιμες θέσεις, πρωτίστως τους σταθμάρχες, είναι εκπαίδευση εγκεκριμένη από τη ΡΑΣ, με 712 ώρες άσκηση, 6,5 μήνες, μίγμα θεωρητικής και εφαρμοσμένης εκπαίδευσης. Θεωρία και στο πεδίο και πριν την ολοκλήρωση αυστηρό εξεταστικό στάδιο. Είχαμε και ανεπιτυχή πορεία υποψηφίων. Είναι πρόγραμμα που στοιχειωδώς παρέχει εχέγγυα για ουσιαστική αξιολόγηση του κρίσιμου προσωπικού του ΟΣΕ.
-Το ζήτημα της αναβάθμισης των υποδομών, έχει μακρά και όχι εύκολη ιστορία. Η σύμβαση που υπογράφηκε το 2014 για την αναβάθμιση, περιλαμβάνει συνολική αναβάθμιση όλων των φωτοσήμων 52 σταθμών και τηλεδιοίκηση και ανάταξη 3 σταθμών.
Μόνο τρεις χώρες στην Ευρώπη έχουν πλήρες σύστημα ηλεκτρονικής παρακολούθησης. Η χώρα μας θα αποκτήσει τέτοιο σύστημα δυστυχώς με καθυστέρηση. Κανείς δεν μπορεί να πει τι θα είχε γίνει, αλλά βάσιμα κάποιος θα μπορούσε να πει ότι θα είχαμε αποφύγει την τραγωδία.
-Το 2016 προέκυψαν ζητήματα με τη σύμβαση. Δεν υφίσταται ότι είχε παραδοθεί το 70%. Αυτό που είχε παραδοθεί ήταν λιγότερο από το 33% του συνολικού έργου. Λειτουργικά παραδοθέν αυτό είχε παραδοθεί και υπήρξαν σοβαρότατα ζητήματα. Δημοσιονομικός έλεγχος από το 2016 έως το 2019. Τίποτε άλλο. Ο έλεγχος διαπιστώνει κάτι εξαιρετικά σοβαρό. Ότι ένα μέρος του παραδοθέντος δεν ήταν πιστοποιημένο, μη συμβατό με τα υφιστάμενα συστήματα του ΟΣΕ. Ετσι, το μισό έγινε εξ αρχής το 2021, αδαπάνως για το Δημόσιο. Από το 2016, πρακτικά λειτουργικά έχει παραδοθεί το 18%, προϊόντος του χρόνου έγινε έλεγχος, ζήτημα νέας αρχιτεκτονικής, καθυστέρησε να γίνει συμπληρωματική σύμβαση που θα κάλυπτε τα κενά. Η τεχνική υπηρεσία του ΟΣΕ από το 2017 έλεγε ότι έπρεπε να γίνει νέα συμπληρωματική σύμβαση. Από τον 9/2017 δεν υπάρχει καμία πράξη επί δύο χρόνια.
Ο κ.Γεραπετρίτης έκανε στη συνέχεια εκτενή αναφορά στα μέτρα που ανακοινώθηκαν χθες για την ασφαλή επανεκκίνηση των δρομολογίων και του μεταφορικού έργου.
-Είναι αναγκαίο να επανεκκινήσει ο σιδηρόδρομος, είπε, τόσο για τον ίδιο τον σιδηρόδρομο και τις υποδομές του, όσο και για την εμπιστοσύνη προς το μέσο από τους πολίτες. Θα βρίσκομαι στην Κομισιόν την άλλη εβδομάδα για να εξασφαλίσω πρόσθετους πόρους, για την ασφάλεια, την υποδομή, τη λειτουργία, τη στελέχωση.
Τίποτα δεν μπορεί να φέρει πίσω τα θύματα, ούτε είναι παρηγοριά ότι σύντομα τα τρένα μας θα είναι πιο ασφαλή. θα κάνουμε ό,τι μπορούμε να μη συμβεί αυτό ποτέ ξανά.
Νίκος Παππάς: Επί δύο χρόνια δεν έγιναν όσα λέτε ότι θα γίνουν σε έξι μήνες
Παίρνοντας το λόγο, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Παππάς, είπε, μεταξύ άλλων, ότι συμφωνεί με τον κ.Γεραπετρίτη ότι δεν μπορεί να είναι ευκαιρία όξυνσης μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων το δυστύχημα. Αλλά να μη στείλουμε το μήνυμα ότι δεν θα κάνουμε τα πάντα για να μην υπάρξει συγκάλυψη τη στιγμή που ο λαός είναι στο δρόμο. Καλούμαστα να συζητήσουμε αναλυτικά τις διαχρονικές παθογένειες του σιδηροδρόμου, αλλά πρώτα και κύρια θα συζητήσουμε γιατί έγινε αυτή η τραγωδία.
-Μου δώσατε την αίσθηση κύριε υπουργέ, ότι εκτίετε ποινή. Γιατί δεν έχετε ορκιστεί υπουργός Υποδομών;
-Δυστυχώς έχει αλλάξει η κατεύθυνση στην οποία κυβερνητικά στελέχη δείχνουν για την υπαιτιότητα που δείχνουν κυβερνητικά στελέχη. Από το σταθμάρχη πήγαμε στους προηγούμενους και χθες είδαμε ότι δείχνουν προς τον πρώην υπουργό μεταφορών. Η αλήθεια δεν φταίει σε τίποτα. Μάθαμε ότι δεν ήξερε ο κ.Μητσοτάκης. Είναι δυνατόν να μην ήξερε για το σιδηρόδρομο; Πήγαιναν αρμοδίως τα εξώδικα των εργαζομένων; Θα διαρωτηθούμε αν διαβάζετε εφημερίδες. 65 ερωτήσεις έχει καταθέσει μόνο η Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ. Πώς είναι δυνατόν να εκστομίζει αυτό το επιχείρημα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Λέει ο κ.Μητσοτάκης ότι οι ευθύνες είναι διαχρονικές, φταίνε όλοι οι άλλοι και ο πρώην υπουργός Μεταφορών. Η αντιπολίτευση χτύπαγε καμπάνες, εισπράτταμε αδιαφορία, ειρωνεία.
-Περιγράψατε ασυνέχειες στη σύμβαση 717. Θα χαιρόμασταν να μας καταθέτατε τα τεκμήρια για να το λέτε αυτό. Παραλάβατε σύμβαση εκτελεσμένη στο 72% και χωρίς κανένα νομικό πρόβλημα. Λέτε τώρα ότι σε έξι μήνες θα έχει τελειώσει το έργο. Επί δύο χρόνια δεν έγιναν όσα λέτε ότι θα γίνουν τώρα σε έξι μήνες.
-Συμφωνούμε ότι δεν ήταν ο μοναδικός τρόπος να αποφευχθεί το δυστύχημα η ολοκλήρωση του συστήματος ETCS και η ολοκλήρωση της σύμβασης. Οι προϋποθέσεις για να αποφευχθεί ήταν: σταθμάρχης απολύτως ανεκπαίδευτος και ανεπαρκές προσωπικό. Ο συγκεκριμένος κύριος ήταν απολύτως ακατάλληλος για να χειρισθεί συστήματα τεχνολογίας του 1980, όχι αυτά που θα λειτουργούν.
-ΟΣΕ: είπε ότι μετά την πυρκαγιά του 2019 ηη τηλεδιοίκηση δεν λειτουργεί και ο σταθμός μπορεί να δει μόνο 5,5 χιλιόμετρα. Ο σταθμάρχης δεν μπορούσε να δει στο σημείο του δυστυχήματος.
-Το σύστημα δευτεροβάθμιου ελέγχου, λειτουργούσε έως το 2020 και είπατε ότι επανασχεδιάζετε την επαναλειτουργία του. Τοποθετήσαμε τη συζήτηση για τη σύμβαση 717 και το ETCS, κι αν είναι μόνο τρεις χώρες που το έχουν, οι υπόλοιπες δεν έχουν μετωπικές συγκρούσεις.
